Krize Neden Olan Etmenler

Örgütlerin krize girmelerine neden olan faktörler örgüt içi faktörlerden ya da örgütün dış çevresinden beslenebilmekte ayrıca iç ve dış çevre faktörlerinin etkileşimi örgütler açısından krize zemin oluşturmaktadır.

Örgütler açısından gerilim yaratıcı belirsiz bir durum olması nedeniyle örgütleri tehdit eden, zaman baskısı yaratması nedeniyle örgütler açısından bir dönüm noktası oluşturan krizleri meydana getiren iç ve dış çevre faktörler, örgütleri, krizlerin ortaya çıkmasında, başlayıp yaygınlaşmasında, sona ermesinde ya da kronik hâle gelmesinde ve gerek örgüt dışından ve gerekse örgüt içinden çok çeşitli ve birbiriyle ilişkisi olan ya da tamamen bağımsız gelişebilen birçok faktörün etkisi görülmektedir.

Krize Neden Olan Dış Çevre Faktörleri

Örgütlerin dış çevresinde meydana gelen her türlü değişim ve gelişim örgütler açısından hem potansiyel fırsat kaynakları yaratabilmekte hem de krize neden olabilecek tehditleri içinde barındırmaktadır.

Örgütlerin dış çevresinin sürekli değişiklikler karşısında giderek daha çok belirsizleşmesi ve karmaşıklaşması, dolayısıyla olayları önceden tahmin etmenin imkânsız hâle gelmesi, örgütlerde krize zemin hazırlamaktadır. Örgütlerin dış çevresindeki belirsizlik ve karmaşıklık arttıkça, örgütlerin krizlerle karşı karşıya gelme ihtimali de artmaktadır.

Örgütsel çevrede meydana gelen, doğal felaketler, ekonomik belirsizlik, toplumsal ve kültürel, hukuki ve siyasal düzenlemeler, teknolojik yenilikler, rekabet koşullarında meydana gelen büyük değişiklikler, uluslararası çevredeki değişiklikler örgütü etkilemektedir.

Doğal Afetler

Doğal faktörler örgüt tarafından kontrol edilmesi mümkün olmayan yangın deprem, tayfun sel vb. doğal felaketler örgütler açısından krizlere neden olabilmektedir.

Ekonomik Belirsizlik

Örgütlerin içinde bulunduğu ekonomik sistem, karşılaşılabilecek belirsizlik ve karmaşıklık derecesini etkileyerek krize neden olmaktadır.

Toplumsal ve Kültürel Faktörler

Krizlere neden olan bir dış çevre faktörü olarak toplumsal ve kültürel ise toplumun değer, beklenti ve yaşam tarzlarındaki değişmeleri içermektedir. Örgütlerin toplumsal ve kültürel çevresini meydana getiren unsurlar işletmelere birtakım fırsat ve tehditler sunmaktadır. Örgütlerin toplumsal kültürel çevreyi iyi-doğru analiz edememesi durumunda, tehditlerden kaçınarak fırsatları yakalaması mümkün olmamakta ve işletme açısından krizler meydana gelmektedir.

Hukuki ve Siyasal Düzenlemeler

Örgütlerin büyüklükleri, faaliyet alanları, amaçları ve yönetim politikaları vb. birçok unsur birbirinden farklıdır. Ancak tüm örgütler ne kadar farklı olursa olsun faaliyetlerini yürüttükleri bölgelerde geçerli olan hukuk sisteminden etkilenmekte ve faaliyetlerini bölgelerindeki kanunlar- tüzükler ve kararnameler gibi düzenleyici ve yönetici kurallar çerçevesinde sürdürmektedir. Dolayısıyla mevcut hukuk kurallarında yapılacak her türlü değişiklik işletmeler açısından bağlayıcı bir nitelik taşımakta, işletme faaliyetlerini etkilemektedir. Aksi bir durum işletmeler açısından potansiyel bir kriz durumu yaratacaktır.

Teknolojik Yenilikler

Teknolojik faktörler de örgütleri etkileyen önemli dış faktörlerden bir tanesidir. Özellikle teknolojik değişim ve gelişim hızının arttığı günümüz koşullarında söz konusu değişim ve gelişmeleri takip edememek, yeni teknolojiye uyum sağlayamamak örgütleri krizle karşı karşıya bırakabilmektedir.

Rekabet Koşullarında Meydana Gelen Büyük Değişiklikler

Bir örgütün rekabet gücü, ürettiği mal ve hizmetlerin, diğer örgütlerin mal ve hizmetleriyle kalite, fiyat ve müşteri memnuniyeti bakımından yarışabilecek düzeyini ifade etmektedir. Büyük ve güçlü rakiplerin, ürünlerini farklılaştırarak ve teknolojik yeniliklerden yararlanarak pazar payını artırma mücadelesine girmeleri örgütlerin kriz ortamına girmelerine neden olmaktadır.

Uluslararası Çevre

Dış çevre faktörleri arasında değerlendirilebilecek önemli noktalardan biri de uluslararası çevre faktörüdür. Uluslararası çevre faktörü, günümüz örgütleri açısından en ciddi kriz tehditlerinin içinde barındırmakta ve giderek daha çok sayıda örgüt uluslararası çevre faktörü içinde değerlendirilebilecek olan değişimler sonucunda krizle karşı karşıya kalmaktadır.

Krize Neden Olan Örgüt İçi Faktörler

Örgütlerin krize düşmelerine, örgüt dışı kaynaklardan daha çok örgüt içi faktörler daha etkili olmaktadır. Genel olarak krize neden olan örgüt içi faktörleri; örgütsel yapı, tepe yönetiminin yetersizliği ve insan kaynakları, örgüt kültürü ve iklimi, kurumlarım hayat eğrileri olarak dört ana başlık altında incelemek mümkündür.

Örgütsel Yapı

İç çevre faktörleri arasında krize neden olabilecek unsurlardan biri de örgütsel yapılardır. Örgütsel yapı, örgüt kültürünü etkilemekte ve örgüt kültüründen etkilenmektedir. Örgütsel yapı örgütün hem somut ve fizik yanları hem de örgüt kültürü ve ikliminden oluşan soyut değerleri olarak ifade edilmektedir.

Örgütün Üst Yönetiminin Yetersizliği

Bir örgütün başarı veya başarısızlığındaki en önemli faktör örgütün üst yönetimine bağlıdır.

Örgüt Kültürü ve İklimi

Örgütün yaşamını sürdürebilmesi ve başarılı olabilmesi için teknolojik ve ekonomik kaynaklar, örgütsel yapı gibi faktörlerden, örgütün sahip olduğu örgüt ruhu ve felsefesi yani örgüt kültürü çok daha önemlidir.

Örgütlerin Hayat Eğrileri

Örgütlerin o anda içinde bulundukları hayat evresinin temel dinamiklerine uygun davranış kalıpları geliştirememesi, örgütlerin krizle karşılaşma riskini artırmaktadır.

İç ve Dış Çevre Faktörlerin Etkileşimi

Örgütlerin gelişme ve büyüme evreleri nasıl iç ve dış faktörlerin etkileşimi sonucu meydana geliyorsa, kriz evresi de iç ve dış faktörlerin etkileşimi sonucunda meydana gelmektedir.