Bilgi Yönetiminde Temel Kavramlar

Veri (data), kendine has bir anlamı bulunmayan ancak başka verilerle birlikte anlam kazanan; sayı, sözcük, görüntü, işaret vb. şeklinde temsil edilen, ham ve yapılandırılmamış gerçekliklerdir.

Enformasyon, veri üzerinde sıralama, özetleme, filtreleme ve hesaplama işlemleri yapıldıktan sonra, verinin hatadan büyük ölçüde arındırılarak ve çok daha zengin bir içeriğe sahip olması hâlidir.

Bilgi (knowledge), insanın araştırma ve gözlem yoluyla elde ettiği varlığı tanıma, anlama ve bilme çabası sonucu oluşmaktadır. Bilgiyi, veriden ayıran en belirgin özelliği faydalı ve anlamlı olmasıdır.

Bilgelik ise bilginin karar alma sürecinde nasıl yorumlanacağına ilişkin anlayış; sezgisel olarak görünenin arkasındakini görebilme yetisidir.

Bilgiyi kaynağına göre, örtük ve açık bilgi olarak ikiye ayrılmaktadır. Örtük bilgi (Tacit Knowledge), açık ve net olarak ifade edilemeyen ve aktarılamayan ancak zihinlerde veya davranışlarda saklı olan bilgidir. Açık bilgi (Explicit Knowledge) ise örtük bilginin aksine somut olarak temsil edilebilen, kelimelerle veya sayılarla ifade edilebilen ve başkalarına aktarılabilen bilgidir.

Örtük bilginin açık bilgiye dönüştürülmesine dışsallaştırma, açık bilginin örtülü bilgiye dönüştürülmesine ise içselleştirme denir. Birleştirme, açık bilgiler arası dönüşüme dendiği gibi; örtülü bilgiler arası dönüşüme ise sosyalleşme denmektedir.

Bilgi yönetimi, bilginin üretilmesi, kaydedilmesi, iletilmesi ve uygulanması gibi fonksiyonlarını kapsamaktadır.

Bilgi yönetimi, bilginin üretilmesi, kaydedilmesi, iletilmesi ve uygulanması fonksiyonlarından oluşmaktadır.

İşletme yönetimi, işletme amaçlarını gerçekleştirmek için işletme faaliyetlerinin etkin bir biçimde iş birliği içinde yapılmasının planlanması ve denetlenmesi gibi faaliyetlerin toplamıdır.

Yöneticiler, kurumlarının amaç ve hedeflerine uygun olarak doğru ve zamanında karar verebilmek için bilgiyi kullanırlar. Üst seviye yöneticiler daha çok özet bilgiye ve çevresel bilgiye ihtiyaç duyarken alt seviyelere inildikçe daha operasyonel türde ve daha detaylı bilgiler kullanılmaktadır.

Karar verme seviyeleri, stratejik, taktiksel ve operasyonel olmak üzere üçe ayrılmaktadır.

Alınan kararlar, yapısal olan, yapısal olmayan ve yarı yapısal kararlar olmak üzere üçe ayrılmaktadır.

İşletme faaliyetleri sonucunda oluşan, her türlü doküman ise belge olarak adlandırılmaktadır. Belgelerin üretilmesi ve sonrasında muhafaza edilmesi ve yeni bilgi ve belgelerin üretilmesine kaynak teşkil etmesi de belge yönetimi olarak ele alınmaktadır.

İşletme, her türlü insan ihtiyacını karşılamak için ve çoğunlukla kâr amacı güderek üretim faktörlerini uyumlu bir biçimde bir araya getirerek mal veya hizmet üreten ve çıktılarını topluma arz eden organizasyonlardır. Organizasyon, çevresinden aldığı kaynakları işleyerek mal veya hizmet üreten açık bir sistemdir.

Kurum, bir sosyal grup ya da toplumda belli amaçları gerçekleştirmeye yönelik olarak temel işlevleri karşılayan, süreklilik kazanmış, diğer kurumsal yapılarla ilişkili, ancak kendi alanında tek olan ve kendine özgü değerler taşıyan bir sistemdir.

Kurumsallaşma kuruma, kişilere bağımlı olmadan faaliyetlerini sürdürebilecek bir yapı kazandırılmasıdır.

Sistem, birbiriyle ilişkili parçalardan (alt sistemler) oluşan yapıdır.

Karar verme sürecini desteklemek için tasarlanan bilgi sistemleri, ham verinin toplanması, işlendikten sonra depolanması, yorumlanarak çıktıya dönüştürülmesi ve dağıtılması faaliyetlerini yerine getirmektedir.

Bilgi sistemleri birleşerek bilişim sistemlerini oluşturur. Organizasyonlarda bir bilişim sistemi ve onun altında çok sayıda bilgi sistemi bulunabilmektedir.

Bilişim sistemlerinde teknoloji dendiğinde donanım, yazılım ve iletişim ortamı gibi araçlar akla gelmektedir.