İspanya’da Spor Yönetimi

İspanya'nın devlet yönetim şekline bakıldığında parlamenter demokrasi ile örgütlenmiş anayasal monarşi rejimiyle yönetilir. İspanyollar demokrasiye 1978 anayasası ile geçiş yapmıştır. Günümüzde ise İspanya 17 bölge ve farklı derecelerde imtiyazlara sahip 2 özerk şehirden oluşur.

İspanya'da spor Yönetiminin Yapısı

1975 yılından itibaren ülke rejimi ve anayasa değişikliklerinin başlamasıyla birlikte spor alanında da yeni gelişmeler yaşanmış ve İspanya’da spora ve spor organizasyonlarına verilen önem artmıştır bununla birlikte sosyal hayatta spor önemli bir etkinlik alanı ve ekonomi haline gelmiştir.

Spor Yönetiminde Kamu ve Özel Sektörünün Rolü

İspanya’da spor yönetim sistemi incelendiğinde kamu ve özel sektör işbirliğine dayalı belirgin bir yapı mevcuttur. Kamu sektörü işlevlerine göre ulusal, bölgesel ve yerel olarak üçe ayrılır. Özel sektör ise kâr amacı gütmeyen (mesleki) özel sektör ve kâr amacı güden (ticari) özel sektör olarak ikiye ayrılır. Yönetimin tüm bu aktörleri sporun yaygınlaştırılması, desteklenmesi, organizasyonlar, spor ekonomisi içerisinde çeşitli seviyelerde ve rollerde yer alır.

İspanya spor yönetiminin en tepesindeki kurum Yüksek Spor Konseyidir. Yüksek Spor Konseyinin ulusal anlamda spor yönetim organizasyonları ve yapısı üzerinde önemli görev ve sorumlulukları bulunur. Uluslararası resmi spor müsabakalarını düzenlemek, İspanya millî takımlarının katılacağı uluslararası müsabakalarda yetkili kurum olarak destek sağlamak gibi. Bunun yanı sıra doping kontrolü ve önlenmesinden de ulusal anlamda sorumlu birimdir. Ayrıca spor alanında bilimsel araştırmalara teşvik, spor kurslarının asgari yeterlilik şartlarını belirleme, spor kurslarının sözleşme esasları ve işlemlerini onaylama, spor federasyonlarına mali desteği de içeren birçok konuda destek sağlamak gibi görevleri bulunmaktadır. İspanya'nın yerinden yönetim politikası nedeniyle Yüksek Spor Konseyinin özerk bölgelerde koordineli olarak spor faaliyetlerine teşvik, okul ve üniversite sporlarının programlanması ve spor tesislerinin iyileştirilmesi ve inşası gibi görevleri de vardır.

İspanya'da Spor Finansmanı

Sporda özellikle üst düzey performans gelişimi için mevcut ekonomik kaynaklar ana faktörlerden biridir. İspanya’da sporun finansal anlamda desteklenmesinde işbirliği içerisinde olan kamu sektörü ve özel sektör gibi çeşitlilik bulunmaktadır. İspanya’da farklı kamu kurumları sporun tanıtımı ve gelişimi için özel bütçe ayırmaktadır. Kâr amacı gütmeyen sivil toplum kuruluşları da sporun yaygınlaştırılması amacıyla kamuda ayrılan bu bütçe tarafından desteklenmektedir. İspanya Devleti Yüksek Spor Konseyi aracılığıyla spora yıllık bir bütçe ayırmaktadır. Devletin son 15 yılda spora ayırdığı bütçe incelendiğinde 150-200 milyon Euro arasında değiştiği görülmektedir. Yıllık ortalama ulusal genel bütçenin % 0,04’ü spora ayrılmaktadır.

İspanya'da Spor Politikası

İspanya spor yasası ile belirlenen genel ilkeler şunlardır:

Özerk ve yerel yönetimlerin koordine biçimine karışılmamakla birlikte temel sorumlulukları sporun genel tanıtımının yapılmasıdır.

Beden eğitimi ve spor dersinin zorunlu eğitime dahil edilmesi ve tesis imkanlarının sağlanması

Federasyon ve kulüplerin desteklenmesi

Spor uygulamalarında ve spora erişimde hak eşitliğine teşvik edilmesi

Resmi ve uluslar arası spor müsabakalarında İspanyayı temsil etmek üzere altyapı oluşturmak ve performans sporcularını desteklemek

Sporda bilimsel araştırmalara teşvik

Bunların yanı sıra İspanyol nüfusunun spora katılım oranının arttırılması için ulusal ve yerel anlamda spor politikaları ve stratejiler geliştirilerek uygulanmaktadır.

İspanya'da Spora Katılım

İspanya’da spora katılım ile ilgili veriler 1975’den itibaren kayıt altına alınmıştır. 1980 yılı itibariyle her 5 yılda bir İspanyol Sosyolojik Araştırmamalar Merkezi aracılığıyla ülkede spora katılım oranlarını ölçen anket uygulanmaktadır.

İspanya'da Spor Tüketimi

1975 yılından günümüze kadar İspanya’da sporun gelişimi ve spora katılım oranlarındaki artış beraberinde önemli olumlu ekonomik sonuçlar da doğurmuştur. İspanya'nın ulusal gayri safi millî hasılasına spor ekonomisinin katkısı son 10 yılda ortalama % 1.2 oranlarında seyretmektedir. Sadece ülke ekonomisine bu denli katkısı bile sporun ekonomik anlamda önemli bir unsur olduğunu göstermektedir. Spor tüketim alanlarına bakıldığında spor üyelikleri, müsabakalara giriş ücretleri, ekipman, forma satışı, spor turizmi, sporcu besinleri, spor sağlık masrafları, etkinliklere katılım, medya gelirleri, spor dergileri, iddia gelirlerini içermektedir.

İspanya ve Türkiye Spor Yönetim Sisteminin Karşılaştırılması

Ulusal anlamda spor yönetim şekilleri benzerlik gösterse de iki ülke arasındaki farklılıklar benzerliklerden fazladır. İspanya’da ulusal spor politikası dışında özerk ve yerel yönetimlerin kendi bölgelerine ait özel spor politikaları veya stratejileri bulunabilir ancak Türkiye’de spor politikası devlet tarafından belirlenir ve tüm ülkede aynı politika uygulanır, yerel yönetimlere göre farklılık göstermez.