Omuz Kemerinin Yapısı ve İşlevi I

Dersin amacı, omuz kemerinin osteolojisi ve artrolojisinin öğrenilmesidir.

Omuz, organizmada en geniş hareket yeteneğine sahip olan eklem olduğundan dolayı öncelikle anatomisinden bahsedilecektir.

Omuz Osteolojisi

Omuz eklemini; sternum, klavikula, skapula ve proksimal humerus olmak üzere dört kemik oluşturmaktadır.

Sternum

Sternum, göğüs iskeletinin ön bölümünü oluşturmak için kostal kıkırdak yoluyla kaburgalara bağlanan kompakt bir korteksi olan düz bir kemiktir.

Klavikula

Yayvan bir S harfine benzeyen ve genellikle köprücük kemiği olarak adlandırılan klavikula, kürek kemiğini sternuma bağlayan mekanik bir çubuk gibi davranan bir kemiktir.

Skapula

Genellikle kürek kemiği adı verilen skapula, göğüs kafesinin (toraks) arka tarafında yer alan ve göğüs kafesinin posterolateral tarafında, 2. ila 7. kaburgaların üzerinde uzanan oldukça hareketli, üçgen bir kemiktir.

Proksimal Humerus

Proksimal humerus çok sayıda ligament ve kas için bağlanma noktasıdır ve baş, anatomik boyun, büyük ve küçük tüberkülden oluşur.

Omuz Artrolojisi

Omuz eklemini; sternoklavikular, skapulotorasik, akromioklavikular ve glenohumeral olmak üzere dört eklem oluşturmaktadır.

Sternoklavikular Eklem

Sternoklavikular eklem (SE), klavikulanın medial ucunun sternum ile birleşmesi ile oluşturulur ve aksiyal iskeleti üst ekstremiteye bağlayan tek gerçek eklemdir.

Sternoklavikular Eklemi Destekleyici Yapılar

SE birçok destekleyici yapıya sahiptir. Bunlar; sternoklavikular ligament, eklem kapsülü, interklavikular ligament, kostoklavikular ligament ve eklem diski olarak görülmektedir.

Sternoklavikular Ligament

Sternoklavikular ligament, klavikulayı manubriuma sıkıca birleştiren ön ve arka lifler içerir.

İnterklavikular Ligament

İnterklavikular ligament derin servikal fasya ile süreklidir ve iki klavikulanın superior medial uçlarını birleştirir.

Kostoklavikular Ligament

Kostoklavikular ligament, klavikulanın medial ucuna ve birinci kaburganın üst yüzeyine ve alttaki ilk kostal kıkırdağa bağlanır.

Eklem Diski

Eklem diski, klavikulanın sternal ucu ile sternumun klavikular boşluğu arasında bir amortisör görevi görür ve klavikulanın medial yer değiştirmesine direnir.Skapulotorasik Eklem

Skapulotorasik eklem (STE), gerçek anlamda bir eklem olmamakla beraber skapulanın anterior tarafın içbükey yüzeyi ile toraksın posterior dışbükey yüzeyi arasındaki birleşme yerini ifade eder.

Skapulatorasik Eklemin Kinematikleri

Skapula hem yapısı hem de geniş hareket olanağı ile insan organizmasında oldukça önemli olan bir kemik olarak görülür.

Akromioklavikular Eklem

Akromioklavikular eklem (AE), klavikulanın lateral yönü ile akromionun medial kenarı arasındaki diartrodiyal bir eklemdir.

Akromioklavikular Eklemi Destekleyici Yapılar

Bu eklemi destekleyen yapılar; akromioklavikular ligament, korakoklavikular ligament ve korakoakromial ligament olarak görülmektedir.

Akromioklavikular Ligament

Akromioklavikular ligament, çok kuvvetli olan lifleri sayesinde eklemin kapsülünün stabilitesini sağlar, klavikulayı akromiona birleştirir, skapulanın yerinden çıkmasını önlemeye yardımcı olur ve skapular hareketi klavikulaya bağlar.

Korakoklavikular Ligament

Korakoklavikular ligament, dikey yer değiştirmenin birincil stabilizörüdür. Konoid ve trapezoid adlı kalın ligamentlerden oluşan bu yapı, omuz kemerini klavikuladan ortalama 13 mm mesafede askıya alır ve olası çıkma gibi bir durumunu önlemeye yardımcı olur.

Korakoakromial Ligament

Korakoakromial ligament, aynı kemiğe proksimal ve distal olarak bağlanan vücudun birkaç ligamentinden biridir ve akromion ve korakoid çıkıntı ile oluşturduğu sert bir yapı olan korakoakromial ark, omzun elevasyonunu sınırlarken bazı yapıları da travmalara karşı korur.

Glenohumeral Eklem (Omuz Eklemi)

Glenohumeral eklem (GE), geniş, yuvarlak bir yarım küre olan humerus başının skapulanın nispeten düz glenoid fossası ile eklemlenmesi ile oluşan bilye-soket tipi bir eklemdir ve geniş hacimli eklem kapsülüne sahip olması sebebiyle geniş bir hareket kabiliyetine sahiptir.

Glenohumeral Eklemi Destekleyici Yapılar

GE destek yapıları olarak rotator cuff, kapsüler ligamentler, korakohumeral ligament, glenoid labrum ve bicepsin uzun başı görülmektedir.

Omuz Sıkışması (Shoulder Impingement)

Bu sendromda "scaption" adı verilen hareket önerilebilir.