Ortaçağda Avrupa’da Franklar: Merovenjler ve Karolenjler Krallıkları

Ortaçağda Avrupa'da Franklar

Frank Krallığı, Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılışının ardından Batı Avrupa’da hüküm süren ve Avrupa’nın şekillenmesinde büyük etkileri olan Ortaçağ’ın önemli krallıklarından biridir. Günümüzde Fransa, Lüksemburg, Belçika, Kuzey İtalya’nın batı bölümü, Hollanda ile Almanya’nın bir kısmını da içine alan ve imparatorluk sınırlarında olan Galya bölgesi, kavimler göçünden sonra Franklar, Burgondlar ve Vizigotlar tarafından paylaşılır. 507 yılında Vizigotları ve 530 yılı dolaylarında da Burgondları etkisiz hale getirmeyi başaran Franklar, Ren Nehri ve günümüzde Hollanda’nın güney kısmında yer alan kolları arasındaki bölgede yaşayan halkların konfederasyon hâlinde bir araya gelmelerinden oluşur. Franklar "Ripurian Frankları" ve "Salian Frankları" olarak iki büyük kola ayrılırlar. Avrupa’nın etnik yapısını büyük ölçüde değiştiren ve yine Avrupa’nın geleceğinin şekillenmesinde en etkili kavimlerden biri olan Franklar zamanla Kuzey Galya’da büyük bir güç haline gelerek siyasi teşekküller meydana getirirler.

Merovenj Krallığı

Salien Franklarından olan Merovenjler, IV. yüzyılda Galya’ya yerleşirler ve Merovius liderliğinde Güney Almanya, Fransa ve İtalya’nın kuzeybatı sını kapsayan bir coğrafyada 751 yılına kadar sürecek olan bir hanedanın temellerini atarlar. Merovius’un ölümü ile tahta geçen I. Childeric (457 -481) bu hanedanın gücünü korumayı başarır. I. Childeric’in ölümü üzerine tahta Klovis (481 -511) geçer. Klovis, Merovenj Hanedanı’nın tarihindeki ilk büyük isim olur. Klovis başa geçti ğinde Roma İmparatorluğu’na bağlılığını devam ettirir. 486 yılında Galya’daki Roma temsil cisi Sygirius’a savaş açar ve onu yener. Böylece Roma İmparatorluğu’nun Galya’daki kalıntılarını ortadan kaldırır. 496 yılında Hıristiyanlık inancını kabul eden Klovis, bu tarihten itibaren Hıristiyan lığı koruma ve yayma görevini üstlenir. Klovis, Hıristiyanlığı kabul edince Roma Kili sesi ile gizli bir anlaşma imzalar. Bu anlaşmayla Merovenj soyu kutsanır ve dünyevî işlerin Merovenjler tarafından yürütülmesi kararlaştırılır. Ayrıca Roma Kili sesi en yüksek ruhanî otorite kabul edilir ve Roma rahibi de kendini papa ilan eder.

Tembel Krallar Dönemi

Klovis’in 511 yılında ölmesi üzerine krallık toprakları oğulları arasında paylaştırılır. Ülkenin hanedan üyeleri arasında paylaştırılma teamülü bir Frank gelene ğidir. Bu gelenek nede niyle Merovenj Hanedanı gücünü ve toprak bütünlüğünü devam ettirememektedir. Merovenj krallarının bu şekilde gücünü yitirdiği dönemde zengin toprak sahipleri yönetimde etkili olmayı başarırlar. Bu zengin toprak sahiplerinden Pepin ailesi Austrasia sarayında "Majordamus" (Saray Kâhyası) olmayı başarır. Frank Krallığı I. Dogobert'in ölümünden itibaren bu ailenin soyundan gelen majordamus'lar tarafından yönetilmeye başlanır. Merovenj kralları ise artık sadece ismen mevcutturlar. Pepin ailesi Şarlman’dan itibaren Karolenj Hanedanlığı ismini alır. Genç Pepin’in oğlu Karl Martel, ülke topraklarını genişletir, Müslümanların Avrupa’da ilerleyişlerini durdurur ve imparatorlukta birliği yeniden tesis etmeyi başarır.

Karolenj Krallığı

Karl Martel’den sonra tahta geçen oğlu III. Pepin, Roma Kilisesi ile ilişkilerini yakın tutar. Ülkeyi yönetmek için artık Merovenj krallarına ismen de olsa ihtiyaçlarının kalmadığına karar verir. Böylece uygun zamanın geldiğini düşünür ve papayla irtibata geçerek Merovenjlerin son kralı olan III. Childeric’i tahttan indirir. Böylece Merovenj Hanedanı 751 yılında son bulur. III. Pepin daha önce Klovis’in Roma Kilisesi ile yaptığı anlaşmayı bu defa kendi soyu için yapar. Bu şekilde Pepin’in soyu kutsal bir nitelik kazanır. Frank tahtına III. Pepin’in ailesi dışından birinin geçmesi yasaklanır ve Karolenj Hanedan ı dönemi 751 yılında resmen başlamış olur. 768 yılında III. Pepin’in Paris'te ölmesinin ardından krallık, oğulları Karloman ve Charles arasında paylaştırılır. Karloman’ın 771 yılında ölmesiyle krallığın yönetimi Büyük Karl ya da Charles da denilen Şarlman'ın eline geçer. Şarlman ’ın dönemi başarılarla dolu bir zirve dönemidir. Ondan sonra tahta oğlu Dindar Louis geçer. Dindar Louis’in ölümünden sonra oğulları arasında taht mücadeleleri baş gösterir. Bu mücadelelerin sonunda toprakların paylaşıldığı Verdun Antlaşması yapılır. Antlaşma neticesinde Frank Krallığı üçe ayrılır: Doğu Krallığı, Batı Krallığı ve Orta Krallık. Orta Krallık Doğu ve Batı Krallıkları tarafından paylaşılır. Batı Krallığı Capet Hanedanı, Doğu Krallığı ise Otto Hanedanı'nın hâkimiyetine girer. Frank İmparatorluğu’nun büyümesi, Hıristiyanlığın hüküm sürdüğü toprakların önemli oranda genişlemesini sağlar. Hıristiyanlık İskandinavya’dan İber Yarımadası’na, Rusya’dan Britanya'ya kadar yayılır. Uzun yıllar yönetimde söz sahibi olan Karolenjler 987 yılında tarih sahnesinden çekilirler .