Kolluk

İdarenin faaliyetleri; millî güvenliğin sağlanması, kolluk, kamu hizmeti, özendirme ve destekleme faaliyetleri, iç düzen faaliyetleri ve planlama faaliyetleridir. Ancak, bu faaliyetlerden doğrudan karşılaşılan temel faaliyetler, kolluk ve kamu hizmetidir.

Devletin kamu düzenini sağlamak üzere yürüttüğü faaliyetlere kolluk adı verilir. Kolluk, ilk akla gelen güvenlik yanında sağlık ve huzurun sağlanması için faaliyet gösterilen faaliyetlerdir.

İdarenin en temel amaçlarından birisi kamu gücünü kullanarak kamu düzenini sağlamaktır, kamu düzenini sağlayabilmek için idare kolluk faaliyetini yürütmektedir.

İdare, kolluk faaliyetini yerine getirirken kamu gücünü kullanır.

Kolluk işlemleri temel olarak adli kolluk ve idari kolluk ile genel ve özel idari kolluk olarak ayrılır. Kolluğun kamu düzenini gerçekleştirirken, görev alanına göre ve faaliyet yürüttüğü alana göre ayrımı açıklayıcıdır.

Adli kolluk ve idari kolluk faaliyeti aynı makam ve personel tarafından yerine getirilir.

Adli kolluk, suç işlendikten sonrasına ilişkindir. İdari kolluk ise suç işlenmesinden önce, ayrı ve bağımsız olarak faaliyet gösteren önleyici kolluk türüdür.

Genel idari kolluğun amacı tüm ülke düzeyinde kamu düzenini sağlamaktır. Cumhurbaşkanı, içişleri bakanı, valiler ve kaymakamlar genel idari kolluk makamlarıdır.

Hizmet kolluğu ya da özel kolluk da denilen özel idari kolluk ise genel faaliyetler konusunda değil, yalnız belirli bir faaliyet konusunda ya da belirli bir grup kişi ya da durum hakkında yetkili olan kolluktur.

Kolluk yetkisine sahip olan makamlar kolluk makamlarıdır. Kolluk makamları, kamu düzenini gerçekleştirmeyi hedefleyen gerek düzenleyici gerekse bireysel idari işlemler yapma yetkisine sahip kişi ya da kurullardır.

Genel idari kolluk makamları; cumhurbaşkanı, içişleri bakanı, valiler ve kaymakamlardır. Genel idari kolluk personeli ise polis, jandarma, mahalle ve çarşı bekçileri ile silahlı kuvvetlerdir.

Mahalli idareler il özel idaresi, belediye ve köydür. İl özel idaresinde kolluk makamları il genel meclisi, il encümeni ve validir. İl özel idaresine kendisine ait bir kolluk teşkilatı bulunmamaktadır.

Belediyelerde kolluk makamları belediye meclisi, belediye encümeni, belediye başkanı ve belediye başkan yardımcıları, kolluk personeli ise belediye zabıtasıdır.

Belediye kolluk personeli zabıtadır. Köylerde kolluk makamı ihtiyar heyeti ve muhtar, kolluk personeli ise köy korucusudur.

Kolluk işlemleri; düzenleyici kolluk işlemleri ve bireysel kolluk işlemleridir.

İdare birey ve toplulukların faaliyetlerini kamu düzenini sağlamak ve korumak için yasaklayabilir, denetim ve gözetime tabi tutabilir.

Birey ve toplulukların, kamu düzenini bozma ihtimali olan faaliyetlerinin tamamen serbest bırakılmış olmasıdır. Örneğin, kitap çıkarmak serbestlik usulüne tabidir. Ancak kitap aracılığıyla suç işlenmiş ise bu durumda adli kolluk devreye girecektir.

Bildirim usulü, birey ve toplulukların, kamu düzenini bozma ihtimali olan faaliyetlerinin, idareden önceden izin alınarak yapılabileceğini belirten usuldür.

Bildirim usulünde amaç, idarenin bireylerin belli faaliyetlerinden önceden haberdar edilmesi ve gerekli önlemleri alabilmesidir.