Marka Farkındalığı
Marka Farkındalığı Tanımı ve Önemi
Marka değeri bileşenlerinden ilki marka farkındalığıdır. Hedef kitlenin markayı tanıması, rakipler arasından markayı tercih etmesine kadar giden yolda atılan ilk adım gibidir. Bu adımın atılmasını sağlamak için firmalar marka kalabalığından sıyrılabilecekleri projeler üretmek durumundadırlar.
Marka farkındalığı, potansiyel müşterilerin belirli bir ürün kategorisindeki ürün veya hizmeti satın alıp almayacağına karar verirken, bir markayı tanıma veya hatırlama yeteneği olarak tanımlanmaktadır.
Marka Farkındalığı Piramidi
Markanın farkında olmama, marka tanınırlığı, marka hatırlanırlığı, akla gelen ilk marka olma ve marka hakimiyeti basamaklarını kapsar.
Markanın Farkında Olmama
Farkındalık piramidinin en alt basamağı, marka farkındalığının olmadığı durumu temsil etmektedir.
Marka Tanınırlığı
Markaya dair bir ipucu verildiğinde tüketicinin belleği/ hafızası yardımıyla geçmiş bilgilerini hatırlayarak markayı diğer markalardan ayırt edebilmesi durumudur.
Marka Hatırlanırlığı
Yardım (ipucu) olmadan hatırlama temeline dayalı olan marka hatırlanırlığı, tüketiciden belli bir ürün sınıfında yer alan markalara bir örnek vermesi istenerek ölçülür.
Akla Gelen İlk Marka Olma
Farkındalık piramidinin dördüncü seviyesi, yardımsız bir hatırlama testinde ismi söylenen ilk marka olma durumunu, başka bir ifadeyle akla gelen ilk marka olabilmeyi kapsar.
Marka Hakimiyeti
Tüketicilerin çoğunluğunun hatırladığı tek marka olma durumunu ifade eden marka hakimiyeti, söz konusu markanın önemli bir rekabet avantajına sahip olduğunun göstergesidir.
Farkındalık Markaya Nasıl Değer Katar?
Marka farkındalığı en az 4 şekilde değer yaratır: diğer çağrışımların bağlanacağı dayanak noktası olma, aşinalık ve beğenme, sağlamlık/bağlılık simgesi olma ve dikkate alınacak marka olma.
Diğer Marka Çağrışımlarının Bağlanacağı Dayanak Noktası (Çapa) Olması
Marka iletişiminin ilk adımı marka tanınırlığıdır. Henüz, çağrışım yaptırılacak marka ismi yaratılmadan marka özelliklerini anlatmaya çalışmak zaman kaybıdır.
Aşinalık ve Beğenme
Marka tanınırlığı, aşinalık hissi yaratır ve insanlar aşina oldukları şeyleri daha çok sevdikleri için markayı da beğenmeye başlarlar.
Sağlamlık/Bağlılık Simgesi Olma
Marka farkındalığı, var olmanın, bağlılığın ve önemsemenin göstergesi olarak kabul edilebilir.
Dikkate Alınacak Marka Olma
Satın alma sürecindeki ilk aşama genellikle dikkate alınacak markalardan oluşan bir küme oluşturmaktır. Hatırlanmayan markaların, satın alma sürecinde dikkate alınması çok mümkün olmayacaktır.
Farkındalık Nasıl Yaratılır?
“Aşinalık -tanıdıklık” hissinin tekrarlanan maruz kalmalar yoluyla tüketicide oluşturulması oldukça önemlidir.
Farkındalık Yaratma Yöntemleri
Farkındalığı yaratmak için bazı önemli faktörlerin birlikte ve koordineli bir şekilde ele alınması ve pazarlama programlarının bunları dikkate alarak hazırlanması önerilmektedir.
Hatırlanmaya Değer ve Farklı Olmak
Farkındalık yaratmak için kullanılan mesajın dikkat çekici ve hatırlanabilir olması gerekir. Alışılmadık olanı veya alışılmadık şekilde sunmak bu anlamda oldukça etkili olacaktır. Farklı ve anılmaya değer olmak isteyen markalar yaratıcılıklarını ürün ambalajlarına da yansıtabilirler.
Slogan veya Reklam Müziği Kullanmak
Markalar tarafından kullanılan slogan ve reklam müzikleri, markaları birbirinden ayırt etmek, çağrışım oluşturmak ve hatırlanırlığı sağlamak konusunda tüketicilere ve dolayısıyla firmalara yardımcı olur.
Sembol, Karakter ve Maskot Oluşturmak
Sembol görsel bir imaj ve şekil içermesi nedeniyle, bir kelime veya cümleye kıyasla tüketiciler tarafından kolayca öğrenilip hatırlanabilmektedir. Marka ile bağlantısı kurulan bir sembol varsa veya geliştirilebilirse farkındalık yaratma ve sürdürülebilirliğini sağlamada etkili olabilir.
Duyurum ve Medyada Görünürlük
Duyurum, marka ve ürün hakkında medyada olumlu haberlerin yayınlanması için yürütülen çabalardır. Marka/ürün ile ilgili mesajın, reklamdan farklı olarak herhangi bir ödeme yapmaksızın kitle iletişim araçları ile haber niteliğinde iletilmesi söz konusudur.
Sponsorluk
Marka farkındalığı yaratmak için kullanılabilecek sponsorluk türleri: spor sponsorluğu, kültür -sanat sponsorluğu ve sosyal sponsorluklar olarak özetlenebilir.
Marka Genişletme
Markanın hatırlanmasını ve daha çok göze çarpmasını sağlamak için kullanılabilecek yöntemlerden biri de marka adını diğer ürün gruplarında da kullanmaktır.
İpuçları Kullanmak
Farkındalık yaratmak için ürün sınıfının, markanın veya her ikisinin ipuçları ile yani hatırlatıcı işaretlerle desteklenmesi önerilmektedir.
Tekrarlardan Faydalanma
Markanın hafızalarda daha çok yer edinmesini sağlamak için öğrenme deneyimini derinleştirmek, tekrar sayısını arttırmak gerekir.
Çıkışlar Oluşturmak
Markanın belirli aralıklarla gündeme gelmesini sağlayacak çıkışlarda bulunması ve bu sayede gündemde kalmaya devam etmesi oldukça etkili bir yöntemdir.
Sosyal Medyadan Faydalanmak
Sosyal medya aracılığıyla marka farkındalığı geliştirmek için firmaların öncelikle amaçlarına uygun sosyal medya araçlarını seçmeleri gerekir. Bu noktada hedef kitlenin özellikleri, sosyal medya kullanım alışkanlık ve düzeyleri araştırılmalıdır.