Antik Roma’da Kostüm

Antik Dönem RomaTekstilleri

Roma dönemi giysilerinin geniş kumaş parçalarından yapılıyor olması nedeniyle siparişe göre kumaş dokunmaktaydı. Kumaşın boyutuna göre çözgü iplerinin kullanıldığı tezgahlarda üretiliyordu. Roma aile yapısında eşin, ya da evdeki hizmetkarın dokuma bilmesi hayranlık duyulan bir özellik olarak görülmekteydi. Dokuma sanat olarak görülürken Roma imparatorluğu sınırları genişledikçe zenginleşen Romalılar dokumayı artık zanaat olarak görmeye başladılar. Hindistan'dan gelen pamukları ve en önemlisi Roma'ya İmparatorluğun kara yollarından ya da Hintliler ve daha sonra Mısırlı tüccarlar aracılığıyla deniz yoluyla ulaşan ipek kumaşları tercih etmeye başlamışlardır. Dokuma kumaşların boyanmasında daha çok açık veya koyu mavi, sarı ve kırmızı renk tercih edilmekteydi.

Antik Dönem Roma Giysilerinin Genel Özellikleri

Antik Roma dönemi giysileri temelinde Yunan dönemi giysilerinden alınmış unsurlar eklenerek tasarlanmıştır. Yoğun bir şekilde drape ve pililer kullanılmış, bu görünüm zenginliğin gücü anlamına gelmekteydi. Diğer uygarlıklarla yaptıkları ticaret sayesinde Romalılar, genişledikleri yıllar boyunca fethettikleri çevre halklardan da büyük ölçüde etkilendiler. Günümüz Fransa'sında yaşayan Galyalılardan, modern pantolon gibi bir giysiyi miras aldılar ve Uzak Doğu'daki ticaret, ipek ve değerli taşları kullanmalarına olanak sağlamıştır.

Roma kıyafetlerinin iki farklı yönü bulunmaktaydı. Bir yandan, Roma giyim geleneği oldukça istikrarlı ve baskın giysi formları bulunuyorken diğer yandan Cumhuriyeti'nin kurulduğu zamandan MS 476'da Roma İmparatorluğu'nun çöküşüne kadar giysilerin yapımında kullanılan malzemeler, formlar ve dekore edilme biçimleri büyük ölçüde Yunan, Etrüsk ve Mısır medeniyetlerinin de etkisi gözlemlenmektedir.

Roma dönemine giysi formları hem kadınlar hem de erkeler tarafından giyilmekteydi. Giysiler birbirinden çok farklı olmasalar bile farklı isimler verilmekteydi. Roma giysilerinin en önemli parçaları; toga, dalmatika, palla, stola ve tunika dır.

Antik Roma Giysi Formları

Toga

Antik Roma'nın kostüm geleneklerini temsil edecek bir giysi seçmek zorunda olsaydınız, bu giysi toga olurdu. MÖ 753 yılında Roma şehrinin ilk kuruluşundan kalma Romalı erkeklerin heykel ve resimlerinde görülebilir. MS 476'da Roma İmparatorluğu'nun çöküşüne kadar Roma Cumhuriyeti yıllarında (MÖ 509 -27), Romalılara genellikle gens (kabile) togata veya toga halkı deniyordu. Toga, şüphesiz antik dünyanın en iyi bilinen giysisidir.

Dalmatica

Dalmatika, en yaygın giysilerden biri olan tunika veya gömleğin bir Roma varyasyonuydu. Roma İmparatorluğu'nun sonlarında (MÖ 27 -MS 476) tunik üzerindeki varyasyonlar daha süslü ve ayrıntılı hale gelmiştir. İlk başta uzun kolları, yere kadar uzayan boyu ve çan şeklinde etek ucu vardı. Ancak zaman geçtikçe, dalmatikanın formu daha ayrıntılı hale geldi.

Palla

Palla, antik Roma'da kadınlar tarafından giyilen en yaygın giysiydi. Çok basit bir giysiydi, ancak sadeliği çok yönlü kullanılmasını sağlamıştır. Palla büyük, dikdörtgen yün kumaş parçasıydı. Bir tunika ya da gömlek ya da giyen kişi evlenmemişse bir toga ile ya da evli ise uzun bir stola üzerine giyilirdi. Görünür sadeliğine rağmen, palla, antik Yunanistan'a kadar uzanan zengin bir tarihe sahiptir ve çeşitli formlara ve kullanımlara göre uyarlanmıştır.

Stola

Stola, antik Roma'da evli bir kadının temel giysisiydi. Neredeyse ayaklara kadar sarkan, genellikle kolsuz uzun bir elbiseydi. Stola genellikle hafif bir iç gömlek olan tunika üzerine giyilirdi. Genellikle omuzlara fibula adı verilen küçük tokalar ile tutturulmuştur. Stola biri göğsün hemen altına tutturulmuş, kabarık kıvrımlar oluşturmuş, diğeri ise bel çevresine bağlanmış daha geniş bir kemer ile giyilirdi.

Tunica

Roma tarihi boyunca, MÖ 753'teki antik Roma'nın ilk yıllarından itibaren Romalıların gardırobunda tunik ve toga önemli bir yere sahipti. Yunan kitonundan uyarlanan tunik, bir tür gömlekti ve giysilerin en basitiydi. Biri diğerinin üzerine yerleştirilmiş iki dikdörtgen kumaş parçasından yapılmıştır. Yanlarda ve üstte birbirine dikilmiş, baş ve kollar için açıklıklar bırakılmıştır. Tuniklerin ayrıca erken cumhuriyette döneminden sonuna kadar geçen süreçte değişik kol uzunlukları kullanılmıştır.

Antik Dönem Roma Aksesuarları

Mücevher ve Takılar

Genel olarak Roma giyim tarzları sadeliği ile bilinmesine rağmen, takıların yaygın kullanımı Romalı kadınlara nadir görülen bir görsellik sunmuştur. Erkekler tarafından giyilen tek takı şekli, genellikle ortasında dekoratif bir taş bulunan altın bir yüzük olan mühür yüzüğüydü. Moda tarihçileri, Romalıların mücevher sevgisini, Roma'nın kuruluşundan önce İtalya'da yaşayan Etrüsklerden miras kaldığına inanıyorlar.

Ayakkabılar

Romalılar, kayıtlı tarihi bilgelere göre geniş bir ayakkabı yelpazesi geliştiren ilk halklardan biriydi. Eski Mezopotamyalılar, Mısırlılar ve Yunanlılar ya çıplak ayakla gezerlerdi ya da baskın ayakkabı biçimi olarak basit sandaletler kullanırlardı. Bu bölgelerdeki iklim, bu tür ayakkabı seçimlerini ana sebebiydi. Ancak Etrüsklere ve Romalılara ev sahipliği yapan İtalyan yarımadasındaki daha değişken iklim sandalet giymeyi veya çıplak ayakla dolaşmayı zorlaştırdı. Bu topluluklar, iç mekan giyimi için hafif sandaletlerden, askeri kullanım için ağır botlara veya daha soğuk iklimlere seyahat için birçok farklı ayakkabı stili geliştirdiler. Ayakkabı ve sandaletler; calceus solea, cothurnus, crepida ve gallicae dır.