Moda İllüstrasyonu Tanımlar ve Terimler

Kavramsal Çerçeve

Moda İllüstrasyonunun Tanımı: Moda illüstrasyonu, moda tasarımı için üretilen ve giyimin genel görünüşünü, duygusunu, sanatsal bir ifade biçimiyle görselleştiren bir görsel iletişim ürünüdür.

Moda İllüstrasyonu İle İlişkili Alanlar: Moda illüstrasyonu yalnızca giysiyi değil, aynı zamanda saç, makyaj, aksesuar gibi tamamlayıcı ögeleri de betimlemektedir. Hatta çoğu zaman beden dili ve duruş da bu anlatıma destek vermektedir.

Alanla İlgili Terimler: Bu bölümde alanla ilgili bazı terimler açıklanmıştır:

Moda Tasarımcısı: Hazır giyim veya kişiye yönelik kullanıma yönelik tasarımları belirli bir konseptten yola çıkarak model ve koleksiyon tasarlayan kişidir.

Stilist: Giysi modellerini tasarlayan, tasarıma uygun olan kumaş, düğme, iplik gibi dikiş ögelerini seçen ve malzemeleri bir araya getiren kişidir.

Moda İllüstratörü: Moda tasarımcısının verdiği yön bilgi ve çizdiği çerçeve içerisinde modellerle ilgili sanatsal ve serbest çizimleri gerçekleştiren kişidir.

Modelist: Moda tasarımcısının tasarımlarını, detaylarıyla modele aktaran kişidir.

Operatör Modelist: Operatör modelist bilgisayarda bazı kalıp programlarını kullanarak dijital olarak kalıp oluşturan kişidir.

Teknik Çizim: Belirli bir konunun çizilmesi için ihtiyaç duyulan görsel kaynaklardır.

Kalıp: Üretilecek giysinin üç boyuta uyarlanması için hazırlanan iki boyutlu bir formudur.

Serileme: Üretilecek giysinin, tüm kontrolleri yapılmış olan baz kalıba göre diğer bedenleri oluşturma işlemidir.

Moda İllüstrasyonu Tarihçesi

Endüstri Devrimi Öncesi: Avrupa’da moda illüstrasyonu, modayla birlikte gelişmiştir; özellikle Fransız Devrimi’ni takiben halk ve asiller arasındaki keskin ayrımlar erimeye başlamış ve moda 1800’lerin sonlarında moda ve moda illüstrasyonu yükselişini yaşamıştır. Fransız Devrimine kadar keskin bir sınıf ayrımı ile yaşamış olan halk, asillerin kültür mirasına ortak olurken, giyim tarzlarını da taklit etmeye başlamışlardır.

Moda Dergilerinin Yükselişi: Moda trendleri, toplumsal ve ekonomik olaylara göre değişim göstermiştir. Moda dergilerinin en önemli işlevlerinden biri, okurlara kendi giyimlerini oluşturacak temel dikiş / model bilgilerini vermenin yanısıra moda trendlerinin illüstrasyonlar aracılığı ile görsel bir iletişim aracı olarak hafızaya aktarılması olmuştur. Moda dergilerinin ilk örnekleri İngiltere’de basılmıştır. İngiltere’de Gallery of Fashion (1794 -1803), Records of Fashion and Court, Elegance (1807 -1809), Gallery of Fashion (1794 -1803) ve The World of Fashion and Continental Feuilletons, Amerika’da Harper’s Bazaar (1867), Vanity Fair, Vogue, Vogue İngiltere ve Fransa Edisyonları, Art, Goût, Beaute', L'art et la Mode, Osmanlı’da Hanımlara Mahsus Gazete (1824), Mahasin (1908), Biçki -Dikiş Yurdu (1916), İnci Dergisi (1919) ve Cumhuriyet dönemine gelindiğinde Süs (1923 -24) dergisi ve bu dergilerde çizen moda illüstratörlerinin çalışmaları incelenmiştir. Modanın kendisinin ikonlaşması Gibson Kızı üzerinden örneklenmiştir.

Modacıların Koleksiyonları: Moda evleri ve modacılar moda illüstrasyonunu koleksiyon hazırlarken kullanmaya devam etmişlerdir. Chanél, Lanven, Dior, Hermes, Nina Ricci, Karl Lagerfeld gibi modacıların ve onlar için çizen Pierre Mourgue, Marjorie Field, Benigni, Pollard, Mary Quant gibi çizerler, moda tarihi içerisinde değerlendirilmiştir.

Çağdaş Moda İllüstrasyonları: Seri üretim arttıkça ve illüstrasyona ve illüstratif stile olan talep, son 20 yılda daha da artmıştır. Moda illüstrasyonunun 21. Yüzyılın başlarında da tam 100 yıl öncesinde olduğu gibi yükselişte olduğu dikkati çekmektedir. Dijital görselleştirme teknikleri ve fırsatları, bu iş alanını olumlu yönde etkilemektedir.

Yöntemler

Moda ilüstrasyonlarında giysinin üzerinde çizileceği bedeni doğru yansıtmak çok önemlidir. Bunun için öncelikle insan anatomisinin öğrenilmesi gereklidir. Bunun için en önemli konu canlı modelden çizim yapmak olacaktır. Modelden çizimde gözlem gelişir, bedenin yapısı, kıvrımları, boşluk ve doluluğu, kendi içindeki oran orantısı kavranır.

Ölçü ve Oranlar: İnsan bedenini çizerken, gözlemlerden elde edilen bilgilerle belirli bir ölçü ve orantı sistemi kurulmuştur. Ölçü dizgesi yedili, sekizli, hatta moda illüstrasyonunda dokuzlu, onlu olabilir; önemli olan kendi içindeki orantısının değişmemesidir. Bu oran orantı sistemine kanon denir. Antik Grekçe kanon “yasa, ölçü, ölçüt, kural” anlamındadır ve insan bedeninin boyutları ve oran orantısıyla ilgilenir.

Kanon: Sanatta ilk kanon çalışmasını yapan Dürer de sekizlik orantı kanonunu kullanmıştır. Genellikle yedili veya sekizli orantı kanonu kullanılır. İnsan boyları ve beden tipleri çok farklı olduğundan, bu aralık standart kabul edilmektedir.

Aks: Aks, eksen demektir. Bir biçimi paralel bölümlere ayıran çizgi anlamındadır. İnsan bedeninde de akslar vardır.

Silüetler: Moda alanında ise silüet terimi, moda illüstrasyonunda çizilen figürleri tanımlamaktadır. Stilize edilmiş estetik görüntüye silüet denir ve moda illüstrasyonunun temelidir. Yaratılmak istenen etkiye göre uygun bir hareketle birlikte çizilmektedir. İyi bir silüet, giysinin özelliklerini vurgularken, moda tasarımcısının yatarmak istediği etkiyi yaratmaya, izleyicide oluşması istenen duyguyu oluşturmaya katkı yapar.