Okul Öncesi Eğitimde Araç-Gereç Geliştirme

Okul öncesi eğitimde etkinliklerin kalıcı olmasında en önemli unsur, çocuğun ilgisini çeken yakın çevresinde kolaylıkla elde edebileceği araç ve gereçlerle etkileşim içinde olmasıdır. Eğitim ve öğrenme etkinlikleri planlanırken öğrenme süreçlerinde çocukların ön bilgilerinin ortaya çıkmasını sağlayıcı, bireysel veya öğrenme merkezlerindeki grup arkadaşlarıyla keşfetmelerini destekleyici, problem çözme becerilerinin gelişimi için fırsatlar sunan, kendi yaratıcılıklarını keşfedip ortaya koymalarını destekleyen ve çocukların sosyalleşmelerini destekleyici nitelikte olan araç-gereçler planlanmalıdır.

Etkinlikler için planlanan araç-gereçlerin Türkçe dil etkinliği, oyun etkinliği, fen etkinliği, matematik etkinliği gibi, programda yer alan etkinlik çeşitlerinde kullanılması sırasında hatalı veya eksik durumlar için de önceden olası durum analizleri yapılmalıdır. Araç-gereçler hazırlanırken bu durumlara dikkat etmelidirler. Hatalı veya eksik planlanmış bir araç-gereç çocukların yanlış öğrenmesine neden olurken, sınıf yönetiminde de sorunların oluşmasına neden olabilir.

Eğitim ve öğretim teknolojisi araçları hazırlanırken dikkate alınması gereken bazı ilkeler: Anlamlılık ilkesi, bilinenden başlama ilkesi, çok örnek ilkesi, seçicilik ilkesi, birleştiricilik ilkesi, yenilik ilkesi, basitlik ilkesi, hedef davranış ilkesi, çocuğa uygunluk ilkesidir.

Okul öncesi çocukları için etkinlik planlamada öncelikle yaş gelişim özelliklerinin bilinmesi gerekmektedir.

Öğretmen tarafından geliştirilmiş araç-gereç ekonomik olmalı ve çocuklar tarafından kolaylıkla kullanılabilir olmalıdır.

Öğretim araç-gereci seçerken dikkat edilmesi gereken faktörler; kazanımlar, öğrenci özellikleri, öğretmen özellikleri, öğrenme ortamının özellikleri, araç-gereçlerin özellikleri, öğretim yöntem ve teknikleri şeklinde sıralanabilir.

Eğitim öğretim sürecinde öğretim ortamı sınıf ya da laboratuvarlardır. Sınıfların ya da laboratuvarların büyüklük, ısı, ışık, oturma düzeni gibi farklı özelliklere sahip olması seçileçek öğretim araç-gereçlerini etkiler. Düz anlatım yönteminin kullanıldığı teorik içerikli derslerde sınıflar, deney yapılacaksa fen laboratuvarları ya da bilgisayar programları ile tasarı yapılacaksa bilgisayar laboratuvarları tercih edilmelidir. Öğretmen dersin içeriğine, ortamın büyüklüğüne, öğrenci sayısına, ses, ısı, ışık gibi faktörleri göz önünde bulundurarak öğretim ortamını seçmelidir.

Öğretim Yöntem ve Teknikleri: Öğrencilerin farklı öğrenme stillerine sahip oldukları düşünüldüğünde öğretmenin farklı öğretim yöntem ve tekniklerini kullanarak öğretme sürecini planlaması gerekir. Öğretme sürecinde öğrenciye kazandırılması hedeflenen bilişsel, duyuşsal ya da psikomotor davranışlara göre öğretim yöntem ve tekniklerinin belirlenmesi ders sırasında seçilecek olan araç-gereci etkiler.

Araç-Gereç Tasarımı: Araç-gereç tasarlanırken belli süreçler yaşanır. Bu süreçlerden ilki hedef analizinin yapılmasıdır. Hedefin, "hangi hedef alanıyla ilgili" olduğu sorusunun yanıtının verilmesi gerekir. Sonrasında hedef kitlenin yani öğrenenin özelliklerinin belirlenmesi gerekir. Örneğin; öğrenenin ön bilgileri, yaşı, tutumu, beklentileri, öğrenme stilleri incelenir. Sürecin bir sonraki basamağında ise içerik analizi yapılır. İletilmek istenen mesaja göre mesaj farklı şekillerde tasarlanır. İçerik ve aracın bütünleştirilmesi basamağında hedefe, içeriğe ve hedef kitlenin özelliklerine uygun olarak çeşitli formatlar seçilir.

Tasarım Ögeleri: Görsel tasarımda en çok kullanılan tasarım ögeleri çizgi, şekil, alan, doku, boyut, renk ve okunabilirliktir.

Tasarım İlkeleri: Görsel tasarımda en çok kullanılan tasarım ilkeleri bütünlük, denge, hizalama, vurgu, yakınlık-uzaklık, gerçeklik-basitliktir.