Psikoseksüel Gelişim

Okul Dönemindeki Çocuklarda Psikoseksüel Gelişim

6-12 yaşlar arasını kapsayan okul dönemi, çocuğun cinsel konulara ilgisi azalsa da bedeninde hızlı değişimlerin olduğu bir dönemdir. Bu nedenle bireyin psikoseksüel açıdan sağlıklı olabilmesi için bu dönem oldukça önemlidir. Bu dönemde aile ve okulda verilen cinsel eğitimler çocuğun psikoseksüel gelişimini şekillendirmektedir. Bu dönemle ilgili kavramlar aşağıda verilmiştir.

Cinsiyet, bireyin cinsiyet kromozomlarına, iç ve dış üreme organlarına göre dişi ya da erkek olma durumunu gösteren biyolojik kimliğidir.

Toplumsal cinsiyet, farklı kültür ve coğrafyalarda, aynı yerdeki farklı tarihsel süreçlerde kadın ve erkek cinsiyete toplumsal olarak yüklenen roller ve sorumlulukların bütünüdür.

Cinsel kimlik, bireyin kendini kadın ya da erkek olarak algılamasıdır.

Cinsiyet rolü, kadının ve erkeğin nasıl düşüneceğini, hissedeceğini belirleyen, genellikle çevre tarafından verilen roldür.

Cinsellik, doğumdan önce başlayan ve ömür boyu devam eden, üreme ve cinsel tatmini içeren bireyin sadece üreme organlarını değil tüm bedeni ve aklı ilgilendiren, toplumun kültürel yapısı ve ahlaki faktörlerinden etkilenen doğal bir süreç ve gereksinimdir.

Cinsel olgunluk, bireyin üreme sisteminin ve organlarının sağlıklı olarak gelişmesidir.

Üreme , canlıların cinsel hücrelerinin birleşmesinden ortaya çıkan tohumla ya da doğrudan doğruya oluşturdukları sporla çoğalmalarıdır.

Üreme sağlığı, bireylerin doyurucu ve güvenli bir cinsel yaşamlarının olması, üreme yeteneklerine ve bu yeteneği kullanma zamanı ve sıklığı konusunda karar verebilme özgürlüğünün olmasıdır.

Cinsel sağlık, sadece hastalık, fonksiyon bozukluğu ya da sakatlığın olmaması değil cinselliğe ilişkin fiziksel, duygusal, zihinsel ve sosyal olarak iyilik halidir.

Cinsel eğitim, bireyin olumlu bir kişilik geliştirmesi, bedensel, duygusal ve cinsel gelişimini anlaması, insan cinselliğine düşünce ve davranışlarına saygı göstermesi ve olumlu davranış, turum ve yargı oluşturmasına yönelik eğitimdir.

Psikoseksüel Gelişimi Etkileyen Faktörler

Psikoseksüel gelişimi biyolojik ve sos -kültürel faktörler etkilemektedir. Biyolojik faktörler genler ve hormonlardır. Çocuklarda cinsel organların oluşması ve gelişmesi için cinsellik hormonlarının uygun zamanda, nitelikte ve nicelikte salgılanması gerekmektedir.

Cinsel gelişimi etkileyen psikososyal faktörler ise çocuğun özdeşim kurabileceği modeller, cinsellikle ilgili tutumlar, çocuk yetiştirme şekilleri ve eğitimdir.

Psikoseksüel Gelişim İle İlgili Kurumlar

Psikoseksüel gelişimi Sigmund Freud Psikoanalitik kuram ile açıklamıştır. Sigmund Freud kişiliği topografik kişilik kuramı ve yapısal kişilik kuramı ile açıklamıştır. Kişilik gelişimini ise psikoseksüel gelişim kuramı ile açıklamıştır.

Topografik kişilik kuramında Freud bilinci bilinç (şuur), bilinç öncesi ve bilinç dışı (bilinç altı) olarak sınıflandırmıştır.

Yapısal modele göre kişiliğin 3 bileşeni vardır; id (alt benlik), ego (benlik) ve süperego (üst benlik).

Psikoseksüel modele göre, bireylerin olgunlaşmamış cinsel istekleri değişik evrelerden geçerek kişiliği şekillendirmektedir. İnsanların yaşam enerjisi ile doğarlar, bu enerjiye libido denir. Libido yaşa göre vücutta farklı bölgelere odaklanır. Her psikoseksüel gelişim evresi libido enerjisinin odaklandığı bölgenin ismi ile açıklanır.

Freud, her insanın doğumdan ergenliğin sonuna kadar beş psikoseksüel gelişim evresinden geçerek kişiliğinin geliştiğini savunmaktadır. Bu gelişim evrelerinin isimleri oral, anal, fallik, latent ve genital dönemdir.

Okul Yaş Grubu Çocuğunda Psikoseksüel Gelişim Özellikleri

Okula başlama ile birlikte cinsellikle daha az uğraşır ama ilgisi cinsel organı ve cinsel duyguları ile ilgili bilgi edinmeye yönelmiştir.

Okul döneminde görülen en önemli özelliklerinden birisi de kızlarda ve erkeklerde cinsiyetlere özgü fiziksel değişimlerin başlaması ve üreme organlarının gelişmesidir. Kızlarda 8 -13 yaşlar arasında görülen cinsel gelişim özellikleri; meme dokusunda gelişme, cinsel bölge ve koltuk altında kıllanma ve ilk adet kanamasıdır. Erkeklerde 9 -14 yaşlar arasında görülen cinsel gelişim özellikleri; cinsel organların büyümesi, cinsel bölge ve koltuk altında kıllanma, sakal ve bıyık oluşumu, ses değişimi ve ejekülasyondur.

Cinsel Eğitim

Okul döneminde çocuğun psikoseksüel özelliklerine bakıldığında bu dönemdeki çocuklara verilecek cinsel eğitimin önemini ortaya koymaktadır. Ebeveynler ve öğretmenler cinsel gelişimin çocuğun gelişiminin bir parçası olduğunu ve bu konuda verilecek eğitimin doğal bir eğitim görevi olduğunu kabul etmelidirler. Bu konudaki problemleri ele almak ve çocuğu gerekli şekilde bilgilendirmek ebeveynlerin ve öğretmenlerin sorumluluğundadır.

Ebeveynlerinden doğru bilgi alamayan, toplumsal baskı nedeniyle soru soramayan, merak ettiği bilgileri doğru ve güvenilir olmayan kaynaklardan alan bireyler yetişkinlik döneminde sorun yaşayabilmektedir. Çocuk sorularına cevap alamazsa yanlış kaynaklara yönelebilir ve yanlış bilgi edinebilir. Bunun sonucunda riskli cinsel davranışlar, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, gebelik, cinsel istismar, şiddet, intihar gibi durumlar ortaya çıkabilmektedir.

Bu sorunların önlenmesi için çocuğun psikoseksüel gelişimin desteklenmesi gerekmektedir. Bu doğrultuda yapılması gerekenlerden ilki cinsel eğitimdir. Cinsel eğitim hem ailelere hem de çocuğa verilmelidir.