İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sisteminin Genel İlkeleri

İş Sağlığı ve Güvenliği Standartları; İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi'nin en iyi şekilde uygulanabilmesi için, kriterlerden, uygulamalardan ve prensiplerden oluşan birleştirilmiş bir çerçeve sunarlar. İş Sağlığı ve Güvenliği Risklerini idare edebilmek için risk yönetimi sürecinin nasıl uygulanacağı üzerinde pratik tavsiyeler sağlarlar.

İSG yönetim sistemlerini beş ana başlık altında inceleyebiliriz.

İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası

Her işletmenin tüm sağlık ve güvenlik hedeflerini ve performansını geliştirme, karar ve iradesini açıkça ortaya koyan bir İş Sağlığı ve Güvenliği politikası olmalıdır.

Bu politika performans ölçümlerinden gelen geri besleme ve tetkikler sonuçlarına göre şekillendirilmelidir.

Planlama

Planlama ilkesindeki temel amaç işletmelerin faaliyetleri esnasında oluşabilecek tehlikelerin belirlenmesi, risklerin değerlendirilmesi ve gerekli kontrol tedbirlerin uygulanması için prosedürlerin oluşturması ve bunun sürdürülebilirliğinin sağlanması şeklinde ifade edilebilir.

Tehlike Tanımlaması, Risk Değerlendirmesi ve Risk Kontrolü

Risk değerlendirme çalışmaları ile risklerin sınıflandırılması ve önlemlerle ortadan kaldırılabilecek risklerin belirlenmesi ve ortadan kaldırılması hedeflenmektedir.

Yasal ve Diğer Şartlar

Planlama ilkesinde, işletmeler yasal ve diğer İSG şartlarını belirlemek ve bunlara ulaşmak için uygulanabilir bir prosedür oluşturmalı ve çalışanlarına ve diğer ilgili taraflara yasal ve diğer şartlar hakkındaki bilgileri iletmelidirler.

Hedefler

İşletmeler ilgili yazılı hale getirilmiş sürdürülebilir bir iş sağlığı ve güvenliği hedefi oluşturmalıdır. Yasal ve diğer şartlar, teknolojik seçenekler, işletmenin işi ile ilgili politikalar, iş sağlığı ve güvenliğinden kaynaklanan zararlar, performans analizleri, riskler ve ilgili tarafların görüşleri gibi faktörler dikkate alınarak hedefler oluşturulmalıdır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Programı

İşletmeler, iş sağlığı ve güvenliği hedeflerine ulaşmak için kullanılacak araç ve zaman çizelgesini, sorumluluk ve yetkileri içeren programlar hazırlamalılar ve sürdürülebilirliğini sağlamalılardır.

Uygulama ve İşletme

İSG yönetim sistemleri ilkelerinden bir tanesi de “uygulama ve işletme ilkesidir. Planlama ilkesinde performans ölçütleri, risk tanımlaması, yasal ve diğer şartlar gözetilerek hazırlanan prosedürler ve hedefler göz önüne alınarak hazırlanan yönetim programının hayata geçirilmesi ilkesidir.

Kontrol ve düzeltici faaliyetler ile iç denetime sunulduğu için uygulamalarda hata payının minimum seviyelere kadar düşmesi söz konusudur.

Uygulama ve işletme ilkesinin kademeleri aşağıdaki gibidir.

Yapı ve Sorumluluk

İSG faaliyetlerini yöneten personelin yetki ve sorumlulukları net hatları ile belirlenir dokümante edilir ise işletmenin İSG yönetimi kolaylaşacaktır.

Eğitim, Bilinç ve Yeterlilik

İş yerindeki personel, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda yeterli tecrübeye, uygun eğitim ve öğretime sahip olmalıdır. İşletmeler İSG ile ilgili konularda çalışanların haberdar olacağı prosedürler oluşturmalı ve bunların sürdürülebilirliğini sağlamalıdırlar.

Danışma ve İletişim

İşletmeler, uygun İSG bilgilerinin çalışanlara ve ilgili diğer taraflara iletildiğinden ve onlardan bilgi alındığından emin olmasını sağlayan prosedürlere sahip olmalıdır.

Doküman ve Veri Kontrolü

İşletmeler standardın gerektirdiği bütün dokümanları ve verileri kontrol etmek üzere gerekli prosedürleri oluşturmalı ve sürdürmelidir.

İşletme Kontrolü

İşletmeler kontrol tedbirlerinin uygulanması gereken yerlerdeki belirlenmiş riskler ile ilgili faaliyet ve işlemleri tanımlamalıdır.

Acil Durum Hazırlığı ve Bu Hallerde Yapılması Gerekenler

İşletmeler olayların ve acil durumların meydana gelme ihtimalini tahmin etmek, bu durumlarda yapılacakları belirlemek ve bunlardan kaynaklanabilecek muhtemel hastalık ve yaralanmaları önlemek veya azaltmak için plan ve prosedürler oluşturmalı ve bunları sürdürmelidir.

Kontrol ve Düzeltici Faaliyet

Yapılan anketler, kontroller, iç tetkikler, dış denetimler veya şirket çalışanlarının talepleri sonucu işletmelerdeki uygulamalarda mevcut olan hata veya eksiklikler belirlenip bunların düzeltilmesi sağlanabilir. Kontrol ve düzeltici faaliyet ilkesinin kademeleri aşağıdaki gibidir:

Performans Ölçümü ve İzleme

Kuruluş, İSG performansını düzenli bir temelde izlemek ve ölçmek için prosedürler oluşturmalı ve sürdürmelidir.

Kazalar, Olaylar, Uygunsuzluklar, Düzeltici ve Önleyici Faaliyetler

İşletmeler, sorumluluk ve yetkiyi belirlemek amacı ile, prosedürler oluşturmalı ve sürdürmelidir. Bu prosedürler, önerilen bütün düzeltici ve önleyici faaliyetlerin uygulanmadan önce risk değerlendirmesi prosesine göre gözden geçirilmelidir.

Kayıtlar ve Kayıtların Yönetimi

İşletmelerin İSG faaliyetleri esnasında tuttuğu İSG kayıtları, okunaklı, ayırt edilebilir ve kapsadığı faaliyet bakımından izlenebilir olmalıdır. Kayıtlar her an ulaşılabilir durumda olmalı; hasara, tahribata veya kaybolmaya karşı korunmuş şekilde muhafaza edilmelidir.

Tetkik

İşletmeler, aşağıdakileri sağlamak üzere periyodik İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi tetkiklerini gerçekleştirmek için bir tetkik programı ve prosedürü oluşturmalı ve sürdürmelidir.

Yönetimin Gözden Geçirmesi

İşletmelerin üst yönetimi, İSG Yönetim Sisteminin sürekli uygunluğunu, yeterliliğini ve etkinliğini sağlamak için kendi belirlediği aralıklarda İSG Yönetim Sistemini gözden geçirmelidir.