İhracat İşlemleri

İhracat işlemlerinde ürünün yurtdışına satılmış olması, gümrük işlemlerinin tamamlanıp Türk gümrük sahasından çıkış yapması, ihracat ve gümrük mevzuatına uygun olarak işlemlerin yürütülmesi büyük önem taşır.

İhracat ülkeye ve firmaya yurtdışından döviz geliri elde edilmesini sağlar. Ayrıca ülke pazarının ötesinde daha büyük pazarlara ulaşma imkanı tanır ve firma düzeyinden ülke düzeyine kadar işgücüne istihdam sağlar. Üretim artışını teşvik eder böylece firmaların ve ülkenin büyüme sürecini olumlu etkiler

İhracatta yabancı bir ülke ile ticari ilişki içerisine girildiği için ihracatçı yurtiçi pazarda karşılaşabileceği risklerden daha fazlasıyla karşılaşması muhtemeldir.

Bir firmanın ihracat yapabilmesi yani ürününü dış pazarlarda tutunabilmesi, her şeyden önce ürettiği ürünün dış talebine, ürün kalitesine, maliyetine ve dış pazardaki mevcut ekonomik, bürokratik ve siyasi konjonktüre bağlıdır.

Bilgi teknolojisindeki hızlı gelişmeler dış ticaretle uğraşan firmaların da bu alanda kendilerini geliştirmelerini zorunlu kılmıştır. Özellikle internetin yaygınlaşmasıyla alıcı ve satıcılar birbirine daha kolay ulaşır olmuştur. Bu kapsamda kendini ve ürününü iyi tanıtan firmalar rakiplerine göre birkaç adım önde olmuştur. Gerek kamu, gerekse özel pek çok firma kendini ve ürünleri tanıtmak için internet siteleri kurmuşlardır.

İhracat yapan işletmeler; imalatçı -ihracatçı firma, ihraç kaydı ile satış yapan firmalar ve ihracata aracı firmalar olmak üzere üçe ayrılır. İmalatçı ihracatçı firmalar ihraç ettikleri malı kendileri üretmekte ve ihracat işlemlerini de kendileri yapmaktadırlar. Bu firmalar ihracatçı birliklerine üye olmak zorundadır. İhraç kaydıyla satış yapan firmalar yurtiçinde üretim yapan firmalardır. Ürettikleri malları ihraç kaydıyla satış faturası düzenleyip yurtiçindeki ihracata aracı firmalara satarlar. Bu firmalar kendileri ihracat sürecinin içinde yer almazlar. İhracata aracı firmalar ise ihraç edecekleri malı yurtiçinden ya da dışından temin edip ihracat yönetmeliğine bağlı olarak ihraç eden firmalardır. Bu firmalar da mutlaka ihracatçı birliğine üye olmalıdır

Bedelsiz ihracat karşılığında herhangi bir ödeme yapılmaksızın yurtdışına mal gönderilmesi şeklinde gerçekleştirilen ihracattır.

Ön izne bağlı ihracatta ihraç edilecek malların bazıları uluslararası anlaşma ve kanunlara bağlı olarak yetkili kurum ve kuruluşlardan izin alındıktan sonra ihraç edilebilir

Konsinye ihracat, kesin satışı daha sonra yapılma üzere yurtdışındaki alıcılara veya komisyonculara mal satışına dayanır.

Serbest bölgelere yapılacak ihracatta, ihracat mevzuatı hükümleri uygulanır. Bununla birlikte Dâhilde İşleme Rejimi, KDV uygulamaları ve Türkiye İhracat Kredi Bankası uygulamalarına ait mevzuat hükümleri saklıdır.

Kredili ihracat talepleri, alıcı ile satıcı arasında imzalanan ve ihraç edilecek mala ilişkin bilgileri içeren satış sözleşmesi veya aracı banka tarafından onaylanan akreditif metinleri ile birlikte ilgili İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine yapılır.

Yurt dışı fuar ve sergilere katılım ve ihracatta ulusal ürünlerin tanıtımı, bilim, sanat veya kültür amacıyla düzenlenen yurt dışı fuar ve sergilere katılacak firma ve kuruluşlar tarafından yurt dışına gönderilecek malların yurt dışına çıkışıyla ilgili başvurular doğrudan ilgili gümrük idarelerine yapılır.

Ticari kiralama yoluyla yapılacak ihracat türünde, kiracı firma ile yapılan sözleşme Türkçe tercümesi ile birlikte ve ilgili başvuru Formu Ek 2 ile üyesi olunan veya bulunulan bölgedeki ihracatçı birliğine yapılır.

Takas veya bağlı muamele yoluyla ihracatta, ithalatçı ile yapılan sözleşmenin aslı, Türkçe çevirisi ve ilgili başvuru formu Ek 3 ilebirlikte İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine başvuru yapılır.

Müteahhitlik hizmetleri içinde yurtdışında inşaat ve mühendislik hizmetleri yapan firmalar bu kapsamda yer alır. Ayrıca iş kapsamında mal, araç, gereç, sermaye ihracı yapabilirler. Bu işlemlere aracılık eden banka ve gümrük birimleri 1 ay, firma ise yaptığı işlemleri 3 ay içinde Hazine müsteşarlığına bilgi vermelidir.

Ülkemizde 2017 en büyük ihracat sanayi sektöründe yapılmaktadır. Sanayi sektörü içinde en çok ihracat yapan sektörler otomotiv, hazır giyim ve demir - çelik sektörleridir. Tarım ürünü ihracatında en çok ihracat hububat, bakliyat, yaş meyve ve sebze ile fındık ihracatıdır.

İhracat işlemlerinde aşağıdaki mal gruplarında bulunan mallar dışındaki ürünlerin tamamının ihracatı serbesttir. İhracı kayda bağlı mallar; Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu prim kesintisi yapılan ürünler, işlem görmemiş zeytinyağı ve işlem görmüş dökme veya varilli zeytinyağı, Meyan kökü, Ham lületaşı ve taslak pipo gibi ürünlerdir. İhracı ön izne bağlı mallar; Harp, silah ve mühimmatı (Spor ve av tüfekleri hariç), Afyon ve haşhaş kellesi, Uyuşturucu maddeler ve uyuşturucu trafiğini önlenme kapsamında yer alan ürünler. İhracı yasak mallar; Kültür ve tabiat varlıkları, hint keneviri, tütün tohumu ve fidesi, Tiftik keçisi, ceviz, dut, kiraz, armut, erik, porsuk, dışbudak, karaağaç ve ıhlamur adlı ağaç türlerinin kütük, tomruk, kereste, kalas şeklinde ihracı yasaktır.