Çin’de Spor Yönetimi

Yunanistan’ın Olympia bölgesinde M.Ö. 14. yüzyıla kadar dayanan spor olayı, yarışma ve rekabet üzerine inşa edilmiş, savaşçı güçleri olgunlaştıran oyun tarzıdır. Binlerce yıldır sporda görülen felsefi yapı, Çin’de; yerli konfüçyüsçülük, taoizm ve Budizm olarak ifade edilmiştir.

Çin'de Spor: 1910’lu yıllarda sporu kategorize etmek amacıyla, antik sporlar “gudai tiyu”, geleneksel sporlar “guocao tiyu” ve modern sporlar “xin tiyu” olarak adlandırılmıştır. Sporun tanıtılması, 1920’lere kadar özellikle Genç Erkekler Hristiyan Birliği (YMCA) üyelerinin kontrolünde yer almıştır. 1924 yılına kadar Genç Erkekler Hristiyan Birliği’nin (YMCA) tavsiyelerine karşı Wuchang’da ulusal oyunlar düzenleyen Çinliler, çoğu yarışmalara ve özellikle Amerikalılar tarafından organize edilmiştir. Çin spor tarihine 1949-1966, 1966-1976, 1976-1988, 1988-2001 ve 2001- 2016 dönemleri tanıklık etmiştir.

1949-1966 Dönemi: 1 Ekim 1949 kurulan Çin Halk Cumhuriyeti, toplumun sağlık konusundaki endişesi üzerine devlet tarafından önemli bir hal almıştır. 1950’li yıllarda sporun gelişiminde “kitle sporu ve elit spor” öncelikli olarak yer almıştır.

1966-1976 Dönemi: Kültür devrimi olarak nitelendirilen bu dönemde, 1960’ların sonunda Çin’de sporun ciddi şekilde etkilenerek zarar gördüğü dönem olarak nitelendirilmektedir.

1976-1988 Dönemi: 1976 yılında Kültür devriminin sona ermesi ile, ertelenen/bekletilen spor faaliyetlerinin başlaması ve elit sporun önemli bir öncelik olarak ortaya çıktığı görülmektedir.

1988-2001 Dönemi: 1988 Seul Olimpiyatlarında Çin’in kötü performansı Hükümet tarafından birtakım eylemler yapılmasını zorunlu kılmıştır. İlk olarak spor komisyonu başkanı olarak Wu Shaozu görevlendirilmiştir. Bunun yanı sıra Çin Hükümeti spora olan katkısını ciddi boyutta artmıştır. 1992 yılında, 14. Ulusal komünist parti kongresinde piyasa ekonomisinin benimsenmesine karar verilmiştir.

2001-2016 Dönemi: 2008 Pekin Yaz Olimpiyatlarına ev sahibi seçilmesinin ardından, Çin’de oyunlar odak noktası haline gelerek, Çin Hükümeti tarafından en önemli politika endişelerinden biri haline gelmiştir.

Çin'de Spor Yönetimi: 1952 yılında Başkan Mao Zedong tarafından önerilen sporun temel ilkesi, sporu teşvik etmek ve insanların fiziksel gücünü geliştirmek olarak ifade edilmiştir. Çin Olimpiyat Komitesi, Çin Spor Genel Müdürlüğü ve Çin Spor Federasyonu Çin'in 3 büyük spor yönetim organıdır.

Çin'in Spor Yönetim Yapısı: Sporun yasal düzenlenmesi, denetlenmesi ve yürütülmesinde en etkili kurum devletlerin spor ile ilgili kurumlarıdır. 1953-1954 yıllarında, ulusal sporun yürütülmesinde il ve ilçe düzeyinde spor komisyonları etkili olurken, 1950’lerin ortalarında merkezi spor yapısı ile Çin sporu daha etkin bir rol oynamıştır.

Çin ve Türk Spor Yönetim Sistemi: Çin ve Türk spor yönetim sistemi incelendiğinde, hükümete bağlı hiyerarşik bir yapının olduğu görülmüştür. Çin ve Türk spor sisteminde hiyerarşik devlet yapısının yanı sıra, 1920’li yıllarda Genç Erkekler Hristiyan Birliği’nin (YMCA) Cumhuriyet öncesi Türk spor sisteminde ve Çin spor sisteminde yer aldığı görülmüştür. Türk spor sisteminde; Genç Erkekler Hristiyan Birliği’nin öncelikli amacı misyoner faaliyetlerini yürütmek, fiziksel ve ruhsal yönden sağlam gençler yetiştirmek ve rekreatif oyunlar düzenlemek olmuştur.

Çin ve Türk Spor Yönetim Sistemi: 1920-1925 yılları arasında Genç Erkekler Hristiyan Birliği ile olan ilişkiler güçlenmiş ancak 1926 yılında Türkiye adına Dünya Genç Erkekler Hristiyan Birliği kurultayına katılan Hüseyin Haşim’in konuşması üzerine Genç Erkekler Hristiyan Birliği dönemi kapanmıştır. Ancak Çin spor sisteminde Genç Erkekler Hristiyan Birliği’nin etkinliği Türk spor sistemine göre daha belirgin olmuştur. Çin spor yönetim sistemi, sporun teşvik edilmesi ile spor faaliyetlerini daha evrensel boyutta düzenleyerek sporun yarı tekel olmasına imkân sağlamıştır.