Medya Okuryazarlığı Eğitim Metotları
Medya okuryazarlığı eğitiminde kullanılan metotları şu şekilde sıralamak mümkündür: ‘İzleme, okuma, değerlendirme ve tartışma’, ‘soru sorma’, ‘çözümleme’, ‘araştırma’, ‘değerlerin tespiti’ ‘rol ve simülasyon’, ‘oyun, oynamak’, ‘üretim aktiviteleri ve çevirimiçi uygulamalar’, ‘okul dışında eğitim’, ‘karşılaştırma’ ve ‘işbirliği’.
İzleme, Okuma ve Değerlendirme
Medya okuryazarlığı eğitiminin temel bileşeni medya metinlerini doğru okumaya ve değerlendirmeye dayalıdır. Bu becerinin kazandırılması ve güçlendirilmesi için yazılı, görsel, işitsel ve benzeri nitelikteki medya metinleri eğitim ortamında öğrencilere izletilir. Her bir öğrencinin izlenen medya metniyle ilgili algı ve izlenimleri not edilir ve bunlar birlikte değerlendirilir. İzleme, okuma ve değerlendirme aktiviteleri, öğrencilere medya metinlerini anlamlandırmada farklı deneyimleri tanıma fırsatı sınar. Bunun yanısıra medya metinleri üzerinden verilmek istenen mesajların nasıl dizayn edildiğini fark edebilmeyi ve anlamın güçlendirilmesi adına kullanılan yöntemleri görebilmeye yardımcı olur.
Soru Sorma
Soru sorma becerisi sadece medya okuryazarlığı için değil, yaşamın birçok alanında bilgiye ve gerçeğe ulaşmanın en temel gerekliliklerinden biridir. Öğrencilerin izledikleri medya metinleriyle ilgili soru sorma yeteneği geliştirilmesi suretiyle söz konusu medya metinlerini daha doğru anlamaları sağlanabileceği gibi, eleştirel bir şekilde değerlendirme becerisi de kazandırılmış olacaktır. Öğrencileri medya metinlerine soru sormaya yöneltmek, onlara bu metinlerin kimler tarafından, ne amaçla, kime yönelik olarak hazırlandığını sorgulatabilmeyi sağlayacağı gibi bu metinlerin teknik ve bağlamsal niteliklerini de görebilmelerine yardımcı olacaktır.
Çözümleme
Çözümleme, medya metinleriyle verilen mesajların anlaşılması ve ayrıştırılması süreci olarak tanımlanabilir. Medya okuryazarlığı eğitiminde öğrencilerin medya metinlerini doğru biçimde anlamaları ve yorumlayabilmelerinde en önemli süreçlerden biri çözümlemedir. Medya metinlerinin nasıl çözümleneceği konusunda uygulamalı çalışmalar büyük bir önem taşımaktadır.
Araştırma
Medya okuryazarlığı eğitiminin en önemli boyutlarından biri de öğrencilere medya metinleriyle ilgili araştırma yapma alışkanlığının kazandırılmasıdır. Medya okuryazarlığı eğitimi kapsamında öğrencilere medyada sunulan programların veya iletilen mesajların arka planının irdelenmesi ve bunun yöntemleri hususunda aydınlatıcı bilgilerin verilmesi gerekmektedir.
Değerlerin Tespiti
Medya okuryazarlığı eğitiminde medyanın değerleri temsil etmede veya değerleri dönüştürmedeki fonksiyonun ne olduğu hususunda öğrencilere yeterli donanım ve öngörü sağlanmalıdır. Medya okuryazarlığı eğitiminde değerlerin tespiti konusunda sağlanacak birikim sayesinde öğrencilerin, medya metinlerindeki etik kodları çözümleyebilmeleri mümkün olacaktır.
Rol ve Simülasyon
Medya okuryazarlığı eğitimi çerçevesinde rol ve simülasyon tekniğinin kullanılması, öğrencilerin özellikle yayıncılık süreçleri hakkında bilgi ve tecrübe kazanmalarına faydalı olmaktadır. Rol ve simülasyon tekniği, öğrencilere medya metinleri karşısında sadece tüketici konumundan değil, aynı zamanda medyanın üretim süreçleri konumundan da bakabilmeyi sağlayacaktır.
Oyun, Oynamak
Oyun özellikle çocuk ve gençlerin gelişim sürecinin önemli bir parçası olup, gerçek hayata hazırlama, yetenek ve zekâ geliştirme, güzel vakit geçirme gibi nitelikleri olan aktiviteler olarak tanımlanabilir. Medya okuryazarlığı eğitimi kapsamında da tasarlanacak özgün oyunlar, öğrencilerin bu konuyla ilgili duyarlılıklarını ve birikimlerini artırmada etkili bir teknik olarak kullanılabilir.
Üretim Aktiviteleri ve Çevrimiçi Uygulamalar
Medya okuryazarlığı eğitiminde de uygulamalı medya metinleri hazırlama çalışmalarının son derece önemli bir fonksiyonu bulunmaktadır. Medya okuryazarlığı eğitimlerinde medya metinlerinin nasıl üretildiğinin, hangi aşamada ne gibi çalışmaların yapıldığının öğretilmesi başlıca gerekliliklerdendir. Dolayısıyla gerekli teorik yeterlilik oluştuktan sonra öğrencilerden çeşitli türde medya metinlerini ilk aşamadan son aşamaya kadar üretmeleri talep edilmelidir.
Okul Dışında Eğitim
Medya okuryazarlığı eğitiminde okulda aktarılan bilgi ve tecrübe birikiminin kuşkusuz önemli bir payı bulunmaktadır. Bununla birlikte bu alanda verilen eğitimin gerçek hayatta kullanımı, yaşamın birçok alanında ve sürecinde kendini gösterecektir. Dolayısıyla medya okuryazarlığı eğitimi alan kişiler bunun gerçek hayatta nasıl kullanılacağını ancak bireysel tecrübeleriyle teyit edebilecektir. Medya okuryazarlığı ile ilgili okulda edinilen bilgiler evde, sosyal ortamlarda kullanılabilir mahiyette olmalı ve öğrencilerin bu ve benzeri ortamlarda da, okulda aldıkları eğitimi pratiğe aktarmaları ve geliştirmeleri beklenmelidir.
Karşılaştırma
Medya okuryazarlığı eğitiminin ileri aşamalarında kullanılması uygun olan karşılaştırma tekniğinde medya metinlerinin farklı türdeki medyalarda iletilmesindeki farklılıkların tespit edilebilmesi hedeflenir. Yine bu tekniğin kullanılabileceği bir başka alan da verilecek mesajın aynı tür medya organlarında aktarılması esnasında oluşan farklılıkların tespitidir.
İşbirliği
Medya okuryazarlığı eğitiminde işbirliği tekniği, medya metinlerini oluşturmada ve mevcut medya metinlerini değerlendirmede grup hâlinde çalışılması esasına dayanmaktadır. Böylelikle öğrenciler bireysel farklılıklarını görebilecek, diğer bireylerin yaklaşımlarındaki özgünlüğü fark edebilecek ve takım çalışmasının sağladığı sinerjiyle daha etkin bir kavrayışa sahip olabileceklerdir.