Ohsas 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi

İş yerindeki tehlikelerin tanımlanıp risklerin belirlenerek ilgili mevzuat, yönetmelikler ve standartlar uyarınca önlemlerin alınma ve uygulanma çalışmalarının bütünü İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi (İSG Yönetim Sistemi, İSGYS) olarak adlandırılmaktadır. ISO 9001 VE ISO 14001 gibi yaygın olarak kullanılan standartlar, iş yerlerinde kalite ve çevre yönetimi konuları için oluşturulmuş olup işyeri ortamında iş sağlığı ve güvenliği konusunda yapılacak çalışmalar ve devamlılığı ile ilgili herhangi bir yol göstericiliğe sahip değildirler. Bu nedenle işletmelerde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve sürekli iyileştirilerek sürdürülebilmesi için ayrı bir standardın oluşturulması ihtiyacı ortaya çıkmıştır.

İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili ilk standart, İngiliz Standartları Enstitüsü (BSI) tarafından 1996 yılında yayınlanan BS 8800 Mesleki Sağlık ve Güvenlik Yönetim Sistem Rehberi’dir. Ardından 1997’de NPR 5001 Teknik Raporu yayınlanmıştır. Her ikisi de kılavuz niteliğinde olup iş sağlığı ve güvenliği konusunda ihtiyaçları karşılayabilecek bir standart yapısına sahip değildirler.

İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi OHSAS 18001 (Occupational Health and Safety Management Systems), organizasyonların iş sağlığı ve güvenliği risklerini kontrol etmek ve performanslarını geliştirmek amacıyla geliştirilen, tüm dünyada kabul görmüş ve risk değerlendirmesine dayalı bir yönetim sistemidir. OHSAS 18001’in içeriğinde, iş kazası ve meslek hastalıklarını en aza indirmek; çalışanların sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili yasal yükümlükleri yerine getirmek isteyen işyerleri için karşılanması gerekli şartlar yer almaktadır.

OHSAS 18001, sürekli iyileştirmeyi hedef edinmiş, İSG politikası, planlama, uygulama ve işletme, kontrol ve düzenleyici faaliyet ve yönetimin gözden geçirilmesi aşamalarını içeren bir modele sahiptir.

Türk Standartları Enstitüsü (TSE) 9 Nisan 2001 tarihinde, OHSAS 18001'i "İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri-Şartlar" adı ve TS 18001 Doküman No ile Türkçe olarak yayınlamıştır. Dilimize uyarlanmış hali ile "Bu standart, kuruluşun iş sağlığı ve güvenliği risklerini kontrol etmesi ve performansını geliştirmesini sağlamak için iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi şartlarını kapsar." şeklinde ifade edilmiştir.

Dünyanın en yaygın İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi OHSAS 18001’in yerini yeni bir İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi olan ISO 45001 almıştır. ISO 45001, boyut, endüstri veya işin doğası ne olursa olsun tüm kuruluşlar için geçerlidir. Kuruluşun mevcut yönetim süreçlerine entegre olacak şekilde tasarlanmıştır ve ISO 9001 (kalite yönetimi) ve ISO 14001 (çevre yönetimi) gibi diğer ISO yönetim sistemi standartları ile aynı üst düzey yapıyı takip eder. ISO 45001, kurumların bir iş sağlığı ve güvenliği (İSG) yönetim sistemi kurmasını sağlar. Bu standart, işletmelerin etkin politikalar ve hedefler geliştirerek ve uygulayarak İSG risklerini yönetmelerine ve İSG performanslarını geliştirmelerine yardımcı olacaktır.

ISO 45001; OHSAS 18001 iş sağlığı ve güvenliği yönetimi, Uluslararası Çalışma Örgütü'nün ILO -OSH 2001 yönergeleri ve çeşitli ulusal standartlar gibi diğer ilgili standartlar dikkate alınarak geliştirilmiştir ve ILO'nun uluslararası çalışma standartları ve sözleşmeleri ile uyumludur. OHSAS 18001 ve ISO 45001 içerik olarak birbirinde önemli farklılıklar göstermektedir.

ISO 45001 sertifikası, standardın gereği değildir, ancak standardın kriterlerinin karşılandığını göstermek için yararlı bir araç olabilir. OHSAS 18001 belgesine sahip olan işletmeler her ne kadar çok farklı bir standart olsa da, aynı zamanda ISO 45001'i uygulamak için gerekli araç ve sistemlere sahiptir.