Evlilik Birliğinin Kurulması
Aile Hukukuna Giriş
Aile hukuku, medeni hukukun, kişilerin aile çevresindeki ilişkilerini düzenleyen kısmıdır.
Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) Kişiler Hukukundan sonra yer alan ikinci kitabında (m. 118 -494) aile hukukuna ilişkin meseleler düzenlenmiştir.
Aile Kavramı
Ailenin yapısı ,zamana ve mekâna göre önemli değişiklikler gösterdiğinden kesin bir tanımının yapılması mümkün değildir. Ancak TMK’da aile, kapsamı itibarıyla dar, geniş ve en geniş olmak üzere üç farklı anlamda ele alınmıştır.
Ailenin Önemi
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda da aile, Türk toplumunun temeli olarak gösterilmiş ve devlete ailenin huzur ve refahının sağlanması için gerekli tedbirleri alma görevi verilmiştir
Aile Hukukuna Hakim Olan İlkeler
Birlik, süreklilik, zayıfların korunması, devletin müdahalesi, düzenleme serbestisinin bulunmaması ve eşitlik ilkeleri aile hukukuna hâkimdir.
Evlilik Birliğinin Kurulması
Evlilik birliğinin kurulması, evlenme işleminin tamamlanması ile olur. Evlenme, belirli bir şekle ve bazı geçerlilik koşullarına bağlı bir hukuki işlemdir.
Her evlenmede bir ön aşama da bulunur. Tarafların karşılıklı evlenme vaatleri ile oluşan bu aşama ise nişanlılık olarak adlandırılır. Nişanlılık, nişanlanma adı verilen bir hukuki işlemle meydana gelir.
Nişanlanma
Nişanlanma, bir erkek ve bir kadının birbirlerine evlenmeyi vaat etmeleriyle oluşur.
Nişanlanmanın geçerlilik koşulları
Nişanlanacak kişi, ayırt etme gücüne sahip olmalıdır.
Nişanlanmanın emredici hukuk kurallarına, ahlaka aykırı olmamalı ve evlenme imkânsız olmamalıdır.
Yine nişanlanma muvazaalı olmamalı ve nişanlanmaya yönelik irade beyanları sağlıklı olmalıdır.
Nişanlanmanın hukuki niteliği
Kendine özgü bir aile hukuku sözleşmesi olan nişanlanma, bir geçerlilik sekline de tabi değildir.
Temsilci aracılığıyla yapılamasa da koşula veya vadeye bağlı kılınabilir.
Nişanlılığı sona erdiren sebepler
Evlenme, evlenmenin imkânsızlaşması, bozucu koşulun gerçekleşmesi, tarafların anlaşması ve bir tarafın nişanı bozması nişanı sona erdiren sebeplerdir.
Nişanlanmanın sona ermesinin sonuçları
Nişanın sona ermesi halinde hediyelerin iadesi, maddi ve tazminat talebi gibi talepler gündeme gelebilir.
Evlenme
Evlenme, bir erkek ve bir kadının evlendirmeye yetkili resmî memur huzurunda birbirleriyle evlenmeye yönelik iradelerini sözlü olarak peş peşe beyan etmeleriyle kurulur.
Evlenmenin hukuki niteliği
Evlenme de nişanlanma gibi kendine özgü bir aile hukuku sözleşmesidir ve temsilci aracılığıyla yapılamaz.
Ancak nişanlanmanın aksine evlenme resmî şekle tabi bir işlemdir ve bir koşula veya vadeye bağlanamaz.
Evlenmenin gerçekleştirilmesi için aranan şartlar
Geçerli bir evlenmenin yapılabilmesi için aranan ilk şart evleneceklerin farklı cinsiyetten olmalarıdır.
Maddi şartlar
Ayırt etme gücüne sahip olmayanlar ,evlenemeyeceği gibi on yedi yaşını doldurmayan kişiler de evlenemez. Bu yaşa olağan evlenme yaşı adı verilir.
Olağanüstü durumlarda ve pek önemli bir sebeple on altı yaşını doldurmuş olan bir erkek veya kadının hâkimin izniyle evlenebilmeleri de kabul edilmiştir. Bu yaşa ise olağanüstü evlenme yaşı adı verilir.
Ergin olmayan kişiler ve kısıtlılar da ancak yasal temsilcilerinin izni ile evlenebilirler.
Geçerli bir evlenme için evlenme engellerinin de bulunmaması gerekir.
Kesin evlenme engelleri hısımlık, mevcut evlilik ve akıl hastalığıdır.
Kesin olmayan evlenme engelleri ise kadın için bekleme süresi ve bazı bulaşıcı hastalıklardır.
Kesin evlenme engelinin varlığına ragmen yapılan bir evlilik ,mutlak butlanla sakat olur. Kesin olmayan bir evlenme engelinin bulunması hâlinde ise taraflar evlenme sözleşmesini yapamazlar; ancak engelin varlığına rağmen evlenme sözleşmesi bir şekilde yapılmışsa, evlilik yine de geçerli olur.
Şekli şartlar
Evlenmenin yapılabilmesi için, kanunda şekle ilişkin bazı koşullar da öngörülmüştür. Bu şekil koşullarına uyulması gerekse de bunlardan yalnızca ikisi evlenmenin geçerli bir biçimde yapılabilmesinde önem taşır. Bunlardan biri, evlenmenin yetkili memur önünde yapılmasıdır. Diğeri ise birbirleriyle evlenmek isteyenlerin bu yöndeki iradelerini yetkili memurun huzurunda sözlü olarak birbiri ardına beyan etmeleridir.