Temel Laboratuvar Malzemeleri

Bir laboratuvarda herhangi bir analiz yapabilmek için gerekli temel malzemeler vardır. Bunlar laboratuvarların olmazsa olmazlarıdır. En önemli olarak gördüğümüz volümetrik (hassas) cam malzemelerden en önemsiz olarak düşünülen plastik malzemeye kadar hepsinin ayrı ayrı yeri, önemi ve gerekliliği vardır. Bir laboratuvarı etkili bir şekilde kullanabilmek için malzemelerin neler olduğunun ve nasıl kullanılacağının bilinmesi gerekmektedir. Araç ve gereçlerin kullanımını, kullanım şartlarını ve özelliklerini bilmeden, rastgele kullanmak yanlış ve hatalı sonuçların ortaya çıkmasına neden olmaktadır.

Cam Malzemeler : Sıvıların hacim ölçümünde kullanılan volümetrik cam eşya ile sıvı ve katı maddelerin tartım, titrasyon, ısıtma gibi işlemlerinde kullanılan, üzerinde alabileceği maksimum hacim yazılı kalitatif cam eşya olarak adlandırılır.

Volümetrik (hassas) Cam Malzeme: Genellikle ISO (Uluslararası Standartlar Organizasyonu) veya DIN (Alman Standartlar Enstitüsü) kalite standartlarına göre standardize edilirler. Kalitesine göre A ve B olmak üzere 2 gruba ayrılırlar. En yüksek hassasiyet derecesine sahip olan A grubudur. Pipet, balon joje ve büret hassas cam malzemelerdir.

Balon Joje : Dar boynundaki çizgi hizasına kadar doldurulduğunda tam olarak belirli hacimdeki sıvıyı barındıran ölçeksiz cam balonlara "balon joje" denir. Daha çok çözelti hazırlamak için kullanılır.

Pipet: Sıvı hacimƖerini ölçmede ve istenilen ölçüde bir kaptan diğer kaba aktarmada kullanılır. Kullanım amaçlarına göre: Transfer (bullu, tam ölçülü pipetler) ve ölçüm (dereceli), işlevlerine göre hacmi tutan ve hacmi salan, kapasitelerine göre de makro ve mikro olarak sınıflara ayrılırlar.

Büret : Titrasyon işlemƖerinde ve belli hacimde sıvı alınmasında kullanılan altı musluklu, genellikle 50 mƖ hacimƖi, üzeri çizgilerle derecelendirilmiş boru şeklindeki cam malzemedir. Genellikle 0.1 cm taksimatlı olanları kullanılır.

Diğer cam malzemeler:

Balon: İçinde kimyasal reaksiyonların gerçekleştirildiği, hassas olmayan çözeltileri hazırlamada, ısıtma, kaynatma işlemlerinde ve geri soğutucuya takılarak çeşitli deney düzeneklerinin hazırlanmasında kullanılan cam malzemelerdir.

Beher: Temel laboratuvarlarda kullanılan geniş ağızlı, kenarı sıvı aktarmaya uygun, silindir biçiminde bardağa benzer cam eşyadır. Çözelti hazırlama, maddelerin karıştırılması, aktarılması, ısıtma ve kristallendirme gibi birçok işlemde kullanılan malzemelerdir.

Erlenmayer: Dibi düz, koni biçimli, ağzı dar olduğu için çalkalanması kolay olan değişik hacimlerde cam malzemedir.

Cam Deney tüpü: İnce, uzun, bir tarafı kapalı, bir tarafı açık, içine çözeltilerin konulduğu veya kimyasal reaksiyonların gerçekleştiği 100 °C sıcaklığa dayanabilen deney aracıdır. Maddelerin birbirleriyle etkileşimini gözlemek amacıyla kullanılan silindirik biçimli, küçük çaplı cam malzemelerdir.

Baget : Kimyasal karışımların hazırlanması sırasında maddeleri karıştırmak için kullanılan kalın cam çubuk olarak tanımlanabilir.

Mezür: Mezür için dereceli silindir de denmektedir. Geniş, silindirik, dibi düz değişik hacimlerde cam kaplardır. Saf sıvıların ve çözeltilerin hacmini ölçmek için kullanılan, üzerinde mƖ cinsinden bölmeler bulunan cam kap olarak da tanımlayabiliriz.

Ayırma Hunisi: Sıvı-sıvı heterojen karışımların kontrollü bir şekilde ayrılmasını sağlayan cam malzemelerdir. Birbiri ile karışmayan iki sıvıyı birbirinden ayırmada kullanılır.

Desikatör: Genellikle katı kimyasalların nem almadan bekletilmesinde veya saklanmasında kullanılan cam malzemelerdir.

Plastik, Porselen, Metal ve Tahta Malzemeler:

Dispensör: Bütün tüplere eşit hacimde ayıraç, distile su veya solvent verilirken hızlı veya tamamına da eşit miktarda dağıtım yapabilmek için kullanılır.

Porselen Kroze: Çözeltileri kuru madde kalana kadar buharlaştırmak için kullanılan yüksek kenarlı kaptır.

Porselen Kapsül: Katı maddelerin açık alevde kurutulmasında kullanılan yuvarlak ve yayvan kaptır.

Spatül: Katı maddelerin aktarılmasında kullanılan metal veya plastik kaşıklardır.

Port -tüp: Üzerinde tüplerin çapına uygun delikler bulunan, deney tüplerini taşımaya, dik tutmaya yarayan, metal, tahta veya plastikten yapılmış desteklerdir.

Havan: Katı maddelerin öğütülmesinde kullanılır.

Lastik Puar: Pipetlerin kullanılmasına yardımcı olan küçük yuvarlak pompalardır.

Kıl Fırça: Deney tüplerinin temizliğinde kullanılır.

Sacayak: Metalden yapılmış, üç ayağı olan malzemedir. Üzerine amyant tel yerleştirilir.

Tahta Maşa: Sıcak cam eşyaları tutmak veya açık alevde ısıtmak için kullanılır.

İspirto Ocağı: 200 cm3cam gövde, alüminyum fitil tutucu ve kapağından meydana gelmiştir. Isı ile ilgili deneylerde ısı kaynağı olarak kullanılır.

Bunsen Beki: Deneysel çalışmalarda ısıtma işlemlerinin yapılmasında kullanılan alevin daha ince ve düzenli olmasını sağlayan malzemedir.

Amyantlı Tel: Cam malzeme ile çözeltiler ısıtılacağı zaman çatlamayı önlemek için amyantlı tel üzerine yerleştirilir.

Termometre : Ortam sıcaklığını ölçmek için kullanılan cam aletlerdir.