Performans Değerlendirmede Karşılaşılan Sorunlar
Performans değerlendirme faaliyetleri esnasında yapılan bazı hatalar performans değerleme çabalarının etkisiz kalmasına sebep olmaktadır.
Performans değerleme sürecinde değerlendirmeyi yapacak kişilerin bazı noktalara dikkat etmeleri işletmeler açısından oldukça önemlidir.
Performans değerlemede dikkatli olmak işgörenlerin yaptıkları iş ile ilgili memnuniyetlerini, örgütsel bağlılıklarını ve motivasyonlarını artırır.
Performans değerleme sürecinde yapılan hatalar üç başlıkta ele alınabilir:
- İşe Bağlı Hatalar
- Değerlendirici Hataları
- Değerlendirme Sistemine Bağlı Hatalar
Performans değerlendirme sürecinde yapılan hatalardan biri de işgörenler hakkında elde edilen verileri değerlendirmeden olumlu ya da olumsuz puanlamalar yapmadır.
Hale Etkisi
Performans değerlemede yaşanan sorunlardan biri de hale etkisidir.
Hale etkisi, performans değerlemede kişinin belirli bir özelliğine binaen performansın olumlu ya da olumsuz olarak değerlendirilmesidir.
Hale etkisi bireyin gerçek performansının değerlendirilememesine sebebiyet verir.
Performans değerlemesi yapılacağı zaman bireyin yakın zamanda yaptığı davranışlara binaen olumlu ya da olumsuz değerlendirmelerin yapılması da performans değerleme açısından sorun olarak görülmektedir.
Kültürel farklılıklar performans değerlemede çeşitli sorunlara sebebiyet vermektedir.
Performans değerleme sürcinde yapılan hatalardan biri de aşırı olumluluktur.
Aşırı Olumluluk-Olumsuzluk
Aşırı olumluluk performans değerlemesi aşamasında işgörenin olduğundan daha yüksek performanslı olarak gösterilmesidir.
Aşırı olumlu performans değerlemesi sonuçları işletmenin kendini başarılı görmesine ve iyileştirmelere ihtiyaç duymamasına sebebiyet vermektedir.
Aşırı olumlu performans değerlemeleri gibi aşırı olumsuz performans değerlemeleri de mevcuttur.
İşgörenler hakkında çeşitli kişisel kanaatlerle olumsuz değerlendirmeler yapılabilmekte ve bu durumun işletmeler açısından hiçbir faydası bulunmamaktadır.
Yakın Zaman Etkisi
Yakın zamanda yaşanmış bir olay ile ilgili olarak değerlendiricinin aklında kalan bir duruma istinaden performans değerlemesi yapılmaktadır.
Performans değerlemeleri genellikle yıllık periyotlar halinde yapıldığı için yakın zaman etkisinden kurtulmak gerekmektedir.
Kontrast Hataları
Performans değerlendirme sürecinde kısa sürede birçok kişinin değerlendirme görüşmelerine alınması ile adaylar arasında değerlendirme hataları yapılabilmektedir.
Performans değerleme çabalarında ön yargılar da olumsuz etkiler yapmaktadır.
Kişilere ve kurumlara karşı değerlendiricinin olası ön yargıları sonuçların işletme için faydalı olmasını engeller.
Ortalama Eğilim Hatası
Performans değerlemede yapılan hatalardan biri de ortalama eğilim hatasıdır.
Performans değerlemeyi yapmayı bilmeyen veya işgörenlerlerle çatışma yaşanmaması için herkese ortalama bir puan verilmektedir.
Ortalama puan uygulaması performansı düşük bireyler açısından güzel bir uygulama iken, yüksek performanslı olması gereken kişilerin ise performansında azalmalara sebebiyet verir.
Performans değerlemede bireyin sosyal statüsü sonuçlar üzerinde olumlu ya da olumsuz etki yapabilir.
Atıf Hatası
Performans değerlemede yapılan hatalardan biri de atıf hatasıdır.
Başarılı olan işlemlerle ilgili olarak başarıyı içsel faktörlere, başarısızlığı ise dışsal faktörlere bağlama eğilimidir.
Performans değerleme sürecinde küçük hataların engellenmesi ve daha sağlıklı bir değerlendirme yapılması için oldukça önemlidir.
Performans değerlemeye ayrılan zaman ve maddi kaynakların işletmenin hedeflerine uygun olarak kullanılabilmesi için uzman değerlendiricilerle bilinçli bir şekilde değerlendirmelerin yapılması gerekmektedir.
Performans değerlemenin tarafsızlığı işletmenin başarılı bir süreç yönetimi açısından oldukça önemlidir.