Alan Gezileri-I

Öğretim sürecinde mümkün olduğu kadar çok duyu organına hitap etmek gerekmektedir. Bu bağlamda alan gezileri ve gözlem çok sayıda duyu organını uyararak öğretimi somutlaştıran ve yaparak yaşayarak öğrenmeye fırsat tanıyan sınıf dışı bir öğretim tekniği olarak kabul edilmektedir. Gezi kavramı tek başına bu sınıf dışı öğretim tekniğini açıklamak için yeterli değildir. Gözlem alan gezisinin ayrılmaz ve tamamlayıcı unsurudur. Gözlem, bir nesnenin, olayın veya bir gerçeğin, niteliklerinin bilinmesi amacıyla, dikkatli ve planlı olarak ele alınıp incelenmesi olarak ifade edilebilir. Eğitimsel gözlem ise belli eğitsel sonuçları gerçekleştirmek için herhangi bir olay ya da varlığı önceden hazırlanmış olan bir plan çerçevesinde incelemek, olarak tanımlanıp gözlem için organize edilen geziyi de gözlem gezisi olarak tanımlanmaktadır. Gözlemler; amaç, yapılış biçimi ve işlevleri açısından çeşitli türlere ayrılabilir. Öğretim sırasında sınıf ortamına getirilemeyen cisim, olgu ve olayların yerinde ve planlı olarak incelenmesini sağlayan gezi tekniği ise okul ve sınıf içi çalışmaları tamamlayarak, daha anlamlı kılmak ve yaşamla bağlantısını kurmak amacıyla uygulanan planlı ziyaretlerdir. Geziler, okul öncesi dönem çocuklarının doğrudan bilgi edinmelerine, gözlem ve araştırma yapmalarına, çevrelerini tanımalarına ve çevrelerine ilişkin yeni bilgiler edinmelerine olanaklar sağlamaktadır. Eğitsel bir okul gezisi, eğitim programının bütünleştirilmiş bir parçası olabilir. Faydalı okul gezileri program dâhilinde tartışılan konu ya da kavramlarla ilgili katılımcıların birinci elden deneyim kazanmalarını sağlar. Bu geziler, sınıfın dört duvarı arasında öğrenilemeyecek bilgilerin kazanılması konusunda eşi bulunmaz fırsatlar sağlar. Okul öncesi eğitimin amaçlarından biri çocukların yaparak yaşayarak öğrenmelerini sağlamaktır. Bu şekilde bir öğrenme, daha etkili ve daha kalıcı olmaktadır. Bu amaçla yapılan ve iyi planlanmış bir gezide çocuk daha fazla şey öğrenebilir. Geziler eğitim-öğretim açısından ilginç olabilecek her yere yapılır. Burada mekânla ilgili bir kısıtlama söz konusu olamaz. Ama seçilen mekân mutlaka amaçları gerçekleştirmeye uygun bir mekân olmalıdır. Çocukların ilgisini çekecek, yöresel, kültürel, mesleki ve güncel önem taşıyan her mekân çocuk için doğal öğrenme alanıdır. Bu alanlar; içinde bulunulan yörenin tarihî bir binası, müzesi, bir ressamın sanat atölyesi, matbaa, fabrika, hayvanat bahçesi, çiftlik, postane, alışveriş merkezi, eczane, fırın, havaalanı, tren istasyonu, banka, manav, tarla, spor salonları, müzeler, fırınlar, deniz kenarı vb. olabilir. Etkili bir gezi planı için; önceden mutlaka ayrıntılı bir gezi planı hazırlanmalı, gidilecek yerle ilişki kurularak, etkinliğin amaçları açısından inceleme yapılmalıdır. Çocuklara gezi yapılacak yerle ilgili önceden bilgi verilmeli, böylece çocuklar gittikleri yerde neye dikkat edeceklerini, neyi gözleyeceklerini iyi bilmelidirler. Gezide kullanılacak materyaller önceden hazır bulundurulmalı çocuklar, gidilecek yerle ilgili kısa açıklamalarla bilgilendirilmeli. Gezi sırasında çocuklar duyularını kullanmaları için motive edilmeli, çocukların her yeni buluşuyla ilgilenilmeli, yapılan gözlemleri değerlendirmeye yönelik malzeme, broşür, materyal vb. alınmalı ve daha sonra incelenmelidir. Gezi sonucunda yapılan gözlemler sınıfta değerlendirilmelidir.