Okul Öncesi Eğitimde Oyuncak ve Önemi

Oyuncak yapımında kullanılan malzemeler, ait oldukları dönemin sosyokültürel durumların ile birlikte ekonomik durumunu da yansıtmaktadır.

Oyuncağın Tanımı ve Önemi

Oyuncağın Tanımı

Bir oyun için en önemli malzeme oyuncaklardır; her şey oyuncak olabilir, hatta satın alınan oyuncaklara göre daha yararlı bile olabilir. Su, kil ve kum gibi doğal oyun malzemeleri ile birlikte makara, boş kibrit kutusu, kumaş parçaları gibi artık malzemelerde oyuncak olarak kullanılabilir.

Oyuncağın Önemi

Oyuncaklar sayesinde çocuklar renk, boyut ve şekilleri kavrarlar, sayısal ve yazınsal kavramlardan haberdar olurlar. Oyuncaklar, çocuğun doğal kapasitesini oluşturabilen ve bu metotla onun eğitimini de sağlayan oyun malzemeleridir.

Oyuncak Seçimi

Çocuk için oyun ve oyuncak kadar seçilen oyuncağında önemi de çok büyüktür. Oyun ve oyuncaklar çocuklara deneyimler kazandırır. Bu açıdan oyuncaklar, çocuğun toplum ve çevreyle olan ilişkilerini düzenleyen bir eğitim ve araçlar sistemidir.

Oyuncak Seçiminde Cinsiyetin Önemi

Oyuncak seçiminde 3 yaşına kadar kız ve erkek çocuk ayırımı yapılmaz. Ancak bazı uzmanlar ve yapılmış çalışmalarda göre oyunlar ve oyuncakların çocuğun yaşına ve cinsiyetine göre farklılık gösterdiğini belirtmektedir.

Oyuncakların Çocuğun Gelişimine Olumsuz Etkileri

Bu türdeki oyuncakların çocukların yaratıcılığını destekleyici niteliği yoktur. Bu oyuncaklar bazı zihinsel yararlarının yanı sıra sosyal gelişimi ve oyun faaliyetlerini olumsuz yönde etkilemeye başlamıştır.

Oyuncakların Sınıflandırılması

Oyuncaklar ebatları, yapıldıkları maddeler, hitap ettikleri yaş grupları ve cinsiyet, gelişim alanları gibi daha birçok çeşitli sınıflandırmalara ayrılmaktadır.

Gelişim Alanlarına Göre Oyuncakların Sınıflandırılması

Motor gelişim top kumaştan yapılmış salıncak, küp basit bloklar, tahta çekiç çivi, pano, yumuşak tebeşir, kâğıt araba, boya kalemi bu gruba girer. Kurgu oyuncakları tahta veya plastik hayvanlar, küpler, bebekler, tahta otomobil ve kamyonlar, birbirine geçmeli vagonlu tahta trenler, eklemeli oyuncaklar kurgu oyuncaklardır.

Yaş Gruplarına Göre Oyuncakların Sınıflandırılması

0-9 Ay Oyuncakları: Bu dönem oral dönem olduğu için çocuk oyuncakları ağzına götürecektir. Bu nedenle güvenlik önemlidir.

9-12 Ay: Dokuz ile on iki ay için kullanılabilecek oyuncaklar banyo oyuncakları, renkli toplar ve halkalar, küpler ve basit bloklar, çıngırak müzikli oyuncak, basit geçmeli oyuncaklar, doldurup boşatma oyuncakları, toplardır.

1-2 Yaş Oyuncakları: Bir-iki yaş grubundaki çocuklar taklit oyunları ve fiziksel aktiviteden hareket eden ve ses çıkaran oyuncaklardan hoşlanırlar.

2-3 Yaş Oyuncakları: Kopyalama ya da taklit etme oyunları da 2 yaşında çocuğun ilgisi çeker.

3 -4 Yaş Oyuncakları: Bu yaş grubundaki çocuklar için oyuncaklar: Parmak boyası, keskin olmayan makas ve kâğıtlar, bağlama oyuncakları, kızaktır.

4-5 Yaş Oyuncakları: Bu dönemin ilgi çeken oyuncakları poster resim, hemşire, doktor önlüğü, domino, büyük bebek arabası, üç boyutlu çalışmalardır.

6 Yaş Oyuncakları: Altı yaş için oyuncak atlama ipi, el kuklaları, kullanılmayan giysiler çember çevirme, basit kâğıt oyunları zevk verir.

Oyuncak Güvenliği

Küçük parçalardan oluşan oyuncaklar tehlikelidir. Çocuk yutabilir veya boğulma riski oluşabilir.

Eğitici Oyuncaklar

Eğitici oyuncaklar çocuğun bilme, algılama, düşünme, problem çözme, tanıma, soyutlama, gruplama, hatırlama gücü, kavram geliştirme, akıl yürütme, organlar arası eş güdüm, yaratıcılık gibi pek çok becerinin gelişmesini sağlarlar.

Kavram Gelişimini Destekleyen Oyuncaklar

Çocukların belirli kavramları erken çocukluk döneminde öğrenmeleri gerekir. Öğretmen eğitim kurumlarında sayı, boyut, renk, şekil, zaman vb. kavramlara yaptığı yıllık, günlük planlarda yer verir Sayı kavramı çocuklara sayıları amacıyla tanıtmak, saymayı öğretmek, sayıların birbirleriyle olan ilişkisini kavramlarına yardım etmek yapılan etkinliklerdir.