Linux İşletim Sistemi – Ubuntu-I

Bu ünite kapsamında:

Linux hakkında bilgi verilmiştir. Linux, bir işletim sistemi çekirdeğidir ve 1991 yılında Linus Torvalds tarafından Finlandiya’da Helsinki Üniversitesi’nde Bilgisayar Mühendisliği Bölümünde bir lisans öğrencisi iken geliştirilmiştir. Linux ücretsiz ve açık kaynak kodlu bir işletim sistemidir. Başka bir deyişle herhangi biri bu işletim sistemi çekirdeğini ücretsiz olarak temin edebilir, kullanabilir, kopyalayıp başkaları ile paylaşabilir ve eğer isterse üzerinde değişiklikler yapabilir.

Bir Linux dağıtımı genel olarak Linux çekirdeğinden, GNU araçlarından ve kütüphanelerinden, grafiksel arayüz kontrol yazılımlarından, masaüstü ortamı yazılımlarından ve yazılım paketlerini kontrol yazılımından oluşur. Her bir dağıtımın bir hedef kullanıcı kitlesi söz konusudur. Ağ cihazları ve sunucular üzerinde, cep telefonlarında, kişisel veya süper bilgisayarlarda, multimedya uygulamalarında ve hatta bilimsel araştırmalarda kullanılmak üzere özelleştirilmiş Linux dağıtımları mevcuttur. Bu dağıtımlardan bazıları ticaridir. Ticari olan Linux dağıtımları da açık kaynak kodludur. Bu dağıtımların farklı olan yanı teknik destek için (örneğin sistem güncellemeleri için) bir ücretin talep edilmesidir. Ticari olmayan Linux dağıtımları ise tamamen gönüllü bir grup tarafından geliştirilmekte ve güncellenmektedir. Piyasada yüzlerce farklı Linux dağıtımının olduğu bilinmektedir. Bazı popüler Linux dağıtımları şunlardır: Debian, Ubuntu, Linux Mint, Fedora, OpenSuse, CentOS, Kali Linux.

Ubuntu isimli Linux dağıtımının 18.04 versiyonunun kurulum yapılmadan bir canlı DVD aracılığıyla nasıl çalıştırılabileceği anlatılmıştır.

Ubuntu 18.04'ün ön tanımlı masaüstü ortamı olan GNOME tanıtılmıştır. GNOME masaüstü ortamının 6 önemli bileşeni mevcuttur. "Activities" (Etkinlikler) isimli bileşen aktif uygulama pencereleri arasındaki geçişi kolaylaştırır. Ayrıca bu bileşene tıklandığında ekranın sağ tarafında beliren çalışma alanları (workspace) sayesinde farklı uygulamalar gruplandırılabilir. "Show Applications" (Uygulamaları Göster) isimli bileşen Ubuntu uygulamalarını (sık kullanılanları veya tüm uygulamaları) ekranda listelemek veya bir Ubuntu uygulaması aramak için kullanılır. "Launcher" (Başlatıcı) isimli bileşen ise kullanıcının kolay ve hızlı erişim için favori uygulamalarını kişiselleştirebildiği (uygulama ekleyebildiği veya çıkarabildiği) bir panel olarak kullanılır."Uygulamaları Göster" ve "Başlatıcı" isimli bileşenlerin ikisi birlikte "Dock" (Rıhtım) olarak adlandırılır ve istenirse masaüstünün solunda, altında veya sağında konumlandırılabilir. Bir diğer bileşen aktif uygulamaya ait menüdür. (Herhangi bir aktif uygulama yoksa bu menü masaüstü ortamında görünmez.) Bir başka bileşen takvim ayarları ve günlük planlama kayıtları için kullanılır. Son bileşen ise bileşen klavye düzenini, ses seviyesini ve/veya ekran parlaklığını değiştirmek, kablolu veya kablosuz ağ ayarları yapabilmek, bataryanın şarj seviyesini öğrenmek, mevcut kullanıcının oturumunu sonlandırmak, sistem ayarları penceresine erişmek ve bilgisayarı kapatmak ya da yeniden başlatmak gibi işlemler için kullanılır.

İşletim sisteminin dilinin Türkçe olarak değiştirilmesi için gerekli adımlardan bahsedilmiştir.

Grafiksel arayüz arayıcılığıyla mevcut uygulamaların güncellenmesi/kaldırılması veya yeni bir uygulamanın kurulmasının nasıl gerçeklendiği şekillerle anlatılmıştır.

LibreOffice uygulamaları hakkında bilgi verilmiştir. LibreOffice, Ubuntu dâhil birçok GNU/Linux dağıtımında ön tanımlı olarak kurulu gelen bir ofis uygulamasıdır. Pek çok farklı platformda çalışabilir (Windows, GNU/Linux ve MacOS), diğer ofis programlarıyla uyumludur, ayrıca özgür ve ücretsizdir.