Toplam Talep Toplam Arz Analizi

Toplam talep analizi (AD), fiyatların değişken olduğu bir ekonomide hanehalklarının, firmaları ve devletin harcama davranışlarını ve bu harcamaların fiyattaki değişime verdiği tepkiyi göstermektedir.

Daha önceki bölümlerden hatırlanacağı üzere, kapalı bir ekonomide üretilen mal ve hizmetler, o ülkede yer alan hanehalkları, firmalar ve hükûmetler tarafından satın alınır. Bu mal ve hizmetler için yapılan harcamalar toplam harcamalar (AE) olarak adlandırılmaktadır.

Toplam talep eğrisinin kayması ya da bir başka deyişle yer değiştirmesi, eksenlerde yer alan fiyatlar genel düzeyi (P) ile hasıla-çıktı (Y) dışında kalan diğer faktörlerin değişmesi sonucunda olarak ortaya çıkar.

Toplam arz (AS) analizinde ekonominin harcama-talep yönü değil, üretim-arz yönü ele alınmaktadır. Toplam arz analizi de toplam talep analizi gibi fiyatlar genel düzeyi (P) ile hasıla-çıktı (Y) arasındaki ilişkiyi ele almaktadır. Toplam arz, bir ekonomide üretilen toplam çıktının (Y) fiyat değişimlerine (P) karşı tepkisini göstermektedir.

İktisat biliminde üretimde zaman boyutu önemlidir. Bu kapsamda makro iktisatta bir ekonomideki toplam üretim ya da toplam arz, zaman boyutu itibarıyla kısa dönem ve uzun dönem olarak incelenmektedir.

Toplam talep-toplam arz analizi, fiyatların değişken olduğu bir ekonomideki davranışları açıklamaktadır.

Toplam talep eğrisi negatif eğimlidir. Bunun nedeni, diğer şartlar sabitken artan fiyatların iktisadi birimlerin toplam harcamalarını azaltmasıdır.

Toplam talep eğrisinin negatif olmasının altında yatan nedenler, servet etkisi, faiz oranı etkisi ve dış ticaret etkisidir.

Servet artışları, genişletici para ve maliye politikalarının uygulanması, ekonomiye ilişkin beklentilerin olumlu olması gibi nedenler kısa dönem toplam arz eğrisini artış yönünde kaydırır.

Toplam arz eğrisi kısa dönem ve uzun dönem açısından birtakım farklılıklar göstermektedir.

Kısa dönem toplam arz, artan fiyatların üretimi teşvik edeceği varsayımı altında pozitif eğimlidir.

Ekonominin kısa dönemli dengesi, toplam talep ile kısa dönem toplam arzın kesiştiği fiyat-çıktı bileşiminde oluşur.

Kısa dönemli denge toplam talepteki ve toplam arzdaki değişimler sebebiyle değişebilir.

Uzun dönem toplam arz eğrisi dikey bir doğru ile temsil edilir. Bu durumda toplam arz fiyat değişimlerinden etkilenmez.

Uzun dönem toplam arz durumunda ekonominde sadece doğal işsizlik vardır.