Meslek Hastalıklarına Giriş

Meslek Hastalıkları Tanımı

Meslek hastalıkları insanoğlunun sosyalleşmesi süreciyle paralel olarak bilinmekte olup 19. Yüzyılda bilimsel tanıma kavuşmuş ve günümüzde bütün yönleriyle ele alınmak suretiyle incelenir olmuştur. Bugün meslek hastalıkları, türleri, korunma yolları, nedenleri, tedavi yolları eskiye nazaran daha iyi bilinmektedir. Ancak bu konu her geçen gün daha da önemli olmaya başlamıştır ve hatta yeni bir takım meslek hastalıkları türleri oluşacak ve iş yeri hekimlerini ve iş güvenliği uzmanlarını çaresiz bırakacaktır.

Meslek Hastalıkları Tarihçesi

Meslek hastalıkları kavramı MS 1 . yy da kullanılmaya başlanmış veya eldeki bilgiler böyle olduğunu göstermiştir. Ancak modern anlamda iş ve meslek hastalıklarına en önemli katkı Ramazzini tarafından sağlanmış, bir hastanın evine gittiğinizde ona neresinin ağrıdığını, ne zamandan beri hasta olduğunu, bağırsaklarının düzenli çalışıp çalışmadığını, son günlerde ne tür yiyecekler yediğini sorarsınız. Bu sorulara ben bir soru daha eklemek isterim; hastaya ne iş yaptığını da sorunuz şeklinde ifade etmiştir.

On beşinci ve on altıncı yüzyıllarda Avrupa'nın değişik bölgelerindeki madenlerde çalışanlar arasında çeşitli akciğer hastalıklarının sık görüldüğüne işaret eden kayıtlar vardır.

Ülkemizde ise 1960 yıllarında Prof. Dr. Muzaffer Aksoy, benzenin neden olduğu kan hastalıklarıyla ilgili çalışmalar yapmış ve bu çalışmayı dünya literatürüne kazandırmıştır.

Halen ülkemizde Ankara, İstanbul ve Zonguldak ’ta bulunan Meslek Hastalıkları Hastanesi yanı sıra 2008 yılından itibaren Devlet Üniversite Hastaneleri ile 2011 yılından itibaren Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri, sigortalının çalışma gücü ve meslekte kazanma gücü kaybı oranlarının tespitinde esas alınacak sağlık kurulu raporlarını düzenlemek üzere yetkilendirilmişlerdir.

Meslek Hastalığı İstatistikleri

Meslek hastalıklarıyla ilgili istatistikler önemli bilgiler vermektedir. Bunlardan en önemlileri yıllara ait tespit edilen yeni meslek hastası sayısı, iş kazası sayısı, meslek hastalığına ve iş kazalarına bağlı iş göremezlik süreleri gibi veriler verilmektedir.

TUİK istatistiklerinin açık veri olarak kullanımı güncel olarak mümkün olmadığından güncel veriler kullanılamamıştır.

Meslek Hastalıklarının Türleri

Meslek hastalıkları nedenlerine göre beş ana grupta toplanmaktadır. Bunlar:

A Grubu: Kimyasal maddelerle olan meslek hastalıkları,

B Grubu: Mesleki cilt hastalıkları, deri kanserleri ve kanser dışı deri hastalıkları.

C Grubu: Pnömokonyozlar ve diğer meslekî solunum sistemi hastalıkları,

D Grubu: Meslek bulaşıcı hastalıklar, tüberküloz ve viral hepatit,

E Grubu: Fiziki etkenlerle olan meslek hastalıkları, radyasyon, basınç, gürültü …

Öte yandan bazen meslek hastalığı tablosunda birden fazla organ veya sistemle ilgili belirti ve bulgular olabilir. Örneğin kurşun zehirlenmesi, sistemik bir zehirlenme tablosu şeklinde seyir gösterir.

Meslek Hastalıklarından Korunma

Meslek hastalıklarında korunmada nedeni kaynağında yok etme, kişisel koruyucuların kullanımı, erken tanı ve tedavi kişinin neden maruziyet sürelerinin kısaltılması gibi önlemlerle meslek hastalıkları önlenebilir. Ancak Şunu unutmamak gerekir ki; meslek hastalığı Oluştuktan sonra ortadan kaldırılması veya tamamen tedavi edilmesi çok mümkün olmamaktadır.

Kaynakta kontrol yaklaşımları

İş yerindeki tehlikelerden korunmak bakımından en etkili yaklaşım riskin kaynakta kontrolüdür, Bu amaçla çeşitli mühendislik uygulamaları yapılır,

Kişisel koruyucu uygulamalar

Risklerin kaynağından kontrolü, çalışanları koruma bakımından en etkili yaklaşım olmakla birlikte, her durumda buna olanak bulunamayabilir.