Fiziksel Büyüme ve Gelişme

Temel Kavramlar

Büyüme, Olgunlaşma, Hazırbulunuşluk ve Gelişim

Büyüme ve Gelişmenin İlkeleri

Büyüme ve gelişme bir süreçtir.
Büyüme ve gelişme sürecinde belirli bir yön ve sıra düzeni vardır.
Vücut bölümlerinin büyüme ve gelişmesi merkezden uçlara (proximodistal) doğrudur.
Büyüme ve gelişme sürecinde organların ve sistemlerin büyüme ve gelişmelerinde farklılık vardır.
Büyüme gelişme sürecinde çocuklar arasında bireysel farklılıklar vardır.

Yüzyılın eğilimi; bugün dünyada hemen hemen her toplumda çocukların büyüme -gelişme ve olgunlaşma yaşının çok daha erkene kaydığı gözlenmektedir.

Büyüme ve Gelişmeyi Etkileyen Faktörler

Kalıtım ve genetik faktörler
Cinsiyet
Hormonal durum
Sağlık durumu
Beslenme
Kültür
Aile
Çocuk yetiştirme felsefeleri

Fiziksel Gelişmeyi Etkileyen Bireysel Faktörler

Büyüme ve gelişmeyi etkileyen faktörlerle birlikte doğrudan fiziksel gelişmeyi etkileyen bireysel faktörler de bulunmaktadır. Bunlar; vücut yapısı, iskelet yapısı, kasların gelişimi, eklem esnekliği ve aeorobik kapasitedir.

Oyun Çocukluğu Döneminde Fiziksel Büyüme ve Gelişmenin Önemi

Oyun çocukluğu dönemi, çocuğun ve ailenin yaşamında benzersiz değişikliklerin geliştiği hızlı bir dönemi yansıtır. Oyun çocukluğu döneminde, çocukların fiziksel ve nörolojik büyüme -gelişmesi, sağlık ve iyi oluş açısından uzun süreli etkileri olan hassasiyete sahiptir. Bu dönemde gelişim çok hızlı olduğundan dolayı fiziksel büyüme ve gelişme açısından neyin uygun olduğunu bilmek birçok çocukluk probleminin belirlemek için ön koşuldur.

Fiziksel Büyüme Değerlendirme ve İzlem

Sağlık Bakanlığı’nca uygulanan izlem sıklığına göre 1 -3 yaş arasındaki çocuklar 6 ayda bir izlenmelidir. Çocukların büyümesinin değerlendirilmesinde yaşa ve cinsiyete göre ağırlık, boy, baş çevresi, göğüs çevresi ölçümleri sık kullanılan antropometrik ölçümlerdir.

Vücut ağırlığı

Yaşına göre çocukların ortalama vücut ağırlığı bazı formüllerle kabaca hesaplanabilir: 1 -6 yaşta: kg=yaş(yıl) ×2+8

Boy uzunluğu

Oyun çocukluğu döneminde yaklaşık boy uzunluğunu kabaca hesaplamada “yaşx5+80” formülü kullanılır.

Baş çevresi

Baş çevresi doğumdan başlayarak 3 yaşına kadar rutin ölçülür.

Göğüs ve karın çevresi

Göğüs ve karın çevresi rutin ölçümlerden değildir.

Vücut bölümlerinin birbirine oranı

Gövde ve ekstremite büyümesinin birbirine uyumlu olup olmadığını değerlendirmek için baş-pubis uzunluğu, pubis ayak uzunluğu, oturma yüksekliği ve kulaç uzunluğu gibi ölçümler kullanılır..

Ölçümlerin Değerlendirilmesi ve İzlem

Yaşa göre ağırlık
Yaşa göre boy uzunluğu
Orta kol çevresi
Vücut kitle indeksi (Body mass index, BMI)

Fiziksel Gelişim Değerlendirme ve İzlem

Sistemlerin ve Organların Gelişimi

Dolaşım sistemi
Beyin ve sinir sistemi
Solunum sistemi
Sindirim sistemi
Boşaltım sistemi
Kemik Gelişimi
Diş Gelişimi

Fiziksel Gelişimin Diğer Gelişim Alanlarıyla İlişkisi

Bütün gelişim alanlarının başlangıcı fiziksel gelişimdir. Fiziksel gelişim, çocukların sosyal, duygusal, bilişsel ve dil gelişimlerini doğrudan etkiler. Fiziksel yönden iyi gelişmiş, aktif, oyun oynayan bir çocuk ise hareketli olduğundan dolayı büyük ve küçük kaslarını çalıştırır, dolaşımını hızlandırır. Diğer bir ifadeyle fiziksel ve motor gelişim karşılıklı olarak birbirlerini destekler.

Bilişsel gelişim için algılama, keşfetme ve inceleme gerekir. Fiziksel yönden iyi gelişmiş bir çocuğun bilişsel gelişiminin de olumlu yönde etkileneceği açıktır. Problem çözmeyi, kendini ifade etmeyi, akranlarıyla ve yetişkinlerle iş birliği kurmayı, yeteneklerini ve yaratıcılıklarını geliştirmeyi, düşüncelerini bir noktada toplamayı ve yaratıcı çözümler üretmeyi de öğreneceklerdir. Tüm bunlarla birlikte, çocukların fiziksel olarak sağlıklı, güçlü, sağlam, dayanıklı, kuvvetli bireyler olmaları da sağlanacaktır.

Oyun Çocukluğunda Fiziksel Gelişimin Desteklenmesi

Oyun çağında çocukların fiziksel gelişimlerinin desteklenmesi oldukça önemlidir. Bu dönemde çocukların bebeklikte olduğu gibi sağlıklı bakım, sevgi ve güven gibi ihtiyaçları bulunmaktadır. Fiziksel güç isteyen oyunlar ile oynamak, dolaşım, solunum, sindirim ve boşaltım sistemleri ile kasların düzenli çalışmasını sağlar Fiziksel gelişimi destekleyici etkinlikler çocuğa en üst düzeyde yarar sağlayabilir. Bu etkinliklerde gerekli olan araç gereçlerin bilinçli olarak hazırlanması gerekir.