Fiziksel Gelişim

Tanımı ve önemi:

Gelişimin çoklu boyutlarından biri de fiziksel gelişimdir. Gelişme, büyüme, olgunlaşma ve öğrenme kavramlarını kapsayan bir süreçtir. Fiziksel gelişim bireyin kişiliği üzerinde en çok etkisi görülen gelişim alanıdır. Gelişim dönemleri ise doğum öncesi, bebeklik, ilk çocukluk, son çocukluk, ergenlik, genç yetişkinlik, yetişkinlik ve yaşlılık dönemi olarak ele alınmaktadır.

Fiziksel gelişme; bedeni oluşturan tüm organların gelişmesi, boyun uzaması, kemiklerin gelişimi, dişlerin çıkması ve değişmesi, kas, beyin ve tüm sistemler ve duyu organlarının gelişimidir. Fiziksel gelişim niteliksel ve niceliksel olarak iki şekilde olur.

Gelişimin hızlı olduğu bu dönemleri bireyin sağlıklı geçirmesi, bireyin sonraki yaşamının temellerini sağlam oluşturmasına yardım eder. Fiziksel gelişme dönemleri aşağıdaki şekilde sınıflandırılır:

Doğum öncesi dönem ;1. Embriyonal dönem (0-10 hafta) , Fetal dönem (10 haftalıktan doğuma kadar)

Doğum sonrası dönem ;1. Yeni doğan dönemi /neonatal 28 gün) 2. Bebeklik dönemi (0-2 yaş) 3. Erken çocukluk dönemi (3-6 yaş) 4. Okul çocukluğu dönemi (7-11 yaş) 5.Ergenlik dönemi (12-18 yaş)

Fiziksel Gelişimi Etkileyen Faktörler; Doğum öncesi, doğum sonrasında büyüme-gelişmeyi kalıtsal ve çevresel faktörler etkilemektedir. Bu faktörleri cinsiyet, iç salgı bezleri, beslenme, hastalıklar ve kazalar, sosyo-ekonomik etmenler, aile tipi, iklim ve mevsimler, psikolojik etmenler olarak sıralayabiliriz.

Annenin alkol, uyuşturucu madde kullanması bebeklerde, doğum öncesi ve sonrası büyüme yetersizlikleri, başın gelişememesi, kalp, eklem, kol ve bacaklarda problemler, zihinsel geriliklere neden olmaktadır.

Sadece anne karnında değil aynı zamanda bebeğin doğumdan sonra büyümesigelişmesi için iyi ve dengeli bir beslenmeye gereksinimi bulunmaktadır. Çocuğun bedeninin büyümesi ve gelişmesi fiziksel gelişimini de olumlu yönde etkiler ve iyi beslenen çocuklar duygusal olarak daha rahat olurken yetersiz beslenen çocuklarda sinirlilik gözlenebilmektedir. Özellikle büyümenin hızlı olduğu 0-6 yaşlarında ve ergenlik dönemindeki çocukların dengeli beslenmesi önemlidir.

Fiziksel Gelişimin Değerlendirilmesi ve Desteklenmesi

Fiziksel büyüme açısından çocuklar birbirinin benzeri değildir ve bireysel olarak farklılıklar gösterirler. Bu nedenle fiziksel gelişimin değerlendirilmesinde çeşitli yöntem ve tekniklerden yararlanılmaktadır. Öncelikle fiziksel gelişimin iyi değerlendirilmesi ve desteklenmesi gerekir.

Fiziksel gelişimin desteklenmesi; Fiziksel gelişimin desteklenmesi için yeterli beslenme, uyku ve dinlenmenin sağlanması, hastalıklardan koruma, fiziksel aktivitelerin düzenlenmesi ve uyaran çevresinin sağlanması gereklidir.

Fiziksel gelişimin değerlendirilmesi; Bir çocuğun sağlığının izlenmesinde büyüme kadar bu büyümeye eşlik eden gelişmenin (farklılaşma ve olgunlaşma) izlenmesi ve değerlendirilmesi de önem taşır.Fiziksel büyüme gelişmenin izlenmesi;

• Tartı ve tartı alma hızı
• Boy ve boy uzama hızı
• Baş çevresi

Vücut oranları takip edilerek değerlendirilebilir.Değerlendirme basamakları; İyi gözlem,iyi bir öykü, doğru değerlendirme, tam muayene, uygun izlem ve yönlendirme/tedaviden oluşur.Çocuklarda büyüme gelişme geriliğini ya da sorunlarının erken dönemde yakalanması ve uygun beslenme desteği yapılması gereklidir. Bunun için her çocuğun doğumdan sonra belirli aralıklarla büyümesinin izlenmesi vazgeçilmez bir zorunluluktur. Ayrıca annelerin eğitilmesi, çok erken ek gıdaya başlamamaları konusunda uyarılması, uygun ek gıdaların uygun zamanda verilmesi için önemlidir. Çiftlere sahip olacakları çocuk sayısını istedikleri sayıda tutabilmeleri için yardımcı olmak ve etkili aile planlaması yöntemleri ile en iyi şekilde doğum aralıklarını sağlamaları için çok yönlü bir yaklaşım ve desteğe ihtiyaçları vardır.