Tanımlayıcı Araştırma

Araştırmalar araştırılmak istenen konuya bağlı olarak keşifsel araştırmalar, tanımsal araştırmalar ve nedensel araştırmalar şeklinde üç gruba ayrılır. Tanımlayıcı araştırma, bir konuyu, durumu vb. tanımlayabilmek amacıyla değişkenler ve değişkenler arasındaki ilişkileri inceler. Tanımlayıcı araştırmalarda araştırmacı herhangi bir değişkenin başka bir değişken üzerindeki etkisiyle ilgilenmez, herhangi bir fenomenin o andaki durumunu tanımlamaya, resmini çizmeye çalışır; fakat “Neden?” sorusuna cevap aramaz. Tanımsal araştırmalarda araştırmacı, yanıtlayıcıya tam olarak hangi soruları soracağını bilir çünkü araştırmaya, bilgi ihtiyacını tam olarak belirleyip hipotezlerini oluşturduktan sonra başlar.

Tanımsal araştırmalarda en tercih edilen veri toplama yöntemi ankettir. Anket yönteminde araştırmacı ana kitlenin özelliklerini belirli bir düzende sorular sorarak anlamaya çalışır. Anket araştırmaları ile psikolojik ve sosyolojik değiş -kenlerle ilgili frekanslar ve ilişkiler ortaya çıkarılmaya, böylece tutumlar, inançlar, ön yargılar, tercihler ve fikirlere yönelik kuramlar oluşturulur.

Anket araştırmaları belirli bilgileri sayısal hâle getirmek için yürütülse de anketlerin bazı kısımları ile kalitatif bilgiler de elde edilir. Anket yönteminin gözlem ve diğer kalitatif yöntemlere göre belirli avantajları bulunmaktadır. Anket yönteminde yanıtlayıcılardan temelde üç farklı şekilde veri toplanabilir: (i) sorular bir kişi tarafından sorulabilir, (ii) sorular bilgisayar yardımıyla sorulabilir, veya (iii) yanıtlayıcı ankete kendisi cevap verebilir. Anketlerde veri toplama yöntemleri şu şekildedir: kişisel olarak yüz yüze görüşmeler, telefon yoluyla, posta yoluyla, faks yoluyla veya bilgisayar ortamı. Maliyet açısından en pahalı olan veri toplama yöntemi yüz yüze anketken, en düşüğü postayla ankettir. Veri toplama hızı açısından telefonla anket en iyi yöntemken, cevaplama oranı en fazla olan yöntem yüz yüze ankettir. En esnek olan yöntem yüz yüze anket, kapsama alanı en geniş olan telefon veya postayla anket, anketör hata oranı en yüksek yöntem yüz yüze ankettir. Araştırmacının veri üzerindeki en yüksek kontrolü yüz yüze ankette bulunur. Cevaplayıcının gizliliği en rahat postayla ankette sağlanırken, en fazla veri toplama miktarı yüz yüze anketle elde edilir.

Anket yöntemi seçiminde dikkat edilmesi gereken faktörler bulunmaktadır. Bunlardan en önemlileri arasında: Örneklem alma yöntemi ve arzulanan örneklem hassasiyeti; ana kitlenin özellikleri; anket formunun özellikleri; soruların içeriği; cevaplanma oranı; verinin toplandığı ortam üzerinde kontrol derecesi; maliyetler; zaman kısıtı; iletişim aracı bulunabilirliği/yaygınlığı; ve ürün/hizmet gösterimi gereksinimi bulunmaktadır.

Her araştırmada olduğu gibi, anketle veri toplanan araştırmalarda da bazı hatalar oluşur. Araştırmalarda mevcut olan hataların tümüne toplam hata denilmektedir. Toplam hata iki tür hatayı içerir: sistematik hata ve tesadüfi örnekleme hatası. Anketlerde tesadüfi örnekleme hata kaynakları şunlardır: Ana kitle tanımlan -masından veya örneklem almadan kaynaklanan hatalar, anket tasarımı ve ölçümünden kaynaklanan hatalar, cevaplayıcılardan kaynaklanan hatalar, anket yönteminden kaynaklanan hatalardır.