Terapatik Rekreasyon Liderliği, Liderin Rol ve Sorumlulukları

Serbest zamanlarda bireylerin istekleri doğrultusunda gerçekleştirilen bu faaliyetler rekreasyon olarak tanımlanmaktadır.

Tamamen gönüllülük esasıyla gerçekleştirilen; bireyi yenileyen, dinlendiren, eğlendiren ve meşgul eden bu faaliyetler (aracılığıyla yaşamın getirmiş olduğu izli hasarlar onarılabilmekte; bireylerin hayata tutunabilme ve çevreye uyum sağlama yetisi de artmaktadır.

Terapi, rekreasyon ve tedavi gibi kavramları ‘terapatik rekreasyon’ kavramını ortaya çıkarmıştır. Terapatik rekreasyon, serbest zaman faaliyetleri aracılığıyla bireylerin sağlıklı, bağımsız ve sürdürülebilir bir yaşama sahip olmalarını sağlayan bir rekreasyon alanıdır.

Terapatik rekreasyon fiziksel, ruhsal, bilişsel veya duygusal anlamda çeşitli sorunlar yaşayan özel gereksinimli bireylerin amaca yönelik aktiviteler ile genel anlamda sağlıklarını iyileştiren bir rekreatif faaliyetler bütünüdür.

Özel gereksinimli bireylerin topluma entegrasyonu ve uyumunu spor, sanat, dans, müzik, oyun ve drama gibi zengin içeriklerle sağlanır.

Terapatik faaliyetler planlanırken hedef kitlenin yaş, cinsiyet gibi demografik özellikleri belirlenirken aynı zaman hastalık, engel gibi sağlığa ilişkin faktörler de dikkate alınır.

Terapatik rekreasyonda, konusunda uzman kişilerce tıbbi açıdan onaylanmış amaçlı yöntemler uygulanır.

Bireylerin rekreatif faaliyetlerin seçiminde kararsız veya yetersiz kaldığı durumlarda bu ihtiyaçlar koç, mentör veya danışman gibi rekreasyon liderleri tarafından yönetilmeye çalışılır.

Liderlik, belirli bir amaca hizmet eden grubun kabullendiği liderler tarafından ortaya konan yönetim anlayışı; grup dinamikleri gözetilerek etkinlik süreci boyunca izleyicileri etkileyen bir yönetme kabiliyetidir.

Liderlik teorileri; 'Özellikler Teorisi', 'Davranışsal Liderlik Teorisi', 'Durumsallık Teorisi' ve 'Modern Liderlik Teorileri' şeklindedir.

Lider, bir amaç doğrultusunda liderlik görevi üstlenen ve sorumlu olduğu izleyicileri/katılımcıları yöneten, yönlendiren; farklı koşullar altında doğru kararları alabilen öncü kişidir.

Liderler genel olarak otokratik, demokratik, dönüşümcü, hümanist ve karizmatik lider şeklinde sınıflandırılabilir.

Özel gereksinimli bireylerin fiziksel, zihinsel, ruhsal ve bilişsel gelişimine serbest zaman etkinlikleriyle katkı sağlayan, sunduğu sağlık hizmetleriyle tedavi eden organizasyonlara liderlik eden rehber kişiler terapatik rekreasyon lideri olarak tanımlanabilir.

Terapatik rekreasyon lideri, dönüşümcü ve demokratik liderlik modellerinde olduğu gibi sürekli olarak kendisini güncelleyen, yeniliğe ve gelişime açık olan bir lider profili çizmelidir.

Terapatik rekreasyon liderliği, kamu ve özel hizmet alanı içinde kendine yer edinen bir meslek koludur. Birçok gelişmiş ülkede ve özellikle ABD’de yaklaşık 40.000 terapatik rekreasyon lideri mesleklerini resmi veya gönüllü olarak tam ya da yarı zamanlı icra etmektedir.

Terapatik rekreasyon etkinliklerinin yönetimi, tıpkı diğer organizasyonlarda olduğu gibi bir planlama, uygulama, koordinasyon ve denetleme faaliyetlerini içerir. Bu faaliyetler, terapatik rekreasyon hizmetlerinin sunulduğu bireylerin ilgi ve ihtiyaçlarına göre düzenlenmelidir.

Terapatik rekreasyon liderleri çeşitli kamu hizmet alanları içerisinde rehabilitasyon merkezleri, çocuk hastaneleri ile özel eğitim programlarının sunulduğu okullarda; ayrıca kâr amacı güden özel spalar, bireysel-takım spor tesisleri ve dans atölyeleri gibi ticari kuruluşlarda da yönetici ve direktör gibi unvanlarla görev alabilirler.

Terapatik rekreasyon liderleri kamu ve özel kurum ya da kuruluşlarda rekreasyon alanlarından sorumluyken aynı zamanda planların yönetilmesi, personel sevk ve idaresinde de birincil derecede söz sahibidirler.