Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Okuma-Yazmaya Hazırlık Etkinlikleri-I
Okul öncesi dönemde okuma-yazmaya hazırlık çalışmaları; çocukların bilişsel, duyuşsal, motor, dil, fiziksel, sosyal gelişim alanlarını destekleyen, çocukların ilkokula geçişlerini kolaylaştıran ve ilkokula hazırbulunuşluk düzeylerini artıran etkinliklerdir.
Okuma ve yazma öğretimi olmayan okuma-yazmaya hazırlık çalışmaları, okul öncesi eğitim kurumlarında sadece eğitim yılının son aylarında değil tüm yıla yayılması gereken çalışmalardır.
Kapsam olarak yapılabilecek birçok çalışmayı kapsayan okuma-yazmaya hazırlık etkinlikleri ilkokula hazırlık çalışmaları kapsamında yapılan uygulamalarla birlikte düşünülüp ele alınabilir. Bu çalışmalardan bazıları şunlardır: Görsel algı çalışmaları, işitsel algı çalışmaları, dikkat ve bellek çalışmaları, temel kavram çalışmaları, problem çözme ve tahmin çalışmaları, kalem kullanma ve el becerisini geliştirmeye yönelik çalışmalar, öz bakım becerilerini geliştirmeye yönelik çalışmalar, güven ve bağımsız davranış geliştirme çalışmaları, sosyal olgunluğu artırmaya yönelik çalışmalar, okuma - yazma farkındalığı ve motivasyon çalışmaları, duyu eğitimi çalışmaları, nefes açma, nefes kontrolü ve ritim çalışmaları gibi çocukların ilkokula geçiş sürecinde hazırbulunuşluk düzeylerini artırmaya yönelik çalışmaları kapsar.
Okuma-yazmaya hazırlık çalışmaları; ilkokula hazırlayıcı olma özelliğinin yanında birtakım temel becerilerin kazanılması, okula kolay uyum sağlanması, çocuğun hemen hemen tüm gelişim alanlarını destekleyici kapsamda çalışmaları içermesi, çocukların öğrenmeye yönelik motivasyonlarını artırarak çocuklar arasındaki sosyal uyumun desteklenip hem çocukların kendilerine güven duymaları hem de çocukların birbirlerine saygı duymaları açısından önemli etkinliklerdir.
Çocukların ilk okuma ve yazmaya hazırlık çalışmaları okuma ve yazmanın gelişimsel evreleri göz önüne alınarak desteklenmelidir. Bu evreler: tanıma ve farkında olma, yalancı okuma, okuma kurallarını keşfetme, yazılanlarda anlam arama, tahmini okuma evreleridir.
Çocukların kazanması gereken sözel dil becerisi, genel kültür bilgisi, yazı bilinci, alfabe bilgisi, fonolojik duyarlılık ve yazı öncesi becerilerin desteklenmesi ve geliştirilmesinde okuma ve yazmaya hazırlık etkinlikleri önemli yer tutar.
Çocukların okuma ve yazma öncesi becerilerinin desteklenmesinde ailelerle okul öncesi Öğretmenleri iş birliği içerisinde olmalı ve birbirlerine paralel çalışmalar yürütmelidirler. Aileler bu çalışmaları ev ortamında, alışveriş ortamında, trafikte, sokakta, oyun alanlarında, televizyon izlerken, internet vb.alanlarda olmak üzere yaşamın hemen hemen her alanında yapmalıdırlar. Bu süreçte aileler çocukla etkileşime girerek aşağıdaki uygulamaları yapabilirler.
Ebeveynler:
Gündelik yaşantılar üzerinde konuşabilirler, çocukların günlerinin nasıl geçtiği ile ilgili sohbet edebilirler ve buna yönelik bir zaman dilimini paylaşabilirler.
Çocukla iletişim içinde bulunurken çocuğun dil dağarcığını artırmaya yönelik yeni ve ilginç kelimeler kullanabilirler.
Çocuğun hayatı için anlamlı olabilecek yazılar üzerinde durabilirler. Örneğin; trafik işaretleri, yiyecek -içecek logoları vb.
Alışverişe beraber giderek satın alma ile ilgili etkinlikleri paylaşabilirler. Yiyeceklerin içerdikleri şeyler ve değerlerine ilişkin bilgi aktarımı yapabilirler.
Etkili ve düşünceleri kolay ifade edebilecek şekilde açık uçlu sorular sorabilirler.
Çocukları dikkatle dinleyip konuşulanlar üzerinde çocukların yorum yapabilmelerini sağlayabilirler.
Çocuklar okuma bildikleri takdirde bunları başkalarıyla paylaşmalarını sağlayabilirler.
Çocuklarla birlikte kitaplar oluşturabilir ve çocukların bunları resimlendirmelerini destekleyebilirler.
Çocuklarla birlikte okunan hikâyeler hakkında konuşabilirler.
Birlikte yapılacak kütüphane ve kitapevleri ziyaretleriyle kitapları inceleyebilir ve seçebilirler.
Çocuğun okuma-yazma girişimlerini destekleyip ödüllendirebilirler.
Belirli günlerde hazırlanacak tebrik, davetiye ve teşekkür kartları gibi faaliyetleri çocuklarla birlikte oluşturabilirler.
Evde çeşitli gazete ve dergi gibi yazılı materyaller bulundurarak çocukların bunları incelemelerine imkân sağlayabilirler.