Özel Güvenlik Görevlilerinin Nitelikleri ve Çalışma İzni
Bu bölümde öncelikle, özel güvenlik hizmetlerinin maddi dünyada somutlaşmasını sağlayan, bu hizmetlerin yürütülmesinde en önemli eleman olarak özel güvenlik kolluk görevlisi sıfatıyla görev ve yetkilerini kullanmaya memur olan, özel güvenlik görevlilerinin mesleklerini icra edebilmeleri için mevzuatta öngörülmüş olan birtakım nitelikler ve başvuru şartları kapsamlı bir biçimde irdelenmiştir.
Özel Güvenlik Görevlilerinin Nitelikleri
Vatandaşlık Koşulu: 5188 sayılı kanun ve uygulama yönetmeliği, yabancılara, uluslararası hukukta yer alan karşılıklılık esasına göre, yalnızca şirket kurma noktasında izin tanımıştır.
Eğitim Koşulu: Silahsız olarak görev yapacaklar için; “en az sekiz yıllık ilköğretim veya ortaokul” mezunu olmak şartı getirilmiştir. Silahlı olarak görev yapacaklar için ise “en az lise veya dengi okul” mezunu olmak şartı getirilmiştir.
Yaş Koşulu: 5188 sayılı kanun, özel güvenlik personeli olabilmek için 18 yaşını doldurmuş olmak şartını aramaktadır.
Belirli Suçları İşlememiş Olma Koşulu: OHÂL KHK’sı ile getirilen değişiklik öncesi sistematikte özel güvenlik görevlisi olabilme noktasında, “affa uğramış olma durumu” ile “bir yıl ve daha fazla hapis cezası alma durumu” için ikili bir ayrım gözetmekte olan kanun; yeni versiyonunda özel güvenlik görevlisi olabilme bakımından başvuru şartını kaybettiren yukarıda anılan suçlarla ilgili “üç boyutlu” bir açıklama yapma gereksinimi duymuştur.
Sağlık Koşulu: Kimi meslek grupları, ilgili mesleğin doğası gereği; yalnızca sağlıklı personel istihdam ettirmeye uygun, engelli personel istihdamına kapalıdır. Özel güvenlik görevlisi de kanunda söz konusu meslek grupları arasına dahil edilmiştir.
Özel Güvenlik Temel eğitimini Tamamlamış Olma Koşulu: Özel güvenlik görevlisi olabilmek için öngörülen bir diğer yükümlülük ise “temel eğitimi tamamlama koşulu” olarak karşımıza çıkmaktadır.
Güvenlik soruşturmasının Olumlu Olma Koşulu: Hakkında yapılan “idari tahkikat” olumsuz sonuçlanan kişi, bu durumda kanunen ÖGG olmaya hak kazanamayacaktır.
Özel Güvenlik Görevlilerinin Çalışma İzni
Çalışma İzni Başvurusu ve Genel Prosedür: Özel güvenlik görevlilerinin çalışma izni alabilmeleri için; İçişleri Bakanlığının açacağı eğitim kursları, özel kişilerin açacağı eğitim kursları ya da üniversite bünyesinde açılacak özel güvenlik bölümleri vasıtasıyla, mevzuatta öngörülen temel eğitimi başarıyla tamamlamış olmaları gerekmektedir.
Kimlik Belgesi Alma ve Taşıma: Güvenlik soruşturmasının tamamlanmasının ardından kişilerin özel güvenlik görevlisi sıfatıyla çalışmaya yetkilendirildiklerinin göstergesi olan ÖGG kimlikleri düzenlenir.
Üniforma ve Teçhizat: 5188 sayılı Kanun’un 13. maddesi hükmü uyarınca, “Özel güvenlik görevlileri görev alanı içinde ve süresince üniforma giyerler.” Bu hükmün ayrıntıları yönetmelikte belirlenmiş ve üniformanın niteliği hakkında detaylara Yönetmeliğin maddesinde yer verilmiştir.
Özel Güvenlik Eğitimi: Özel güvenlik görevlilerinin çalışma izni alabilmeleri için; İçişleri Bakanlığının açacağı eğitim kursları, özel kişilerin açacağı eğitim kursları ya da üniversite bünyesinde açılacak özel güvenlik bölümleri vasıtasıyla, mevzuatta öngörülen temel eğitimi başarıyla tamamlamış olmaları gerekmektedir. Ayrıca, özel güvenlik görevlileri ile yöneticiler kimlik kartlarının yenilenebilmesi için beş yılda bir yenileme eğitimi almak zorundadırlar.
Özel güvenlik temel ve yenileme eğitimini tamamlayanlar yazılı ve uygulamalı sınava tabi tutulur. Bu sınavlar neticesinde başarı gösterenler sertifikaya hak kazanırlar. Özel güvenlik temel eğitimi ve özel güvenlik yenileme eğitimi sertifikaları beş yıl süreyle geçerlidir.