İş Yerinde Görülen Enfeksiyonlar

Biyolojik Etkenler

Hijyen insan sağlığının korunması ve sürdürülebilmesi için, gerekli şartları irdeleyen bir kavramdır.

İşyerlerinde birçok risk faktörüne maruz kalmak mümkündür. Meslek hastalıklar kimyasal, fiziksel, biyolojik ve ergonomik risklerden kaynaklanabilir.

Kapalı alanda çalışma, havalandırma sisteminin kontrollerinin düzenli yapılmaması ve sistemlerin kontaminasyonu, yetersiz havalandırma, zeminin ıslak olması, toprak, su ve havanın enfeksiyöz etkenlerle kontaminasyonu, kemirgenler ve keneler gibi taşıyıcı ve bulaştırıcı hayvanların varlığı da işyerinde mesleki bulaşıcı hastalık oluşumuna sebep olur.

Biyolojik etken: Herhangi bir enfeksiyonu, alerjiyi veya toksisiteyi tetikleyebilen ektoparazitleri ve biyolojik ajanlarla aynı özelliklere sahip teknik olarak üretilen (genetiği değiştirilmiş mikroorganizmalar, hücre kültürleri, laboratuvar ürünü virüler) biyolojik varlıkları içerir.

Biyolojik etkenler, enfeksiyon risk düzeyine göre 4 risk grubun ayrılmıştır.

Grup 1 biyolojik etkenler, Grup 2 biyolojik etkenler, Grup 3 biyolojik etkenler ve Grup 4 biyolojik etkenler’dir. Risk gruplarına göre işyerlerinde koruyucu önlemler alınır. Oluşabilecek enfeksiyon durumları için eylem planları hazırlanır. Gerekli bildirimler yapılır.

Tanımlar

Enfeksiyon: Bir etkenin vücutta çoğalmasıdır. Bu esnada hastalık belirtileri ortaya çıkmayabilir. Laboratuvar tetkikleri ile enfeksiyon varlığı gösterilebilir.

Enfeksiyon Hastalığı: Enfeksiyon ile birlikte hastalık semptomlarının da oluşmasıdır.

Bulaş Yolları

Temas; Direk temas, İndirek temas, Solunum yolu; Damlacık yolu, Havayolu Sindirim yolu; Fekal -oral, Nonfekal -oral, Vektörler

Mesleki Bulaşıcı Hastalıklar

Bakteriyel Enfeksiyonlar

Tetanoz: Tetanozun etkeni Clostridium tetani dir. Tarım işçileri tetenozun en sık görüldüğü meslek grubudur.

Brucelloz: Brucella bakteri türleri ile oluşan bir zoonozdur. En etkili korunma, hayvanların aşılanması ile mümkündür. Kişisel korunma, eldiven kullanımı, etkili el yıkama ile sağlanabilir.

Şarbon: Etken gram (+), sporlu bir bakteri olan Bacillus anthracis ’tir. Hayvancılıkla uğraşanlar, Çiftçiler, Kasaplar, Veterinerlik sektöründe çalışanlar, Dericiler, Yün ve kemik fabrikasında çalışanlar risk grubundadır.

Tüberküloz: Hastalığın etkeni Mycobacterium tuberculosis ’dir. Sağlık çalışanları, Bakteriyoloji laboratuvarı çalışanları, Basilin hayvan taşıyıcıları ile temasta olanlar, Mandıra çalışanları, Kasaplar, Veterinerler risk grubundadır.

Tularemi: Hastalığın etkeni Francisella tularensis ’dir.

Weil hastalığı (leptospiroz): Leptospira icterohaemorrhagiae weil hastalığı hastalığı etkenidir. İnsanlar arası bulaş nadir olup etken kemirgenler ya da evcil hayvanlardan alınır.

Q Ateşi: Coxiella burnetti Riketsiya ailesinin üyesi olup hastalığın etkenidir. Koyun, keçi, inek ile bulaş olabilir. Enfekte hayvanın dışkı, idrar, süt, doğum ve düşük çıkartıları ile direkt temas ve havaya karışan enfekte damlacıkların solunması ile bulaşır. keneler ile de bulaşabilir.

Viral Enfeksiyonlar

HIV (Human Immunodeficiency Virüs): İnsan İmmün Yetmezlik Virusu etkendir. HIV hava yolu, salya, göz yaşı, ter, el sıkışma, sosyal öpüşme, klozet, fincan, çatal bıçak, tabak, havlu gibi maddelerin ortak kullanımı öksürük, yüzme havuzu, böcek (sinek ve sivrisinek) sokması ile bulaşmaz.

Hepatit A: Etken bir RNA virüsüdür, fekal ve oral yol ile bulaşır. Laboratuvar personeli, doktorlar, diş hekimleri, fizyoterapistler, kreş ve anaokulu çalışanları, kanalizasyon çalışanları, gıda sektörü çalışanları hepatit A için riskli gruptur. Aşı ile korunma mümkündür.

Hepatit B ve C: Risk altındaki meslek grupları sağlık personeli, İntravenöz ilaç kullanıcıları, hepatit B yüzey antijeni [HBsAg] pozitif hastaların ev temaslıları, eşcinsel ilişki, insan immün yetmezlik virüsü [HIV] ile enfekte hastalar, hepatit C virüsü ile enfekte hastalar, seks işçileridir.

Kırım -Kongo kanamalı ateşi (KKKA) : Hyalomma cinsi keneler tarafından taşınan, ateş ve kanama ile karakterize zoonotik bir hastalıktır. Çiftçiler, Hayvancılık yapanlar, Kasaplar, mezbaha çalışanları, Veteriner hekimler, Sağlık personeli, Laboratuvar çalışanları, Hasta yakınları, Endemik bölgede yaşayan/ziyaretçi risk grubundaki mesleklerdir.

Kuduz : Kuduz Rhabdoviridae ailesinden bir RNA virüsünün oluşturduğu akut, ilerleyici bir ensefalomiyelit tir. Kuduz araştırma laboratuvarında çalışanlar, Kuduz aşısı üretiminde çalışanlar, Veteriner hekimler, Hayvan bakıcıları, Hayvan barınaklarında çalışan personel, Mağara keşfi konusunda çalışanlar, Yaban hayat ile temas riski yüksek olan doğa sporları yapanlar

Mantar Enfeksiyonları

• Dermatofitozlar
• Histoplazmoz
• Aspergilloz
• Koksidioiodomikoz

Protozoa Enfeksiyonları

• Toxoplazma
• Sıtma

Helmint Enfeksiyonları

• Kancalı Kurtlar
• Kist Hidatik