İş Kazaları

İşverenin verdiği ve/veya iş sözleşmesi gereği çalışanın yürütmekte olduğu bir işle ilgili olarak önceden öngörülemeyen, beklenmedik bir zamanda aniden ortaya çıkan ve istenmeyen bir nedenden dolayı ortaya çıkan olaylar iş kazası olarak tanımlanır. Yargıtay, iş yerinde meydana gelen her türlü zararlandırıcı olayı, sadece iş yerinde meydana gelmiş olmasını dikkate alarak iş kazası olarak değerlendirmiştir. Bu noktadan hareketle meydana gelen bir kazanın iş kazası olarak değerlendirilebilmesi için iş yeri kavramı önemlidir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 11. Maddesinde: “İş yeri, sigortalı sayılanların maddi olan ve olmayan unsurlar ile birlikte işlerini yaptıkları yerlerdir. İş yerinde üretilen mal veya verilen hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen iş yerine bağlı yerler, dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden veya meslek eğitimi yerleri, avlu ve büro gibi diğer eklentiler ile araçlar da iş yerinden sayılır ” denilmektedir. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nda ise iş yeri; mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile çalışanın birlikte örgütlendiği, işverenin iş yerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen iş yerine bağlı yerler ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim yerleri ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçları da içeren organizasyonu, şekilde tanımlanmıştır.

İş yerinde uygun ekip(ler) oluşturarak tehlikeleri belirlemesi, iş yerinde yapılan çalışmalar dikkate alınarak nitel ve/veya nicel yöntemler kullanarak risklerin tespit edilmesi ve analiz edilerek aciliyet durumuna göre sıralanması ve koruyucu tedbirler hiyerarşisine uygun olarak önlemlerin alınması gereklidir.

İstenmemesine rağmen yaşanmış olan iş kazaları oluşturulacak bir ekip tarafından ayrıntılı olarak araştırılmalı, kazanın sebepleri tam ve doğru olarak tespit edilene kadar çalışmalar sürdürülmelidir. Bulunan kök neden(ler) değerlendirilerek yeni kazaların yaşanmaması için uygun önlemlerin alınması sağlanmalıdır.

İş kazalarını sıfırlamak amacıyla iş yeri tanımı kapsamına giren çalışma alanlarında gerekli iş güvenliği önlemlerinin alınması, sürekli ve etkin bir çalışma ortamı gözetimi programı uygulanması ve tüm çalışanların yeterli ve uygun eğitim programlarına katılmalarının sağlanması ile iş kazaları büyük oranda önlenebilir. Unutulmamalıdır ki iş kazalarının %98'i, meslek hastalıklarının da %100'ü önlenebilir. Hiçbir şey insan hayatından daha değerli değildir.