Yasal Mirasçılar

Türk Medeni Kanunu’na göre yasal mirasçılar, miras bırakanın bazı kan hısımları (m. 495 -498), evlatlık (m. 500), sağ kalan eş (m. 499) ve devlettir (m. 501).

Kan Hısımlarının Mirasçılığı

Hangi kan hısımlarının yasal mirasçı olacakları zümre sistemine (parantel sistem) göre belirlenir.

Zümre Sistemi

Zümre sistemi ,nesillerin birbirini izlemesinden kaynaklanan doğal ilişkiye dayanır.

Zümre, bir kişiden üreyenlerin (zümre başı) o kişiyle birlikte meydana getirdiği topluluktur. Yani zümre ortak asıl ve ondan gelen altsoydan oluşur.

Mirasçı olabilecek zümre sayısını üç ile sınırlamıştır. Yani ilk üç zümreye dâhil olan kişiler mirasçı olabilirler.

Birinci zümre

Birinci zümrenin başı bizzat miras bırakandır. Ancak bir kişinin kendisine mirasçı olması mümkün değildir. Bu nedenle birinci zümreyi miras bırakanın altsoyu oluşturur.

İkinci zümre

Miras bırakanın annesi ve babası ile onların altsoyu, yani miras bırakanın kardeşleri, yeğenleri, yeğenlerinin çocukları vs. aşağıya doğru sınırsız olacak şekilde ikinci zümreyi oluştururlar.

Üçüncü zümre

Miras bırakanın büyükanalar ıve büyükbabaları ile onların altsoyu, yani miras bırakanın amca, hala, dayı ve teyzeleri ile kuzenleri vs. aşağıya doğru sınırsız olacak şekilde üçüncü zümreyi oluştururlar.

Evlatlığın Mirasçılığı

Evlatlık ve evlatlığın altsoyu evlat edinene kan hısmı gibi mirasçı olurlar (TMK m. 500/1 c. 1).

Ancak evlatlık ve altsoyu evlat edinenin hısımlarına yasal mirasçı olamazlar.

Ayrıca evlat edinen ile evlatlık ve altsoyu arasındaki yasal mirasçılık tek yönlüdür. Yani evlat edinen veya hısımları evlatlığa yasal mirasçı olamazlar (TMK m. 500/2).

Evlatlığın kendi ailesine, yani kan hısımlarına olan mirasçılığı da devam eder (TMK m. 500/1 c. 2). Böylece evlatlık ve altsoyu ,hem kan hısımlarından hem de evlat edinenden miras alırlar.

Sağ Kalan Eşin Mirasçılığı

Miras bırakanı sağ kalan eşi de onun yasal mirasçısıdır. Zümre mirasçısı olmayan eş, her zümre ile birlikte mirasçıdır.

Sağ kalan eşin yasal miras payı mirasçı olduğu zümreye göre değişir.

Birinci zümre ile birlikte mirasçı oluyorsa miras payı terekenin dörtte biridir.

İkinci zümre ile birlikte mirasçı olursa yasal miras payı terekenin yarısıdır.

Üçüncü zümrede zümre başları ve onların çocuklarıyla birlikte mirasçı oluyorsa yasal miras payı terekenin dörtte üçüdür.

İlk iki zümrede hiçbir mirasçı yoksa üçüncü zümrede de zümre başları ve onların çocukları mirasçı değillerse sağ kalan eş tek başına mirasçı olur .

Devletin Mirasçılığı

Yasal veya atanmış hiçbir mirasçısı olmaksızın ölen kişinin mirası devlete geçer.

Devletin mirasçılığının kendine has bazı özellikleri de vardır. Mirasın devlete geçtiği hâllerde terekenin resmî defterinin tutulması gerekir (TMK m. 631/1). Oysa diğer hâllerde terekenin resmî defterinin tutulabilmesi için miras reddetme hakkı olan mirasçılardan birinin talepte bulunması gerekir (TMK m. 619/1).

Yine diğer mirasçıların aksine devlet, tereke borçlarından sınırsız bir biçimde sorumlu değildir. Devlet, deftere yazılı borçlardan sadece bu miras yoluyla edindiği değerler ölçüsünde sorumludur (TMK m. 631/2).