Özkaynak Değişim Tablosu

Özkaynak Değişim Tablosu, mali tabloların en önemlilerinden birisidir . Bu tablo vasıtasıyla, firma hakkında bilgi sahibi olmak isteyen yönetici ve ortaklar, bir faaliyet döneminde özkaynaklardaki tüm artış ve azalışları detaylı bir şekilde izleyebilmektedirler. Dolayısıyla, firmaye sermaye koyarak ortak olan hissedarlar, servetlerindeki hareketleri kolaylıkla takip edebilmektedirler.

Özkaynak Değişim Tablosu; raporlama dönemine ilişkin kâr veya zarar tutarını, döneme ilişkin olarak diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilen gelir ve gider kalemlerini, düzeltilen hataların ve muhasebe politikalarındaki değişikliklerin etkilerine ilişkin olarak dönem içerisinde muhasebeleştirilen tutarları ve dönem içerisinde özkaynak yatırımcılarının işletmeye yaptığı yatırım tutarı ile yatırımcılara dağıtılan temettü ve benzerlerinin tutarını gösterir.

Öz sermaye Değişim Tablosu, düzenlenirken önceki ve cari dönemin bilgileri birlikte ele alınır. Bu şekilde dönem itibariyle meydana gelen artış ve azalışlar kolay bir şekilde ortaya çıkmaktadır.

Özkaynaklar Değişim Tablosu, finansal durum tablosu ve kapsamlı gelir tablosu gibi temel mali tablolarda yer almayan bilgileri kullanıcılara sunmaktadır.

Özkaynaklar, işletmeye ait tüm yükümlülüklerin işletme varlıklarından indirilmesi durumunda geriye kalan varlıklar üzerindeki paylardır. Özkaynakların unsurları şunlardır:

Ödenmiş Sermaye: İşletmeye tahsis edilen sermayenin ortaklarca ödenmiş olan kısmı bu kalemde gösterilir.

Sermaye Düzeltme Farkları: Ödenmiş sermaye tutarının yüksek enflasyon dönemlerinde TMS 29 kapsamında düzeltilmesi sonucu ortaya çıkan farklar bu kalemde gösterilir.

Geri Alınmış Paylar ( -): TMS 32’nin 33. paragrafı kapsamında işletmenin kendi paylarını alması durumunda, bu paylara ilişkin alım bedelleri özkaynaktan düşülerek “Geri Alınmış Paylar ( -)” kaleminde gösterilir.

Karşılıklı İştirak Sermaye Düzeltmesi ( -): Bu kalem, işletmenin paylarının konsolidasyona dahil olan diğer taraflarca satın alınması halinde ödenmiş sermayesinin yasal kayıtlardaki tutarıyla gösterimini teminen, ödenmiş sermaye tutarının, ödenmiş sermaye dışındaki bir kalemle düzeltilmesini sağlamak için kullanılır.

Paylara İlişkin Primler: Pay ihraç primleri, iptal edilen ortaklık payları, kontrol gücü devam eden ortaklıkların pay satış kârları gibi sermaye hareketleri dolayısıyla ortaya çıkan ve sermayenin bir parçası sayılan tutarların izlendiği kalemdir.

Kâr veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler veya Giderler: Bu kalemde, diğer kapsamlı gelir unsuru olarak tanımlanan ve ortaya çıktıkları dönemde doğrudan özkaynak unsuru olarak raporlanan ve hiçbir durumda kâr veya zarara aktarılamayacak diğer kapsamlı gelir unsurları izlenir.

Kâr veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler veya Giderler: Bu kalemde, diğer kapsamlı gelir (gider) unsuru olarak tanımlanan ve ortaya çıktıkları dönemde doğrudan özkaynak unsuru olarak kaydedilen ve sonradan kâr veya zarara aktarılabilen diğer kapsamlı gelir (gider) unsurları izlenir.

Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler: Önceki dönemlerin kârından, kanun veya sözleşme kaynaklı zorunluluklar nedeniyle veya kâr dağıtımı dışındaki belli amaçlar (örneğin iştirak satış kazançlarından vergi avantajı elde edebilmek) için ayrılmış yedeklerdir.

Geçmiş Yıllar Kârları/Zararları: Net dönem kârı dışındaki birikmiş kâr/zararlar bu kalemde netleştirilerek gösterilir.

Dönem Net Kârı/Zararı: Bu kalemde işletmenin raporlanan döneme ilişkin nihai faaliyet sonucu gösterilir.

Özkaynak Değişim Tablosu'nun düzenlenmesine ilişkin kuralları aşağıdaki gibidir:

1. Özkaynak Değişim Tablosu cari dönem ve önceki dönem verilerini içerecek biçimde sunulur. Bunun tablo kullanıcıları açısından avantajı, tabloya dinamik bir yapı kazandırarak, önceki ve cari döneme ait özkaynak değişikliklerinin tamamını yansıtmasıdır.

2. Tablo; ödenmiş sermaye, sermaye yedekleri, kâr yedekleri ve geçmiş dönemler kârı (zararı) ve dönem net kârı (zararı) kalemlerinin her birinin dönem başı tutarını, dönem içinde kalemlerde meydana gelen azalışları, artışları ve dönem sonu kalanını ayrı ayrı gösterecek biçimde düzenlenir.