Kriz Yönetimi Kavramı ve Kapsamı

Kriz Yönetiminin Tanımı

Risk yönetimi ile kriz yönetimi arasında bazı farklar bulunmaktadır. risk yönetimi için kriz yönetiminin öncesi denilebilmektedir. Kriz yönetimi, örgütün işleyişini olumsuz etkileyen ve imajını sarsan krizlere yönelik plan yapabilme organizasyonudur. Kriz yönetimi; stratejik yönetim, teknik ve yapısal yönetim, iletişimin yönetimi ve psikolojik -kültürel ögelerin yönetimi olmak üzere dört farklı boyuttan oluşmaktadır.

Kriz Yönetiminin Amacı

Kriz yönetiminin en genel ve en bilinin amacı, kriz öncesinden muhtemel riskleri belirleyerek krizin oluşmasını önlemek, kriz durumunda krize neden olan olayları sınırlandırarak engellemek eğer aksi bir durum gerçekleşirse krizi olabildiğince fırsata dönüştürmektir .Kriz yönetimi, krizin boyutu ve durumuna ilişkin bilgi edinmeyi sağlar. Kriz yönetimi, yöneticilerin krizle ilgili tanımlamalar yapma ve değerlendirme yapmalarına olanak sunar. Kriz yönetimi, kurum yöneticilerine krizi atlatmak için alternatif yöntemler sağlar. Kurum yöneticilerine kriz ile ilgili gerekli bilgi ve tecrübeyi kazandırır. Kurumların krizlere karşı her an hazırlık olmalarını ve programlı olmalarını sağlar. Krize karşı başarı sağlamak isteyen bir kurumda, her bir üye o kurum için birlik olmalı, birlikte hareket etmeli ve değer halkasının başarısını maksimize etmelidir. Aynı şekilde, işletme ile planlama arasında koordinasyon olmalı ki yapılan çalışmalar veya planlamalar sağlıklı şekilde yürütülebilsin. Krizde yapılmaması gereken hareketlerden biri bilgi paylaşımının olmamasıdır. Bu nedenden dolayı kuruma dair bilgiler işletme içerisinde paylaşılmalı ve muhtemel riskler veya mevcut sorunlar ortak çözülmelidir.

Kriz Yönetiminin Özellikleri

Kriz yönetimi, kuruluşun muhtemel krizlere karşı her zaman hazırlıklı olmasını sağlayan bir yönetim şeklidir. Kriz yönetimi, birden fazla safhadan oluşan karmaşık bir süreçtir. Örgütün yaşamını tehlikeye sokan durumlarla ilgilidir. Etkin bir kriz yönetimi, örgütün kısa bir sürede krizi kontrol altına alması ve kayıp ve zararların sınırlandırılmasında avantaj sağlar. Kriz yönetimi, örgütlerin yapısına göre farklılık gösterir. Kriz yönetimi, stratejik yönetimi ve risk yönetimi ile benzer özelliklere sahiptir. Kriz yönetimi, yönetimin özel bir şeklidir. Kriz yönetimi, ayrı bir uzmanlık gerektirdiği için örgüte ek maliyetler yükler. Kriz yönetimi ilkeleri, stratejik yönetim ilkeleri ile doğrudan ilişkilidir. Kriz yönetimi, örgütün gelecekte karşılaşabileceği krizlere karşı hazırlıklı olmasını ve ondan kurtulabilmesini sağlar.

Kriz Yönetiminin İlkeleri

Kriz yönetimin temel ilkesi, kriz gerçekleşince çözmek değil, krizin çıkmasını engellemek veya krizi fırsata çevirmektir. Kriz yönetiminde önemli olan, krizi, zamanında ve akılcı teknikler uygulayarak başarıyla atlatabilmektir. Kriz yönetiminin ilkelerine dair genel olarak şunlar söylenebilir: En kötü ihtimallerin kabul edilerek planların bu ihtimallere göre yapılması, en kötü senaryolara yönelik stratejilerin oluşturulması, iş birliği yapılacak kişilerin belirlenmesi, detaylı bir kriz eylem planının oluşturulması, kriz yönetim ekibinin krize yönelik provalar yapması ve kriz yönetimine ilişkin iş bölümlerinin yapılmasıdır.

Tarihî Süreç İçerisinde Kriz Yönetimi

Tarihî süreç içerisinde hem Türkiye’de yaşanılan hem de dünya markası olan firmaların yaşadığı bazı krizler ve uyguladıkları kriz yönetim örnekleri şu şekildedir:

1929 Krizi ve Yönetimi: Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk karşılaştığı kriz büyük buhran olarak ifade edilen 1929 krizidir. Ayrıca bu kriz, kapitalist sistemin 20. yüzyılda karşılaştığı ilk büyük bunalımdır ve bu krizden hiçbir ülke kendini kurtaramamıştır. Bu krizden sonra 1923 yılında benimsenen liberalleşme yerini devletçilik politikalarına bırakmıştır. Bu bunalımdan çıkış yolu olarak birçok ülkede Keynesyen iktisat politikaları uygulanmıştır.

KFC Biten Tavuk Krizi: Ünlü tavuk restoranı zinciri olan KFC’nin 2018 yılında Birleşik Krallık'taki tavuk stokunun bitmesi KFC’yi krizle karşı karşıya bırakmıştır. Kriz sonucunda KFC kendisi ile dalga geçerek esprili bir şekilde olaya yaklaşarak başarılı bir halkla ilişkiler kampanyası başlattı. Yaşadığı kriz sonucunda yaptığı kampanya ile “altın Aslan” ödülünü bile almayı başardı.