Antik Yunan’da Kostüm
Antik Dönem Yunan Tekstilleri
Antik dönem Yunan uygarlığının tekstil ve giysilerine ait verilere heykellerden, fresklerden ve çeşitli amaçlarla kullanılan çömleklerden kısmen de metinlerden ulaşılmaktadır. Giysilerde kullanılan kumaşlar emek yoğun bir üretim süreciyle üretilen kumaşlardan yapılmaktadır.
Girit Uygarlığında kumaş ve boya hazırlama renk tonlarını oluşturma ve tekstillerin boyanması bir aile mesleği gibiydi. Bitkisel pigmentlerin yanı sıra Doğu Girit'te bulunan kabuklu deniz hayvanlarından elde edilen mor rengi kullanmaktaydılar. Ayrıca Girit sakinlerinin yünü işledikleri de bilinmektedir.
Keten lifini ve kumaşını kullanmayı Karyalılardan, onlarda Mısır'dan Filistin ve Suriye yoluyla temin etmiş olan İyonyalılardan öğrenmiş ve Yunanistan'da kullanılmaya başlanmıştır. Platon'un karakterlerinden biri bize bunun da Sicilya'dan getirildiğini söylemektedir. "İncelik ve hafif kumaştan, elle düzenlenen pililer hazırlanmakta, sonra malzemeyi birkaç kez büküp iki ucundan bağlayarak oluşan ilginç bir plise sistemini keşfetmişledir”.
Antik Dönem Yunan Giysilerinin Genel Özellikleri
Antik Yunan'da giyim tarihi zenginliğini üç önemli medeniyetin köklerinden almaktadır. Minoslular, Mikenliler ve Eski Yunanlılar. Bu medeniyetlerin her biri sofistike giyim gelenekleri yarattı. Bu medeniyetler için giyim sadece vücudu örtmek ve korumak değil aynı zamanda kullanıcının güzelliğini süsleyip zenginleştirmekti.
Genel olarak Yunan kostümü, Roma giyim tarzından temelde farklı değildi. Vücudun etrafına çeşitli şekillerde sarılan ve yine çeşitli şekillerde kemerler veya iğneler kullanılarak sabitlenen büyük bir kumaş parçasından oluşmaktaydı. Bu kostümler vücudun etrafına sarılan büyük, dikdörtgen kumaş parçası kıvrımlarla dökümlü görünümüyle Roma'da ve Yunanistan'da hareket özgürlüğü hissi veriyordu.
Antik Yunan Giysi Formları
Antik Yunan’da kostümlerin basit ve sade bir tarzda yapıldığı dikiş tekniklerini ise çok az kullandıkları görülmektedir. Bunda en büyük etkenin ince ve kaliteli dokumalar yapmaları ve bunları kesip dikmedikleri düşünülmektedir.
Chlamys çoğu Yunan stili gibi, bir omzuna bir iğne ile tutturulmuş tek bir dikdörtgenden yapılmış kısa bir pelerindi. Kaba yünlü kumaştan dokunan klamis, Yunan erkeğine hareket özgürlüğü verirken, kullanıcıya hava şartlarından koruma imkanı sunmuştur.
Chiton -Kiton; dikdörtgen bir kumaşı vücuda dolayıp, bir veya iki omuza fibula veya iğne ile, belde ya da göğüs altından kemer ile tutturulan tunik.
En belirgin Yunan giysisi chiton -kiton veya tuniktir. İki farklı chiton tarzı geliştirildi. İyon chitonu ve Dor chitonu, erkekler ve kadınlar için farklı uzunluktaki tarzlarıyla birbirinden farklılaşmaktadır.
Chlaina ve Diplax
Öncelikle kadınlar tarafından giyilen iki dış giysi biçimiydi. Her ikisi de korunma amaçlı vücudun etrafına sarılan pelerin türleriydi. Chlaina -klaina, genellikle uzun kumaşı kalçalarının etrafına koruyucu bir üst etek olarak, genellikle giydikleri kiton veya tunik üzerine örten kadınlar tarafından giyilirdi.
Himation -Himasyon
Hem Yunanlı erkekler hem de kadınlar, MÖ 600’den itibaren himation adı verilen manto denilebilecek özellikte bir dış giysi giyiyorlardı. Çeşitli boyutlarda yapılmış olmalarına rağmen, açıklamalar genellikle vücudun etrafına çeşitli şekillerde düzenlenmiş büyük dikdörtgen kumaş parçasıdır.. Gevşek bir şekilde dokunmuş kalın yünden yapılmıştır.
Peplos
Peplos, MÖ 600 başlarına kadar antik Yunan kadınları tarafından giyilen basit, kolsuz bir dış giysidir. Birçok Yunan giysisi gibi peplos, zarif bir şekilde tunik benzeri bir pelerin haline gelmek için belirli şekillerde katlanıp tutturulmuş büyük bir dikdörtgen dokuma kumaştan oluşmaktadır.
Peştamal Etekler -Önlükler
Yaklaşık MÖ 1600 -3000 de Yunanistan da ve Girit’te yaşayan Miken ve Mİnos erkeklerinin genellikle üst vücutlarını çıplaktı. Bu tavır nedeniyle peştamal -etek ve önlükler Yunan toplumunda işçilerin giydiği bir giysi halini aldı. Bu giysiler zaman içerisinde iç giyime dönüşmeye başladı.
Antik Dönem Yunan Aksesuarları
MÖ 1200'den 146'ya kadar Yunanistan'da giyilen en yaygın iki şapka türü pilos ve petasos dur.
Pilos; bir tür keçeden yapılan şapkadır. Keçenin yanı sıra deri ve hasır gibi başka malzemeler de kullanılırdı.
Petasos olarak bilinen daha büyük bir şapka, Yunanlıları özellikle seyahat ederken yağmurdan ve güneşin sıcaklığından korumaktadır.
Sakkos adı verilen bir tür şapka giydi.
Sphendone adı verilen daha küçük bir sakkos, topuzun alt kısmını arkada örten, ancak topuzun üst kısmını açığa çıkaran başın etrafına sarılmış bir fulardı.
Fibula; günümüz çengelli iğnelerine benzeyen ve giysileri omuzda tutturmaya yarayan gösterişli iğne.
Metal Kemer -Kuşak
Kuşaklar, kadınların bellerinin ince görünmesi için bele bağlanmış veya beline sarılmıştır. Eski zamanlarda kuşak, uzun, bol dökümlü giysiler veya kısa, bol kıyafetleri bel hattında tutan birçok kostümün çok kullanışlı bir parçasıydı.
Sandalet
Sandalet, ayağa kayışlarla tutturulan bir tabandan oluşan basit bir ayakkabıdır. Yunanca ‘sandalon’ kelimesinden gelmektedir.