Sermaye Maliyeti Kavramı

İşletmelerin finansal yöneticilerinin en önemli görevi, işletmenin firma değerini maksimum yapmaktır. Bu amacı gerçekleştirebilmek için yatırımlarda kullanılacak kaynakların maliyetini minimum düzeye indirmek zorunludur. Bu sebeple finansman ihtiyacı duyulduğunda fonun hangi kaynaklardan sağlanacağının ve maliyetinin ne olacağının hesaplanması gerekmektedir.

Kısa Vadeli Kaynakların Maliyeti

Kısa vadeli kaynakların maliyeti, faiz ödemesi gerektiriyorsa söz konusu faiz oranıdır. Bunun yanında işletmelerde ödenecek vergi ve fonlar ve ödenecek ücretler gibi faiz ödemesi gerektirmeyen kaynaklar mevcuttur.

Orta Vadeli Kaynakların Maliyeti

Orta vadeli kaynaklar, genel olarak borçlanmayla elde edilmektedir. Bu sebeple bu kaynakların maliyeti de ödenecek cari faiz oranıdır.

Uzun Vadeli Yabancı Kaynakların Maliyeti

Uzun vadeli yabancı kaynaklar, genel olarak uzun vadeli krediler ve tahvil ihracından oluşmaktadır.

Uzun Vadeli Kaynakların Maliyeti

Uzun vadeli kaynakların maliyetini, uzun vadeli yabancı kaynaklar ve öz kaynakların maliyeti şeklinde ele almamız mümkündür. Uzun vadeli yabancı kaynakların maliyeti, genel olarak bir faiz ödeme yükümlülüğü taşıdığından hesaplanması kolaydır.

Tahvil Maliyeti

İşletmelerin ihraç ettikleri tahvillerle elde ettikleri fonların maliyeti, dönemler itibarıyla ödenen faiz tutarlarına ve vadeye bağlı olarak hesaplanmaktadır.

Öz Kaynak Maliyeti

Öz kaynakların maliyeti, firma değerinin sabit kalması için firmanın yatırım projelerinin öz kaynaklar ile finanse edilen kısmı üzerinden elde etmesi gerekli asgari kârlılık oranı olarak tanımlanmaktadır.

Adi Hisse Senedinin Maliyeti

İşletmeler, adi hisse senedi ihraç ettiklerinde maliyetin ilk bakışta ihraç giderleri olduğu düşünülebilir. Ancak hissedarlar, yaptıkları bu yatırım karşılığında bir kazanç elde etmek isterler. Hisse senedinden elde edilecek getirileri, kâr payı ve sermaye kazancı olarak ikiye ayırmak mümkündür.

Adi hisse senedinin firmaya olan maliyetinin belirlenmesinden çok kullanılan yöntem ise Sermaye Varlıklarını Fiyatlama Modelidir. Bir denge modeli olan CAPM, yatırımcıların göze aldıkları risk karşılığında elde etmeleri gereken getiriyi hesaplamaktadır. bu getiri oranı ise firmanın özsermaye maliyetini ifade etmektedir. Doğrusal modelin, bağımsız değişkeni firmanın hisse senedinin sistematik risk ölçüsü olan beta katsayısıdır. Modelin sabit katsayısı risksiz getiri oranı (rf) eğim katsayısı ise pazar risk primidir (rm–rf).

ke =rf +β(rm–rf)

İmtiyazlı Hisse Senetlerinin Maliyeti

İmtiyazlı hisse senetleri, işletmeler için borç ile öz kaynak arasında bir fon kaynağı olup borçlanmada olduğu gibi imtiyazlı hisse senedi sahiplerine de belirli zaman aralıklarında sabit ödemeler yapılmaktadır.

Dağıtılmayan Kârların Maliyetleri

Bilindiği üzere işletmeler yatırım fırsatlarını değerlendirebilmek için elde ettikleri kârları bir fon kaynağı olarak kullanabilirler. Bu durumda işletmede alıkonan bu kârların bir maliyetinin olmadığı düşünülse de fırsat maliyetinin olduğu göz ardı edilmemelidir.

Ağırlıklı Ortalama Sermaye Maliyeti

Bilindiği üzere işletmeler ihtiyaç duydukları fonları farklı kaynaklardan temin etmektedirler. Bu fonlama kaynakları işletmelerin sermaye yapılarını oluşturmaktadır. Firma değerinin maksimum yapılmasında, sermaye maliyetini minimum düzeye indirebilecek bir sermaye yapısının oluşturulması önem taşımaktadır.

Marjinal Sermaye Maliyeti

Marjinal sermaye maliyeti, ilave elde edilecek bir birim fon kaynağının toplam sermaye maliyetine katkısıdır.

Optimal Sermaye Yapısı

Mükemmel piyasa koşullarında sermaye yapısı değiştirilerek firma değeri artırılamaz görüşü, teorik olarak doğru kabul edilmektedir.

Optimal sermaye yapısı firmaların ortalama sermaye maliyetinin minimum olduğu sermaye yapısını ifade etmektedir.