Ürün Geliştirmede Yaratıcılık

Yaratıcılık Kavramı

Latince “creare” kelimesi, yaratıcılık kavramının Batı dillerindeki karşılığı “kreativitaet, creativity” olarak geçmektedir. Yaratmak, doğurmak, meydana getirmek gibi farklı anlamlarda da kullanılmaktadır.

Yaratıcılık, ‘’yaratıcı olma durumu, yaratma yeteneği, her bireyde var olduğu kabul edilen, bir şeyi yaratmaya iten farazi yatkınlık’’ olarak tanımlanmaktadır (TDK, 2022)Birçok farklı disiplinlerden düşünürler yaratıcılığı farklı tanımlarla savunmuşlardır. Örneğin problemlere yeni çözümler getirmek, yeni yollar bulmak, yeni fikirler geliştirmek, yeni buluşlar yapmak da yaratıcılıktır. Yaratıcılığın asıl ayrıcalığı düşünebilme eylemidir. Bu da bizleri yani insanları diğer canlılardan ayırmaktadır .

Yaratıcılık Kuramları Bir bilim ya da sanat alanında herhangi bir sorunu, düşünceyi ilgilendiren ilkelerin tümü kuram kelimesini açıklamaktadır. Farklı disiplinler; felsefe, psikoloji, sanat, sosyal bilimler gibi alanlarında yaratıcılık kavramına açıklamalar getirilmiş, farklı teoriler bulunmaktadır. Burada farklı disiplinlere ait yedi kuram incelenecektir. Bu kuramlar yaratıcılığı tanımlamada farklı yollar izleyerek, çıkış noktaları bularak yaratıcılık kavramına yaklaşımları anlatmaktadır.

Yaratıcılık Süreci Yaşam boyunca insan beyni sürekli sayısız düşünce üretir. Yaratıcılık sürecinde beyin sonsuz düşünce, kombinasyon ve bağlantı yaratır ve yaratıcı düşünce süreci çalışmaya başlar. Beyin kendisine ul aşan tüm uyarıları alır ve işler, uyarılar aracılığıyla oluşturulan kombinasyonlar birbiriyle ilişkilendirilir ve düşünce ya da fikir adı verilen yeni oluşumlar meydana gelir.

Öğrenilebilir Yaratıcı Düşünce

Yapılan araştırmalarda her insanın doğuştan bir yaratıcılık yeteneğinin olduğu keşfedilmiştir. Bu yeteneğin ortaya çıkabilmesi için hayat insana fırsatlar sunmaktadır. İnsanın bunu fark edebilmesi ve geliştirebilmesi için eğitime ihtiyacı vardır. Eğitimin sorumluluklarından biri de; toplumun sorunlarını algılayabilen, anlayabilen, değerlendirip çözüm bulabilen yaratıcı bireyler yetiştirebilmesidir.

Yaratıcılığı Etkileyen Temel Bileşenler

Yaratıcılık ve yaratıcı düşünme olgusu doğuştan gelen, yaşam boyu olumlu çevre şartlarında gelişen, büyüyen, olumsuz çevre şartlarında ise körelen ve yok olan bir beceri olarak kabul edilmektedir. Ekonomi, sanayi, bilim, ticaret, tarım ve birçok alanda günümüz şartlarında yaratıcılık ve yaratıcılığa bakış açısı değişmekte ve değer verilmektedir. Toplumda yaratıcı düşünme becerilerinin gelişebilmesi için en başta aile olmak üzere sosyal, fiziksel ve psikolojik çevre, okul, öğretmen, medya, diğer iletişim araçları ve birçok alandaki bizlere destek veren bilgi kaynaklarının da bu fikri desteklemesi gerekmektedir.

Moda Tasarımında Yaratıcı Süreç

Moda tasarımındaki yaratıcı süreç; zorluklara karşı çözüm elde etmek, var olan fikir ve teknikleri gruplayarak yeniden düzenlemek yeteneğidir. Yaratıcılık yeniliği yaratmak, keşfetmek demektir. Orijinallik; çağdaş ve özgün tasarımlar yapabilmektir. Geçmiş, bu gün ve gelecek arasındaki bağlantıyı, kurmak ve yeniyi yaratma olgusudur.

Bu noktada dünyayı takip ederek, analizler yapmak, fırsat ve tehditleri belirlemek, güçlü kaynaklardan yararlanmak, gelişime açık olan pozisyonları yakalayıp iyileştirmek ve en önemlisi geleceği esnek planlayabilmek başarının anahtarıdır.

21. Yüzyılda ileri teknolojilerin etkisiyle gelişen birçok çalışma, tasarım kavramının içeriğini ve rolünü değiştirmiştir. Geçmişte ürün odaklı olan tasarım, günümüzde sanat, bilim, teknoloji odaklı hale dönüşmüştür. Yenilik arayışı ve yaratıcılık yarışında tasarım; disiplinleri geçmiş ve bugünden faydalanarak insan odaklı bir yaklaşımla gelecek için en iyi olasılığı tasarlamayı hedeflemektedir.

Moda Tasarım Dünyasında Yaratıcı Fikir Örnekleri

Giysinin; insan bedeninde taşınabilir ve sergilenebilir olması, birçok yeniliğin yaşamın için ealınması ve kavram olarak giyilebilirlik kavramıyla birlikte birçok ürün, sistem, mekanizma ile işlevsel olarak birlikte kullanılınca, giysi sadece bir tekstil ürünü olmaktan çıkarak giyilebilir nesne olarak tanımlanabilir.

Yenilik arayışına dayalı birçok deneysel çalışma ve ütopyalar geçmişten günümüze değişerek bazı buluşların gerçekleşmesine öncü olmuştur. Bu tasarımcılar yaşadıkları dönemin içinde o döneme ait ütopik fikirlerini, öngörülerini gerçekleştirmeye çalışmaktadır.

Dünyaca tanınan Hüseyin Çağlayan, Susan Lee, Iris van Herpen, Ezgi Hakan Verdu Martinez, Manel Torres gibi tasarımcıların yaptığı çalışmalar çağdaş yeniliklere öncülük etmektedir.