Kamera Çekiminde Vinç Teknikleri

Temel Teknikler

Sinemada aktarılan tüm görüntülerde hareketlerin yönü, gücü, hızı, sürekliliği ve zamanlaması vardır.

Pan: Pan hareketi, kamera ayakları sabit durumdayken yatay eksende yaptığı dönme ya da devinme hareketine verilen isimdir, yatay çevrinme olarak da adlandırılmaktadır.

Tilt: Tilt hareketi, kameranın dikey eksende yaptığı devinme ya da harekettir. Kamera, tilt yaptığında bir sabit bağlantı noktası üzerinden aşağıya ve yukarıya doğru hareket eder. İnsanın başını, tam karşıya bakarken yukarı ve aşağı kaldırmasına benzer.

Kaydırma ve Dolly: Kameranın kaydırması üç farklı eksende yapılabilir. İleri ve geri kaydırma: Kameranın ayağıyla birlikte ileri veya geriye doğru hareket ettirilmesidir. Sağa ve sola kaydırma: Kameranın ayağı ile birlikte yatay doğrultuda sağa ya da sola kaydırılması hareketidir. Aşağı ve yukarı kaydırma: Kameranın gövdesiyle birlikte aşağı yukarı indirilip kaldırılarak hareket ettirilmesidir. Dolly ya da takip kamerası, kameranın üzerine konulduğu hareketli yıldız benzeri kaide olarak da düşünülebilir.

Optik Hareketler: Temel optik hareketler, zoom -in (yakınlaştırma), zoom -out (uzaklaştırma) ve mezopan (fokuslama) olarak sayılabilir. Kameranın çerçeve içindeki uzakta ya da yakında kalan nesnelere odaklanarak, onları net görmesine odaklama denir. Kameranın mercekle bir kişi veya nesne üzerinde netlik sağlayarak kadrajda kalan diğer bölümlerin bulanık görünmesine fokus (odak), bu hareketin tersine de defocus denir. Kameranın objektif hareketi ile alan derinliğinin değiştirilerek net görünen objenin değiştirilmesi hareketine mezopan adı verilir.

Mekanik Teknikler

Kameranın hareketlerini desteklemek ve çeşitlendirmek için kameranın yardımcı donanımlar aracılığıyla yaptığı hareketleri içeren bazı teknikler de vardır.

Şaryo: Bu sistemde raylı bir yol üzerine tekerlekli bir hareketli platform yerleştirilerek kamera bu platform üzerinde ileri ya da geri hareket ettirilir. Şaryo bozuk veya düz olmayan zeminlerde kameranın sarsıntısız bir şekilde hareket etmesini sağlamak için oldukça kullanışlıdır.

Jimmy Jib / Cine Jib: Jimmy jib ya da cine jib, üzerine kamera monte edilen terazi biçimli kollu bir araçtır. Başka bir deyişle jimmy Jib, bir ucunda bir kamera, destekleyen diğer ucunda bir karşı ağırlık kullanan üçgen bir küçük vinç sistemi olarak da tanımlanabilir.

Vinç (Crane): Vinç, dönebilen ve yükselen teleskobik bir kolu olan, elektrikle veya elle çalıştırılan büyük bir kamera montaj aracıdır. Vinçleri kameranın sağ-sol ve yukarı -aşağı eksenlerde hareket etmesine imkân veren bir kaldıraç sistemi olarak düşünmek mümkündür.

Vinç Teknikleri

Vinç çekimlerinde kamera, zeminden bağımsızdır ve oldukça hassas şekilde manevra yapılabilir.

Yukarı Taşıma ve Uzaklaşma: Bu teknik, hareket hâlindeki bir objeye uzaklaşan bir bakış açısı elde etmek isteyenler için oldukça kullanışlıdır. Hareket hâlinde bir oyuncu ya da nesnenin bulunduğu planda kamera göz seviyesinden çekime başlar. Oyuncu ya da nesne kameradan uzaklaşırken vinç yukarı kalkar.

Aşağı Taşıma ve Yakınlaşma: Bu teknikte oyuncu ya da nesne kameraya doğru hareket eder. Nesne belli bir mesafeden çekilir ve kameraya yaklaştıkça, vinç yavaşça aşağı doğru hareket eder ve kamera konuyu net bir şekilde göz seviyesine getirir.

Arama Hareketi: Arama hareketinde oyuncu sahnede bir şey ararken vinç ve kamera yukarı kalkar ve yavaşça arama yapılan yeri genel plan olarak gösterir.

Vinçle İzleme: Bu teknik, vincin sahnede hareket eden oyuncu ya da nesneyle aynı düzlemde olması ile başlar. Vinç, konuyu takip etmek için pan yapar ve kamera da konuyu odakta tutmak için serbestçe pan yapabilir.

Yükselme: Yükselme hareketinde vinç ve kamera, bir kişi ya da nesnenin tam karşısında yavaşça dikey olarak yukarı yükselerek görüntüyü aşağıdan yukarı aşama aşama gösterir.

Alçalma: Alçalma hareketinde vinç ve kamera bir önceki hareketin aksine dikey olarak aşağı doğru hareket eder.

Önden Tepeye Dönme: Kamera, bir oyuncu veya nesnenin tam karşısından çekime başlayıp vinç ileri ve yukarı doğru hareket ederken kamera nesneyi kadrajda tutabilmek için aşağıya doğru döner. Hareket tamamlandığında kamera oyuncu ya da nesnenin tam tepesinde kuş bakışı aşağıya bakar yönde olur.

Vinç Yükseltmeyle Mekân Gösterme: Karakter mekâna ya da alana girdiğinde vinç karakterin veya bir giriş kapısının üzerinden yukarı doğru hareket ederek mekânı ya da alanı izleyiciye gösterir.

Vinç Yükseltmeyle Dramatik İfade: Bu teknik, dramatik bir ifade yaratmak için kullanışlıdır. Aynı zamanda güçlü bir duygusal tepki yaratır. Çekim, kamera karakter üzerinde odaklanmışken vincin hızla yukarı doğru yükseltilmesiyle yapılır.

Vinç Yukarı –Kamera Aşağı Tilt: Bu teknikte çekim, vinç yukarı doğru hareket ederken ve kameranın oyuncu ya da nesnenin üzerine yükselmesi ve bir yandan da aşağıya doğru tilt yapmasıyla olur.

Vinç Aşağı –Kamera Yukarı Tilt: Bu teknikte, kamera oyuncu ya da nesneyle göz hizasında konumlandırılır, vinç yavaş yavaş aşağı inerken kamera yukarı tilt yapar ve aşağıdan yukarı doğru bakış açısını gösterir.

Vinç Çekimlerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Çekim yerini keşfedin.
• Vinç ve jib'i doğru ayarlayın.
• En az iki kişiyle çalışın.
• Basit düşünün.
• Zamanla karmaşık hareketleri deneyin.
• Geniş açılı çekim yapın.
• Perspektif yaratın.
• Bir şeyleri açığa çıkarın.
• Güneş parlamalarına dikkat edin.
• Yüksekliği iyi kullanın.
• Hızlanmaya dikkat edin.
• Yörüngeye dikkat edin.
• Çekimi izleyin ve kontrol edin.
• Bir yerine iki çekim yapın.