Depolama ve Depo Yeri Seçimi

Lojistik sürecinin en önemli unsurlarından biri olan depolama, tedarik zincirinin performansını etkileyen önemli bir faaliyettir. İşletmelerin veya lojistik firmalarının depolamada göstereceği performans kârlılıklarını ve rekabetini etkileyecektir. İşletmeler yaptıkları işlemler gereği farkında olarak veya olmayarak depolama işlemlerini gerçekleştirirler. Depolama işlemleri genelleştirilebilir bir dizi işlemleri içinde barındırır. Depodaki işlemlerin belirlenmesi, bu işlemlerin standartlaştırılması, görev dağılımlarının yapılması, ürünlere göre farklılaşacak işlemlerin rotaların belirlenmesi, bölümlere göre gerekli ekipmanların seçilmesi-tedarik edilmesi, sorumluların belirlenmesi, insan kaynağının oluşturulması ve risklerin ortaya koyulması gibi görevler çerçevesinde depodaki işlemler oluşur. Depolama ile ilgili süreçlerin fakında olunmaması işletme için faaliyetlerinin etkinliğinin düşüklüğüne sebep olabileceği gibi, işletmenin kârlılıklarını olumsuz etkileyecek ve hepsinden önemlisi işletmeye zaman israfı olarak geri dönecektir. Bu geri dönüşler müşteri ve paydaş memnuniyetini olumsuz etkiler. Tüm bunlardan dolayı depolama sürecinin iyi yönetilmesi ve idare edilmesi işletme için yönetilmesi gereken bir süreçtir

İşletmeler faaliyetlerini gerçekleştirirken ürünlerin bekletilmesi sürecine depolama süreci, stoklarını tuttukları birimlere de depo denmektedir. Lojistik ağı içinde ürünler birçok depo içinde tutularak aşama aşama müşterilere ulaştırılır. Ürünün hammadde hâlinden müşteriye ulaşan nihai ürün hâline dek geçirdiği evreler içinde depolama sürecindeki başarısızlık müşteri memnuniyetsizliklerine sebep olacaktır. Ürünlerin depolanması işletmelere çeşitli kolaylıklar sağlayacağı gibi bazı dezavantajları da muhtevasında barındırır. Tedarik zinciri boyunca depolar kurmak, müşterinin istediği anda ürünü bulmasını sağlarken tedarik zinciri maliyetlerini artıracaktır. Sermayedar ve müşteri arasında yaşanan bu ikilemi dengelemede depolama önemli bir rol alır. Depolama işlemi yapılırken belirli aşamalar takip edilir. Depolardaki ekipman ve malzemelerin özellikleri depoların başarılarını etkileyen bir diğer unsurdur. Depolarda bu işlemleri gerçekleştirmek için depolama araçları, raflar, elleçleme ve taşıma araçları, bilişim araçları kullanılır. Yine bu araçlar ile ürünler depolara yerleştirilir, işlenir ve gerekli olduğunda sevkiyata çıkarılır.

Ürünler gereksinimlerine göre lojistik ağı içinde farklı depo türlerinde depolanır. Depo türleri ürünün tamamlanma derecesine, iklimlendirme durumuna, mülkiyetine, işlevine ve dış ticaretteki türlerine göre farklılıklar gösterir.

Depoların kuruluş yerinin seçimi stratejik öneme sahip bir karar aşamadır. Bunun için çok basit sezgisel yöntemler kullanılabileceği gibi karmaşık algoritmalar da literatürde geliştirilmiştir. Uygulamaya bakıldığında tek bir yöntem yerine birkaç yöntemin karışımından oluşan hibrit yöntemlerin kullanıldığı görülmektedir.

Depolarda verimliliği belirleyen bir diğer unsur ise teknolojinin getirdiği yeniliklerdir. Lojistik ağı içinde iletişim ve etkileşimi arttırıcı, bilgi ve ürün akışı yönetebilir kılan teknolojik unsurlar hiç şüphesiz ki depoları daha etkin birimlere dönüştürecektir. Depolamada kullanılan bilişim teknolojileri ile depoda gerçekleşen işlemler izlenebilir duruma gelir. Bu, lojistiği yönetebilir hâle getirir, işlemleri kolaylaştırır. Depolarda bilişim teknolojilerinin kullanılması aynı zamanda depo içinde gerçekleşen elleçleme ve işlem sürelerini de kısalmaktadır.

Depolama süreci bütün olarak bakıldığında yönetilmesi gereken, müşteri memnuniyeti ve lojistiğin etkinliğinde önemli rol alan bir süreçtir.