Laboratuvar Güvenliği ve Temizliği
Bir laboratuvarda çalışırken kimyasallardan radyasyona ve fiziksel strese kadar çeşitli tehlikelere maruz kalabilirsiniz. Her ne kadar laboratuvar güvenliği yasa ve yönetmeliklerle belirlense de kendi güvenliğinizi sağlamak için yapabileceğiniz bazı şeyler vardır ve laboratuvar kazalarından kaçınmak için “genel laboratuvar güvenliği” bilgilerine kapsamlı bir şekilde sahip olmak çok önemlidir. Elbette, güvenlik kuralları sadece uygulandıkları zaman etkilidir, bu yüzden güçlü laboratuvar yönetimi de güvenli bir laboratuvar için çok önemlidir. Doğru laboratuvar güvenlik işaretlerini ve sembollerini bilmek de önemlidir. Birkaç genel laboratuvar uygulaması, araştırma laboratuvarındaki kaza şansınızı önemli ölçüde azaltabilir.
Genel Laboratuvar Güvenliği Kuralları: Bu kurallar neredeyse her laboratuvar ile ilgili kurallardır ve herhangi bir laboratuvarda çalışırken izlenecek prosedürleri içerir.
- Çalıştığınız materyalleri (örneğin, kimyasal, biyolojik, radyoaktif) iyi tanıyın.
- Laboratuvarı ve çalışma alanını temiz ve düzenli tutun.
- Laboratuvarda hiçbir zaman yemeyin, içmeyin, kozmetik kullanmayın.
- Laboratuvarda gece veya mesai saatleri dışında yalnız çalışmayın. Ya da çalışmak için mutlaka bir arkadaşınız ya da meslektaşınızdan yardım alın.
- Hiçbir zaman eğitim almamış olduğunuz laboratuvar cihazlarını kullanmayın.
- Deneyleri asla gözetimsiz bırakmayın.
- Göz seviyesinin üstünde herhangi bir cam eşya, solüsyon veya cihazları asla kaldırmayın.
- Olay, küçük veya önemsiz görünse bile, tüm yaralanmaları, kazaları, bozuk ekipmanı, emniyetsiz koşulu veya cam malzemeyi hemen bildirin.
- Laboratuvarlara yetkisiz kişilerin girmesini yasaklayın.
Kimyasal Güvenlik Kuralları: Kimyasallar birçok farklı şekilde zarar verebilir. Yanıcı, patlayıcı, radyoaktif, aşındırıcı vb. olabilirler. Tüm kimyasallar bir dereceye kadar zehirlidir. Bununla birlikte doz, tehlikeyi belirler. Her kimyasalın, zehirli olduğu bazı pozlama koşulları vardır ve tersine, her kimyasalın toksik olmadığı bazı maruz kalma koşulları vardır. Bu nedenle, bir kimyasalla çalışmaya başlamadan önce, o kimyasalı çok iyi tanımalıyız. Kimyasallar iyi tanındığında çalışanların laboratuvarda güvenli bir biçimde çalışmaları, çeşitli kazalardan kaçınmaları ve ayrıca laboratuvar dışındaki çevreye zarar vermemeleri sağlanmış olur.
Kimyasal güvenlik kurallarına ek olarak aşağıdaki güvenlik kuralları da sağlıklı bir laboratuvar ortamı için gereklidir; Temizlik, kıyafet, kişisel koruma güvenlik kuralları, elektrik, biyogüvenlik, ve lazer güvenlik kuralları.
Kimyasal Maddelerin Depolanması: Birçok kimyasal madde, kişisel yaralanma ve mal ve ekipmanların zarar görmesi riskini en aza indirmek için özel depolama gerektirir. Kimyasalların güvenli depolanması, depolanacak kimyasalların ve tehlikelerinin tanımlanmasıyla başlar. Malzeme güvenliği veri sayfaları (MSDS'ler) güvenli depolama ve kimyasal ayrıştırma için yeterli bilgi sağlamayabilir.Ortak tehlikeli kimyasallar için “reaktivite bilgisi” veritabanına sahip Ulusal Okyanus Atmosfer İdaresi (NOAA) kimyasalları güvenli bir şekilde saklama önerileri dikkate alınabilir
Laboratuvar Güvenlik Ekipmanları: Güvenli bilim pratiğinin uygulanması için bir dizi güvenlik ekipmanının kullanılabilirliği ve kullanımı esastır. Güvenlik ekipmanı, tehlikeli kimyasallar kullanan tüm laboratuvarların içinde veya yakınında iyi işaretlenmiş, oldukça görünür ve kolayca erişilebilen yerlerde mevcut olmalıdır.
Cam malzeme temizliği: Laboratuvarda kullanılan cam malzemelerinin temizlenmesi bulaşık yıkamak kadar kolay değildir. İyi bir laboratuvar tekniği, temiz cam malzeme gerektirir. Çünkü kirli cam eşyalar kullanılırsa en dikkatli yürütülen deney dahi hatalı sonuç verebilir.
Acil ilk yardım: Genel ilk yardım prosedürleri sadece rehberlik içindir, sertifikalı ilk yardım eğitiminin yerine geçmez. Bazı maddeler için özel veya sıra dışı tedaviler gerekli olabilir. hidroflorik asit yanar, siyanür zehirlenmesi. Kimyasalların solunması, ten teması, göz teması ve yutulma durumlarında ilk yardım gerekli olabilir
Tehlikeli maddelerin bertaraf kuralları: Laboratuvar işlemlerinin bir parçası olarak ortaya çıkan kirlilikler potansiyel atık olarak değerlendirilmeli ve daha ortaya çıkmadan önce seçilecek uygun bir imha planı olmalıdır. Her tip atık, kendisine uygun amacına üretilmiş bir kapta toplanmalı ve buna göre etiketlenmelidir. Veteriner fakültesinde genel olarak aşağıdaki atıklar üretilmektedir.
- Evsel atıklar
- Cam kimyasal şişeleri
- Laboratuvar cam malzemesi
- Kontamine cam malzemeler
- Keskin malzemeler
- Kontamine katı malzeme
- Zararlı kimyasallar
- Biyolojik atıklar
- Kimyasal ile kontamine jeller
- Hayvansal atık ve doku atıkları
- Sitotoksik atıklar
- Karantina atıkları
- Radyoaktif atıklar
- Eşleşmiş tehlikeli atık
Bu atıklardan kimyasal atıklar, kırık camlar normal çöp kutusuna yerleştirilmemelidir.
Atık konteynerleri aşırı doldurulmamalıdır.
Asla geçimsiz atıklar bir kutuda veya torbada karıştırılmamalıdır.
Enfeksiyöz veya genetik manipülasyon çalışmaları için kullanılmış olan hayvanlar, atılmadan önce bir kez otoklavlanmalıdır.
Atık kutuları mutlaka atık tipine göre uygun bir şekilde ve renkte etiketlenmelidir.
Atıklar sızıntı ve haşereye dayanıklı, emniyet kapaklı kutularda depolamalıdır.
Malzemelerin geçici olarak saklanması için ayrı bir depolama alanı olmalıdır.
Fakülte yöneticisi/ilgili kişi ile temas kurmadan asla tehlikeli atıkları bertaraf etmeye kalkışılmamalıdır.