Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Oyun ve Hareket Etkinlikleri

Okul öncesi eğitim döneminde çocukların gelişim süreçlerini ve ilkokula hazırlık süreçlerini içinde barındırdığı uygulamalarla destekleyen oyun ve hareket etkinliklerinin istenilen düzeyde etkili olabilmesi için iyi bir planlama ve uygulama yapılmalıdır.

Planlama ve uygulamada okul öncesi Öğretmenleri birtakım hususları dikkate almalıdır. Bu hususların başında çocukların gelişimsel özellikleri ve gelişim ihtiyaçları gelmektedir.

Öğretmen çocuklara kazandırmak istediği kazanım ve göstergeleri seçerken çocukların yaş ve gelişimsel özelliklerini dikkate almalıdır.

Öğretmen belirlediği kazanım ve göstergelere ulaşmak için oluşturacağı öğrenme sürecini basitten karmaşığa, somuttan soyuta, yakın çevreden uzak çevreye doğru planlayıp uygulamalıdır.

Oyun ve hareket etkinlikleri için vazgeçilmez unsur olan materyal seçimi ve kullanımında çocukların ilgi ve ihtiyaçlarına cevap verecek materyaller seçilip kullanılmalıdır.

Okul öncesi eğitimde yapılan her etkinlikte olduğu gibi oyun ve hareket etkinliklerinde de planlama yapılırken değerlendirmeye yönelikte planlama yapılmalıdır.

Oyun ve hareket etkinlikleri planlanıp uygulanırken sınıfında özel eğitime muhtaç çocuk ya da çocuklar bulunan Öğretmenler, o çocuğa ya da çocuklara yönelikte etkinliği uyarlayarak planlama yapıp uygulamalıdır.

Öğretmen, sınıfında bulunan çocukların hepsini çok iyi tanımalı; onların bireysel özelliklerini, farklılıklarını bilmeli ve çocukları oyuna ona göre yönlendirmelidir. Kronik kalp yetmezliği ya da solunum rahatsızlığı olan çocukları hareketli oyunlara katılması için zorlamamalı, daha pasif roller vermelidir. Öğretmen, sınıfında bulunan çocukların yaşlarına göre gelişim özelliklerini bilmeli ve buna göre oyun seçmelidir. Yaş ve gelişim seviyesinin üzerinde oyunlar oynatıldığında çocuk başarısız olacaktır. Bu da oyuna ve gruba ilgisini azaltacaktır. Tırmanma, basamak inip çıkma, atma, tutma, tek ayak üzerinde durma hareketlerini gerektiren beceriler ancak bu hareketleri yapabilecek olgunluğa ve gelişim düzeyine erişen çocuklar tarafından yapılabilir. Örneğin 2–3 yaşlarındaki çocuklara grup oyunları oynatmaya çalışmak yanlış olacaktır. Eğitici, belirlenen oyun için uygun grup ya da gruplar oluşturmalıdır. Liderlik özelliği olan birkaç çocuk aynı grupta olursa oyunda sorun yaşanabilir.

Oyun, insanoğlunun var oluşundan bu yana sürdürdüğü, yaşamla birlikte başlayan, farklılaşarak ve gelişerek devam eden, farklı ilgi ve gereksinimlerin en doyurucu kaynaklarından biri olan ve çocukların dünyayı anlamalarını, diğer çocuklarla etkileşim kurmalarını, duygularını kontrol ve ifade edebilmelerini ve sembolik temsil yeteneklerinin gelişmesini sağlayan önemli bir araçtır. Erken çocukluk çocuğun hayatının en önemli aşamalarından birini oluşturmaktadır. Okul öncesi eğitim kurumlarında belirlenen kazanım ve göstergeleri gerçekleştirmek için doğrudan doğruya edinilen maksatlı yaşantılar önemsenmektedir. Tüm dünyada erken çocukluk eğitim programlarında oyun eğitimin merkezinde görülmekte ve eğitim sürecinin planlanması ve uygulanmasında en önemli araç olarak kullanılmaktadır. Birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de okul öncesi eğitimin en temel ilkelerinden biri oyun temelli olmasıdır. Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim Programı’na göre “Çocuk oyun aracılığıyla öğrenir, kendini ve içinde yaşadığı dünyayı oyunla tanır ve kendini en iyi oyun sırasında ifade eder, kritik düşünme becerilerini oyun içinde kazanır." Çocuğun dili oyundur. Programda kazanım ve göstergeler ele alınırken oyunun bir yöntem ve/veya etkinlik olarak kullanılması özellikle önerilmektedir. Oyun aracılığıyla öğrenme bu programın ve okul öncesi eğitiminin ayrılmaz parçası olarak görülmektedir. 2012-2013 okul öncesi eğitim programının dayandığı 18 ilkeden biri “Tüm etkinlikler oyun temelli olmalıdır”. Eğitimi kurumlarında, oyun etkinliklerinde doğru zamanlama yapabilmek, çocukların yaş, gelişim düzeyi ve ilgilerine göre en doğru oyun tipini, oyun grubunu, mekânı, oyunda kullanılabilecek en doğru araç gereci seçebilmek için oyun etkinliğinin planlanması çok önemlidir.