Eklemlerin Yapısı Ve İşlevi

Kemik Anatomisi ve Fonksiyonu

Kemik bir bağ doku tipidir.

Kemikler, destek ve koruma, hareket, kan hücreleri yapımı ve mineral ve yağların depolanması dâhil olmak üzere vücutta dört temel işleve hizmet eder.

Kemik Dokusu

Kemik dokusu, tüm bağ dokularının en katı olanıdır. Kıkırdaktan farklı olarak kemik dokusu zengin bir vasküler kaynağa sahiptir ve önemli metabolik aktivitenin bulunduğu yerdir.

Kemik Türleri

Uzun Kemikler: Boyu eninden uzun olan kemik türleridir. Genellikle vücudun hareketinde görevlidirler.

Kısa kemikler: Boyu ve eni birbirine yakın olan kemiklerdir. Bu tip kemikler esas olarak süngerimsi kemikten oluşur.

Yassı Kemikler: Düz ve yassı görünümlü kemiklerdir. Bu kemikler, hiyalin kıkırdağıyla değil, fibröz ağların ossifikasyonu(kemik dokunun meydana gelmesi) ile gelişir.

Düzensiz Kemikler: Düzensiz kemikler, benzersiz şekillere sahip olan ve bu nedenle önceki kategorilere uymayan kemiklerdir.

Sesomoid (susamsı) Kemikler: Son olarak, sesamoid kemiği adı verilen benzersiz bir kemik türü, tendonun içinde tabiri caizse örtülüdür ve onu kesen kasların gücünü ve kaldıraç gücünü artırmaya yardımcı olur.

İnsan İskeletinde Eklemler

Eklemlerin İsimlendirilmesi:

Eklemler, kendilerini oluşturan kemiklere göre adlandırılır. Örneğin, üst kolda humerus kemiği, ön kolda ulna kemiği ile humeroulnar eklemi oluşturur.

Eklem Fonksiyonu:

Sinartroz eklemler: Bu tip eklemler ya hareketsizdir ya da hareketi yok denecek kadar azdır.

Amfiartroz eklemler: Bu tip eklemler hafif hareketlidir ve yarı oynar eklemler olarak da bilinirler.

Diartroz eklemler: Tüm eklemler arasında en hareketli olanıdır.

Eklem Yapısı:

Eklemlerin yapısal sınıflandırmasında, oluşumda yer alan doku tipine göre 3’e ayrılır.

Fibröz (Lifli) Eklemler: Fibröz eklemler kolajen lifleri açısından zengindir. Bu eklemlerde çok az hareket vardır veya hiç yoktur. Bunların da 3 türü vardır. Bunlar; sutura eklemler, sindesmoz eklemler ve gomfozis eklemlerdir.

Kartilaginöz (Kıkırdak) Eklemler: Eklem yüzeyleri arasında hyalin kıkırdak veya ekleme de adını veren fibrokartilaginöz doku bulunur.

Sinovyal Eklemler: Sinovyal eklemler, yapısında ki sinovyal sıvıdan adını alır ve tüm eklemlerin en hareketli olanıdır.

Sinovyal Eklemlerin Yapısı ve Fonksiyonu

Sinoviyal Eklem Anatomisi: Eklemi oluşturan birbiriyle uyumlu kemiklerin uçları kapsül ve eklem bağları ile bağlanmıştır. Bu kapsül iki kısma ayrılmıştır: fibröz membran ve sinovyal membran.

Sinovyal Eklem Tipleri:

Top ve Yuva Tipi Eklemler(spheroid eklem): Bu eklemler en büyük hareket olasılığına sahiptir ve üç düzlemde de hareket edebilirler (sagital, frontal ve transverse).

Menteşe eklemler: Menteşe şeklinde hareket ettikleri için bu adı almışlardır. Bu eklemler tek eksenlidir ve tek bir düzlemde hareket ederler.

Pivot eklemler (Trokoid eklem): Eklemi oluşturan kemikler bir eksende birbirleri etrafında rotasyonel (boyuna) hareketlere izin verirler.

Elipsoid (kondiloid) eklemler: Top ve yuva tipi eklemlere benzer olan, elipsoid eklemler iki eksenlidir çünkü iki düzlemde hareket edebilirler.

Kayar Eklemler (Artrodial eklem): Düzlemsel hareketlere izin veren küçük düz yüzeyleri sahip olan bu eklemler tüm sinovyal eklemler arasında en az hareketli eklemlerdir.

Eyer Tipi (Sellar) Eklemler: Bu eklemler de çift eksenlidir ve sadece başparmakların karpometakarpal ekleminde bulunur.

Yardımcı Eklem Hareket Türleri:

Bir eklemin eklemli yüzeylerinin birbirine göre hareketleridir.

Yuvarlanma hareketi: Bir kemik yüzeyindeki bir dizi noktanın diğer kemikte karşılık gelen bir dizi nokta ile temas ettiğinde meydana gelir.

Kayma hareketi: Bir kemik yüzeyindeki bir nokta diğerindeki bir dizi noktayla temas ettiğinde meydana gelir.

Dönme hareketi: Uzunlamasına eksen etrafında sabit bir yüzeyde saat yönünde veya saat yönünün tersinde meydana gelir.

Kas-İskelet Sisteminin Bileşenleri

Bağ Doku:

Bağ dokusunun genel işlevi vücuttaki yapıları birleştirmek veya birbirine bağlamak ve destek vermektir. Kemik, destek için sert bir çerçeve sağlayan bir bağ dokusudur.

Yağlar: Yağlar bazı durumlarda, kas-iskelet sistemi

Fibröz doku: Fibröz doku iki tiptedir. Beyaz fibröz dokuda çok miktarda kollajen demeti varken sarı fibröz dokuda elastik liflerin baskınlığı vardır. söz konusu olduğunda önemli bir işlev olan bir amortisör görevi görebilir.

İskelet dokusu.

Kartilaj(kıkırdak): Kıkırdak, kemiğe tamamlayıcıdır ve kuvvet, sertlik ve bir miktar esnekliğin gerekli olduğu her yerde oluşabilir.Üç ana kartilaj türü vardır: hiyalin kartikaj, beyaz fibrokartilaj ve sarı fibrokartilaj.

Kemik: Kemik, insan vücudunda bulunan en sert maddelerden biridir ve sertlikte sadece diş minesinden sonra gelir.

Tendon: Kasları çevreleyen yoğun bağ dokusu bir tendonu oluşturmak üzere birleşir, böylece kası bir kemiğe bağlar

Eklemlerin Aktif Stabilizasyonu

Kemiklerin biçimi ve bağ ağları genellikle bir ekleme statik stabilitenin büyük bir kısmını sağlar ve ek dinamik stabilitede en çok eklemin aktif stabilizatörleri olarak işlev gören kaslar devreye girer.

İmmobilizasyonun (Hareketsizleştirmenin) bir Eklemin Bağ Dokuları Üzerindeki Etkileri:

Uzun süreli immobilizasyon, düşük fiziksel aktivite ve yaşlanma doku kaybını; doku zayıflaması, doku dehidrasyonu ve doku sertliği olarak 3 şekilde artırır.