Evliliğin Genel Hükümleri

Evlenmeyle ,eşler arasında evlilik birliği kurulmuş olur (TMK m. 185/1).

Evlenmeyle kurulan ve tüzel kişiliği olmayan bu birlik, evlilik herhangi bir sebeple sona erene kadar varlığını sürdürür.

Kanun koyucu ,büyük önem verdiği bu birliği ,yasal düzenlemeye tabi tutmuştur.

Evliliğin genel hükümleri Türk Medeni Kanunu’nun 185 ve 201. maddeleri arasında düzenlenmiştir.

Burada eşlerin evlilik birliğinden doğan haklarına ve yükümlülüklerine (evlilik birliğini yönetme, evlilik birliğinin mutluluğunu sağlama yükümlülüğü, çocukların bakımına, eğitim ve gözetimine özen gösterme yükümlülüğü, sadakat yükümlülüğü, yardım yükümlülüğü, birlikte yaşama yükümlülüğü, evlilik birliğinin giderlerine katılma yükümlülüğü), kadının soyadına, evlilik birliğinin temsiline, eşlerin meslek ve işleriyle hukuki işlemlerine ve evlilik birliğinin korunmasına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.

Evlilikte Mal Rejimleri

Eşler arasındaki mal rejimleri ise Türk Medeni Kanunu’nun 202 ve 281. maddeleri arasında düzenlenmiştir.

Karı-koca mal rejimleri sınırlı sayıdadır. Bunlar edinilmiş mallara katılma, mal ortaklığı, mal ayrılığı ve paylaşmalı mal ayrılığı rejimleridir.

Eşler ,bu rejimlerden dilediğini seçebilirler.

Eşler ,herhangi bir mal rejimi seçmemişlerse yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimine tabi olurlar.

Türk Medeni Kanunu’nda bir de olağanüstü mal rejiminden bahsedilir. Bazı hallerde mevcut rejimin yerini alan mal ayrılığı rejimine olağanüstü mal rejimi adı verilir.

Mal rejimlerinin genel özellikleri

Mal rejimleri sınırlı sayıdadır; yani eşler kanunda öngörülmeyen bir mal yaratamazlar (TMK m. 203 c. 2)

Mal rejimi seçiminde bulunmak eşler açısından bir yükümlülük değildir.

Zira eşler ,seçimlik mal rejimlerinden birini seçmemişlerse aralarında yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanır.

Mevcut mal rejiminin değiştirilmesi mümkündür . Değişiklik kanun gereği gerçekleşebileceği gibi, taraflar da kendi iradeleriyle mevcut mal rejimini değiştirebilirler.

Mal rejimi sözleşmesi

Taraflar evlenmeden önce veya evlendikten sonra mal rejimi sözleşmesi yapabilirler (TMK m. 203 c. 1). Evlenmeden önce, yani nişanlılıkta yapılan sözleşme evlendikten sonra hüküm ve sonuç doğurmaya başlar.

Mal rejimi sözleşmesi ile taraflar istedikleri mal rejimini ancak kanunda yazılı sınırlar içinde seçebilir kaldırabilir veya değiştirebilirler (TMK m. 203 c. 2).

Bu sözleşme ancak ayırt etme gücüne sahip olanlar tarafından yapılabilir. Ayırt etme gücüne sahip küçük ve kısıtlılar ,bu sözleşmeyi yasal temsilcilerinin rızasıyla yapabilirler (TMK m. 204).

Türk Medeni Kanunu’nda mal rejimi sözleşmesinin belirli bir şekilde yapılması öngörülmüştür (m. 205). Buna göre sözleşme noterde düzenleme veya onaylama şeklinde yapılır. Ancak taraflar evlenme başvurusu sırasında hangi mal rejimini seçtiklerini yazılı olarak da bildirebilirler.

Yasal mal rejimi: edinilmiş mallara katılma rejimi

Edinilmiş mallara katılma rejimi, edinilmiş mallar ile eşlerden her birinin kişisel mallarını kapsar (TMK m. 218).

Edinilmiş mallar, her bir eşin bu mal rejiminin devamı süresince karşılığını vererek elde ettiği mal varlığı değerlerinden oluşur (TMK m. 219/1).

Kişisel mallar ise, ya kanun gereği bu niteliği taşırlar ya da bir mal taraflarca kararlaştırılmış olduğu için kişisel mal olarak kabul edilir.