Oyun Türleri

Oyunun tanımının çok çeşitli biçimlerde yapılmasının ve tek bir tanımının olmamasının yanında, yurt içi ve yurt dışı literatürde, oyunun türleri ile ilgili de çok sayıda sınıflama yapıldığı görülebilir. Yurt dışı literatürde, yurt içinde yer alan sınıflandırmalara benzer olarak, oyun türlerine ilişkin sınıflamalar karışıktır. Sıklıkla benimsenen oyun türlerinin keşfedici, ilişkisel, işlevsel ve sembolik olmak üzere dört köklü oyun kategorisi şeklinde kavramsallaştırıldığı tespit edilmiştir. Bu bölümde oyun türleri hem yurt içini hem de yurt dışını kapsayacak, geniş bir sınıflandırma ile incelenmiştir.

Uğraşsız/Boş Oyun: Çocuklar ilgilerini çeken nesne ya da kişileri izler, heyecan verici bir şey olmadığında vücutları ile oynarlar.

Seyirci/İzleyici Olarak Oyun: Bu oyun türünde, çocuk zamanının çoğunu diğer çocukların oynamasını izleyerek geçirir. Gözlemlediği çocuklarla konuşur, sorular sorar veya önerilerde bulunur, ancak açıkça oyunlarına katılmaz.

Tek Kişilik/Yalnız Oyun: Bu oyun davranışı, genellikle tek başına oynama olarak adlandırılır. Çocuk kendinden konuşma mesafesinde bir uzaklıkta olan diğer çocuklarınkinden farklı oyuncaklarla oynar, ilgisini kendi oyununa odaklar, diğer çocuklara yaklaşmak ve konuşmak için çaba sarf etmez.

Paralel Oyun: Paralel oyunda, çocuk bağımsız oynar, ancak seçtiği etkinlik doğal olarak onu diğer çocukların arasına sokar.

İlişkisel Oyun: Çocuklar, 3 -4 yaşlarındayken oyuncaklardan çok diğer çocuklarla ilgilenmeye başlar ve sosyalleşme konusunda istekli davranırlar. Dolayısı ile bu eğilim sonucunda, “gevşek bir şekilde organize edilmiş oyun" olarak tanımlanan ilişkisel oyun ortaya çıkar.

Sosyal Oyun: Sosyal oyunun birden fazla akranla birlikte oynadıkları oyun türü olarak tanımlanması da söz konusudur. Ayrıca sosyal bir yapıya sahip olan oyun türlerinden yapı -inşa, sembolik, itişli kakışlı, fiziksel, motor - lokomotor, kurallı oyun gibi oyun türleri de sosyal oyun olarak nitelendirilebilir.

Motor -Fiziksel Oyun: Çocuklar koştuğunda, zıpladığında, saklambaç ve yakalama gibi oyunlar oynadığında, fiziksel oyunla meşgul olurlar. Fiziksel oyun, çocuklara egzersiz yapma ve kas gücünü geliştirme şansı sunar.

Yapı -İnşa Oyunu: Yapı -inşa türü oyun bebeklik döneminde başlar ve çocuklar büyüdükçe daha karmaşık hale gelir. Bu oyun türü, bebeklerin nesneleri tanımak (tat, koku, doku vb.) için ağzına bir şeyler koymasıyla başlar.

İtiş ve Kakış Oyunu: İtiş ve kakış oyunu, sert ve kaba oyun olarak tanımlanıp, isimlendirilir. Bu tür oyun, çocukların oyunla mücadele etkileşimlerini ifade eder.

Fantezi/Hayali Oyun: Gerçek veya hayali nesnelere gerçekte sahip olduklarından farklı özellikler vermek, hayali sahneler yaratmak ve temsil etmek (örneğin, bir sopayı kano olarak kullanmak, ev sahnelerini simüle etmek gibi roller oynamak) olarak ifade edilir.

İşbirlikli Oyun: Oyun grup hedeflerine göre düzenlenir. En az bir lider vardır ve çocuklar kesinlikle grubun içinde veya dışındadır.

Kurallı Oyun: Kurallı oyunlar, genellikle kazananlar ve kaybedenler olmak üzere işbirlikli oyunu kapsar. Bu oyunlar çocukların kontrolündeki kurallarla ayırt edilir ve bu nedenle genellikle “spor” olarak adlandırılan rekabetçi oyunlardan farklıdır.

Keşfedici/İşlevsel Oyun: Keşfedici oyun, neyin yeni olup neyin iyi anlaşılmadığına dair merakla karakterize edilen, nesnelerle araştırma amaçlı oyun anlamına gelir.

Sembolik Oyun: İnsan oyununun en yaygın olarak incelenen biçimi, bir nesnenin veya durumun bir eğlence ruhu içinde bir diğerinin yerini aldığı sembolik oyundur. Bu tür oyuna sembolik denilmesi, çocuğun oyuncakları diğer nesneleri veya etkinlikleri temsil etmek için semboller olarak kullanmasından kaynaklanır.