Öz Bakım Gelişimi
Öz Bakım
Öz bakı mtemel bir yaşam becerisidir. Çocuklar büyüdükçe kendilerine bakmalarını ve daha bağımsız olmalarını sağlayan becerileri öğrenirler. Bu becerilere “öz bakım” denir. Öz Bakım becerileri, giyinme , banyo yapma, yemek yeme, diş fırçalama gibi günlük yaşam aktivitelerine katılmaya hazır olmak için üstlenilen temel görevleri içerir.
Öz Bakım Becerilerinin Önemi
Temel öz bakım becerilerini kazanmak çocukların bağımsız olmasında çok önemli bir rol oynar. Anne ve babanın yardımı olmadan kendi gereksinimini karşılayabilen çocuklar kendilerine güvenir ve başarılı hisseder. Bağımsızlığın ve öz güvenin artması çocukların okul başarısı ve iletişim becerilerini olumlu yönde etkiler. Öz bakım becerileri gelişmiş çocukların bakımında ebeveynlerin özellikle de annenin sorumluluğu büyük oranda azalır. Bu nedenle öz bakım becerilerinin kazanılması çok önemlidir.
Öz Bakım Becerilerini Geliştirmek İçin Gerekli Yapı Taşları
- El ve parmak gücü
- El kontrolü
- Duyusal işleme
- Nesne kullanımı
- İfade etme (dili kullanma)
- Planlama ve sıralama
- Alıcı dil
- Uyum
Çocukların Öz Bakım Becerileri Nasıl Geliştirilir?
Çocuğun öz bakım aktivitelerini öğrenme ve geliştirmelerini destekleyecek ve teşvik edecek kişiler ebeveynlerdir. Çocukların öz bakım becerilerini geliştirmek için sürekli pratik yapmaları önemlidir.
Öz Bakım Becerilerini Geliştirmek İçin Ebeveynlerin Yapması Gerekenler
- Görsel materyal kullanın.
- Ödül kullanın.
- Görevleri küçük adımlara bölün.
- Küçük faaliyetler oluşturun.
- Gözlem yapın.
- Görevleri canlandırın.
- Tutarlı davranın.
- Yeterli zaman ayırın.
- Çocuğunuzu dahil edin.
- Alan yaratın.
- Rol modeli olun.
- Olumlu geri bildirimde bulunun.
- Rutin oluşturun.
Hijyen
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) hijyeni, hastalıkların yayılmasını önlemeyi sağlayan ve sağlığı koruyan uygulama ve koşullar olarak tanımlamaktadır. Hijyen, çok sayıda bulaşıcı hastalıkları önlemeye yardım eder.
Kişisel Hijyen
Kişisel bakım olarak da bilinen kişisel hijyen, vücudun temizlenmesidir. Saç, vücut, ayak, tırnak, cinsel organ, diş ve kıyafetlerin temizliğini kapsamaktadır.
Kişisel Hijyen Alışkanlıklarını Kazandırmak İçin Çocuklara:
Hijyenin önemini anlatın.
El yıkamanın önemini vurgulayın.
Banyo yapma, diş fırçalama, tırnak kesme gibi kişisel hijyen uygulamalarının önemini öğretin.
Banyo yapma, diş fırçalama, tırnak kesme, kulak temizleme gibi kişisel hijyen uygulamalarını nasıl yapacağını öğretin.
Banyo yapma, diş fırçalama, tırnak kesme gibi kişisel uygulamaların ne zaman yapılacağına dair rutin oluşturun ve bu rutini sürdürmeye çalışın. Bu şekilde çocuklar kişisel hijyenin günlük rutinlerinin bir parçası olduğunu öğrenirler.
Çocuklara temiz kıyafetler giydirin.
Kişisel Hijyenin Önemi
Kişisel hijyen vücutta kötü kokulara ve hastalıklara yol açabilecek mikroorganizmaların vücuda girmesini engeller. Bu nedenle kişisel hijyen, bulaşıcı hastalıkları azaltmak ve sağlıklı olmak için en önemli uygulamadır.
Kişisel hijyen alışkanlıkları sağlığı koruma işlevinin yanı sıra çocukların temiz görünmelerini sağlar. Çocuklar diğer çocuklarla ilişki kurmaya başlayınca hijyen alışkanlıkları sosyal gelişimini etkiler. Bu nedenle hijyen sadece sağlığı geliştirme davranışlarına değil, aynı zamanda önemli sosyal işlevleri de etkilemektedir. Sık sık yıkanan ve temiz giysiler giyinen çocuklar arkadaşları tarafından daha iyi karşılanır ve bu durum çocukların benlik saygısını olumlu yönde etkiler. Temizlik, saç bakımı ve giyim konusunda sosyal yönden beklenen hijyen standartlarına uygun olmayan çocuklar ise arkadaşları tarafından olumsuz eleştirilere maruz kalabilir. Yıkanmamış giysiler, kepekli saçlar veya vücudun kötü kokması gibi hijyen sorunları çocukların arkadaşları tarafından alay konusu olmasına neden olabilir. Bu nedenle ebeveynlerin çocuklarına yeni hijyen alışkanlıklarını gelişimlerine uygun olarak kazandırmaları ve daha önce öğrenilen hijyen alışkanlıklarını devam ettirmelerinde yardımcı olmaları gerekmektedir.