İSG Mevzuatında Fiziksel Risk Etmenleri

Gürültü

Çalışanların, işyerlerinde karşılaşabilecekleri gürültü riskinden mümkün olduğunca uzak kalmalarının sağlanması için “Çalışanların Gürültüyle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik” çıkarılmıştır.

“Haftalık gürültü maruziyet seviyesi (LEX, 8saat)”; TS 2607 ISO 1999 standardında tanımlanan A -ağırlıklı günlük gürültü maruziyet seviyelerinin, 8 saatlik 5 çalışma gününden oluşan haftalık zaman ağırlıklı ortalamayı belirtmektedir. Maruziyet eylem değeri; aşıldığında, çalışanın etkene maruziyetinden doğabilecek risklerin kontrol edilmesi gereken değerdir.

Gürültü için Maruziyet Değerleri, İşveren Yükümlülükleri

Maruziyet eylem değerlerinin uygulanışında kulak koruyucularının etkisi önemsenmelidir. Gürültü maruziyetinin günlük olarak belirgin düzeyde değiştiği faaliyetlerde, karşılaşılan limit değerleri, eylem değerleri, gün boyunca gürültü maruziyet seviyesi yerine, haftalık gürültü maruziyet seviyesinden faydalanılabilir. Bu tür işyerlerinde; yeterince ölçüm yapılarak haftalık gürültü maruziyet seviyesi, 87 dB(A) maruziyet sınır değerini aşması engellenmelidir.

İşveren, risklerin kaynağında kontrol edilebilirliğini, teknik gelişmeleri göz önüne alarak, risklerin kaynağında yok edilmesini ya da minimuma indirilmesini sağlamak için tedbirler alır.

İşveren, işyerinde gürültü kaynaklı riskleri mühendislik, iş organizasyonları ile önleyemez ise çalışanların maruziyetini düşürebilmek için kişisel koruma önlemlerini alır.

Gürültü için Çalışanların Eğitimi ve Görüşlerinin Alınması

İşveren; risk analizi, ölçüm neticelerinin tıbbi risk oluşturması muhtemel alanlarda ve en düşük maruziyet eylem değerini aşan gürültülü alanlarda çalışanlar için de işitme testleri yaptırılabilir.

Gürültü için Sağlık Gözetimi

Gürültü kaynaklı duyma kaybında erken tanı konulması, çalışanın duyma yetilerini korumak için işveren tarafından; mevzuatın gerektirdiği hallerde, işyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesine bağlı olarak, işyeri hekimi tarafından belirlenen düzenli aralıklarda çalışanlara sağlık gözetimi uygulatır. Mevzuatta belirtilen en yüksek maruziyet eylem değerini aşan gürültülü alanlarda personellere, duyma testleri işveren tarafından yapmasına imkân verir.

Titreşim

Çalışanların, işyerlerinde karşılaşabilecekleri titreşim riskinden mümkün olduğunca uzak kalmalarının sağlanması için “Çalışanların Titreşimle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik” yürürlüğe konulmuştur. Bu yönetmelikle çalışanın mekanik titreşimle karşılaştıklarında sağlık, güvenlik risklerinden korunmaları için gereklilikler ifade edilmiştir.

Titreşim için Maruziyet Değerleri ve İşveren Yükümlülükleri

El-kol titreşiminde;

Günlük maruziyet sınırı: 5 m/s 2
Günlük maruziyet eylem: 2,5 m/s2
Bütün vücut titreşimi nde;
Günlük maruziyet sınırı: 1,15 m/s2
Günlük maruziyet eylem: 0,5 m/s2

Mekanik titreşimle karşı karşıya kalınma seviyesinin değerlendirilmesinde; kullanılan ekipmanla yapılan çalışmaların gözlem sonuçları; ekipmanda ya da ekipmanın kullanıldığı özel şartlarda meydana gelebilecek titreşimin büyüklüğü hakkındaki bilgiler dikkate alınır.

Toz

Çalışanların, işyerlerinde karşılaşabilecekleri toz riskinden mümkün olduğunca uzak kalmalarının sağlanması için “Tozla Mücadele Yönetmeliği” çıkarılmıştır. Bu yönetmelikle çalışma alanlarında tozdan kaynaklı oluşabilecek risklerin önlenebilmesi için İSG açısından tozla mücadele etme, bu işlerde çalışanların tozun etkilerinden korunmaları için gerekenler ifade edilmiştir.

Pnömokonyoz; akciğerde tozun birikimi neticesinde oluşan doku reaksiyon hastalığıdır. Toz ölçümü; çalışma ortam havasındaki toz miktarının gravimetrik temele ya da lifsi tozlarda lif sayısına bağlı olarak belirlenmesidir. ZAOD/TWA; günde 8 saatlik zaman diliminde ölçülen, hesaplanabilen zaman ağırlıklı ortalama değeridir.

Toz için İşveren Yükümlülükleri ve Risk Değerlendirmesi

İşveren, her tür tozun oluştuğu işyerlerinde çalışanların toz maruziyetini engellemek ve çalışanların tozla ilgili tehlikelerden korunması için gereken bütün koruyucu ve önleyici tedbirleri almakla yükümlüdür.

Toz için Sağlık Gözetimi ve Pnömokonyoz

Pnömokonyoz bakımından gerçekleştirilen periyodik sağlık muayenelerinde “Pnömokonyoz Tanı Şeması” kullanılır.

Termal Konfor

Fiziksel risk etmenlerinden termal konfor, önceki kısımda açıklanan faktörlerden farklı olarak birden fazla bileşenin etkili olduğu bir risk etmenidir. Termal konfor; sıcaklık, hava akımı, radyan ısı, nem olmak üzere 4 faktör tarafından oluşturulur.

Basınç

Birim yüzeye etki eden kuvvete basınç olarak tanımlanırken ve basıncın birimi bar ile tanımlanır. İşyerlerinin bulundukları coğrafi konum sebebiyle işyerindeki basınçta farklı olmaktadır.

Aydınlatma

Aydınlanma ölçü birimi lüx’tür. İşyerlerinde bütün bölümler için aydınlanma değerleri TS EN 12464- 1: 2013; TS EN 12464- 1.2011:2012 standartlarında belirtilen seviyelere getirilmesi halinde çalışanlar için uygun bir aydınlatma sağlanmış olur.

Radyasyon

Radyoaktif elementlerin, kararlı elementlere dönüşümü sırasında gözle görünmeyen bir ışın yayması olayı radyasyon olarak ifade edilir. İyonlaştırıcı ve iyonlaştırıcı olmayan şeklinde iki çeşittir.