Kaynaştırma Eğitimi

Kaynaştırma eğitiminde, engelli öğrencilerin sadece normal sınıflara yerleştirilmesi değil, birtakım teknik düzenlemelerin ve uygulamaların yerine getirilmesi de zorunludur.

Kaynaştırma eğitiminin uygulanması amacıyla birçok kanun, kanun hükmünde kararname, tüzük ve yönetmelik çıkartılmıştır.

Kaynaştırma eğitimi, özel eğitime muhtaç öğrenciler normal yaşıtlarından ayırmadan birlikte eğitim -öğretim görmelerinin sağlanmasıdır.

Aslında kaynaştırma, sosyal bütünleşmenin sağlanmasıdır. Sosyal bütünleşme dört aşamada incelenmektedir: 1. Fiziki bütünleşme; Bu düzeydeki bütünleşmede engelli çocuklar fiziki olarak aynı okul ortamında bulunurlar. Aralarında arkadaşlık söz konusu değildir. 2. Fonksiyonel bütünleşme; Engelli öğrenciler fiziki olarak bir arada bulunmalarına ilaveten, ders aralarında birlikte oynarlar, gezerler, okulda yemek veriliyorsa birlikte yemek yerler, bazı görevleri beraber yaparlar. 3. Sosyal bütünleşme; Bu düzeyde normal çocuklar ile özel eğitime muhtaç çocuklar arasında sözlü ve fiziki iletişim kurulur ve sürdürülür. 4. Tam sosyal bütünleşme; Bu düzeydeki bütünleşmede engelliler ile diğer kişiler arasındaki ilişkiler hiçbir farklılık gösterilmeden etkileşime dönüşmüştür.

Kaynaştırma eğitimine ihtiyacı olan bireyler ; Zihinsel yetersizliği olan bireyler, işitme yetersizliği olan bireyler, görme yetersizliği olan bireyler, bedensel yetersizliği olan bireyler, dil ve konuşma güçlüğü olan bireyler, özel öğrenme güçlüğü olan bireyler, otistik bireyler, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan bireyler.

Kaynaştırma Eğitiminin Dünyadaki ve Ülkemizdeki Gelişim Süreci

İlk olarak 1975 yılında Amerika'da yürürlüğe giren PL 94 -142 Tüm Engelliler İçin Eğitim Yasası'nda kullanılan "en az kısıtlayıcı eğitim ortamı" kavramı 1977 -1978 öğretim yılında ilk kez uygulamaya aktarıldığında, "kaynaştırma " olarak isimlendirilmiştir.

Kaynaştırma uygulaması ülkemizde yasalarla desteklenen ve zorunlu olarak gerçekleştirilen bir uygulamadır. ilk olarak 1983 yılında çıkarılan 2916 sayılı Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar Kanunu ile yasalaşan bu uygulama günümüzde özel gereksinimli öğrenciler için öncelikli olarak önerilen eğitsel yerleştirme türüdür.

2916 sayılı kanunun ardından 1985 yılında yayınlanan Özel Eğitim Okulları Yönetmeliği'nin 70. Maddesinde "Yatılı özel eğitim okuluna alınmayı gerektirmeyen özel eğitime muhtaç çocuklar için il içindeki diğer okullarda özel eğitim tedbirleri alınır" hükmü yer almıştır.

2916 sayılı kanun 1997 tarihinde 573 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin kabul görmesi ile yürürlükten kaldırılmış ve kaynaştırma bu kanun hükmünde kararname ile tekrar gündeme gelmiştir.

Ülkemizde kaynaştırmanın uygulama esasları net olarak 18 Ocak 2000 tarihinde yayınlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği ile şekillenmiştir.

Kaynaştırma eğitiminin amaçları: Engelli bireyler için şunlar amaçlanmaktadır; engelli çocukların okul düzenini tanımaları, uyum sağlamaları, okuldaki uygun davranış biçimlerini görmeleri, normal çocuklarla nasıl iletişim kurabileceklerini öğrenmeleri. Normal çocuklar için şunlar amaçlanmaktadır; Dil ve diğer davranışlar için iyi bir model olmaları, istenilen davranışları pekiştirmeleri, dil gelişimini hızlandırıcı teknikleri öğrenip eğitici rolünü üstlenmeleri, etkinliklerde eşitlik davranışı içinde karşılıklı doyum sağlamaları.

Kaynaştırma Eğitiminin İlkeleri:

Özel eğitim gerektiren her bireyin akranları ile birlikte aynı kurumda eğitim görme hekkı vardır.

Hizmetler bireyin yetersizliklerine göre değil, bireylerin eğitiğm gereksinimlerine göre planlanır.

Hizmetler okul merkezlidir.

Karar verme süreci aile -okul -eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi dayanışmasına dayalı olarak gerçekleşir.

Bütün bireyler öğrenebilir ve öğretilebilir.

Kaynaştırma bir program dâhilinde verilen bir özel eğitim uygulamasıdır.

Kaynaştırma Uygulamalarındaki Modeller

3 farklı uygulama modeli vardır .

1-Tam zamanlı kaynaştırma: Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencinin kaydı normal sınıftadır. Öğrenci tam gün boyunca normal sınıfta eğitim almaktadır.

2-Yarı zamanlı kaynaştırma: yarı zamanlı kaynaştırma uygulamaları, öğrencilerin bazı derslere yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte aynı sınıfta ya da ders dışı etkinliklere birlikte katılmaları yoluyla yapılır.

3-Tersine kaynaştırma: Yetersizliği olmayan öğrenciler istekleri doğrultusunda, özellikle okul öncesi eğitimde, çevrelerindeki kaynaştırma uygulaması yapan özel eğitim okullarında açılacak sınıflara kayıt yaptırabilirler.

Kaynaştırma Eğitiminde Görev Alan Personel ve Özellikleri

Milli Eğitim Müdürü, okul yönetimi, öğretmenler, aileler, rehber öğretmenler, özel eğitim öğretmenleri, fizyoterapist.

Kaynaştırma Eğitiminde Ekip Çalışmasının Önemi

Kaynaştırma eğitiminin etkili ve yararlı olması, çocuğun ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için multi -disipliner yaklaşımlı bir ekip çalışmasını gerektirir.

Kaynaştırma Eğitiminin Yararları

Kaynaştırma eğitiminin istenilen düzeyde uygulanması sonucu, özel eğitime ihtiyacı olan bireylere, normal çocuklara, ailelere, öğretmenlere birçok yararları olmaktadır.