Kambiyo Senetlerine Mahsus Haciz Yoluyla Takip -Kiralanan Taşınmazların İlamsız İcra Yoluyla Tahliyesi

İlamsız icra içerisinde takip türü olarak genel haciz yoluyla takip haricinde kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takip ve kiralanan taşınmazların ilamsız tahliyesi bulunmaktadır.

Kambiyo senetlerine mahsus takip yolları, haciz ve iflas yolu olmak üzere iki çeşittir. Elinde bir kambiyo senedi bulunan alacaklı, alacağının kısmen veya tamamen ödenmemesi durumunda, kambiyo senetlerine mahsus takip yollarına başvurabilir.

Alacaklının kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takibe başvurabilmesi için alacağının senede bağlanmış olması ve bu senedin de bir kambiyo senedi olması gerekli ve yeterlidir. Kambiyo senetleri TTK’de düzenlenmiş olan bono (TTK m. 776 vd.), poliçe (TTK m. 671 vd.) ve çektir (TTK m. 780 vd.).

Her takip yolunda olduğu gibi, kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takip de alacaklının icra dairesine yapacağı bir takip talebi ile başlar (m. 58, m. 167).

Kambiyo senetlerine mahsus haciz yolunda, alacaklı, takip talebine kambiyo senedinin aslını ve borçlu adedi kadar kendisi veya vekili tarafından onaylanan örneğini eklemek zorundadır (İİK m. 167/2).

İcra müdürü kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takip talebini ve takibe dayanak senedi aldıktan sonra yapacağı inceleme neticesinde, senedin kambiyo senedi vasfında olduğuna, ödenmeme durumunun tespit edildiğine ve alacaklının yetkili hamil olduğuna kanaat getirirse, borçluya gönderilmek üzere hemen bir ödeme emri düzenler.

Kambiyo senetlerine mahsus haciz yolunda ödeme emrine karşı itiraz, ödeme emrinin tebliğinden itibaren beş gün içinde bir dilekçeyle icra dairesinin bağlı bulunduğu icra mahkemesine yapılmalıdır (İİK m. 168, m. 169 ve m. 170). İİK m. 170/a hükmü gereği borçlu, alacaklının kambiyo hukuku bakımından takip hakkı olup olmadığını şikâyet yolu ile ileri sürebilir.

Borçlu, ödeme emrinin kendisine tebliğinden itibaren 10 gün içinde borcunu ödemeli; ödemiyorsa aynı süre içerisinde mal beyanında bulunmalı veya 5 gün içinde ödeme emrine itiraz etmelidir.

Kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takipte ödeme emrinin kesinleşmesinden sonraki takip aşamalarındaki prosedür, genel haciz yoluyla takiptekiyle aynıdır.

Kiralanan taşınmazların ilamsız tahliyesine sadece kanunda yazılı iki sebebe dayalı olarak başvurulabilir. Her türlü tahliye nedeniyle ilamsız tahliye yoluna başvurulamaz. Buna göre; kiralanan bir taşınmazın ilamsız tahliyesi, ancak kira bedelinin ödenmemesi veya yazılı kira sözleşmesinin sona ermesi nedenlerine dayanabilir.

Kiralayan kira bedelinin ödenmemesi durumunda esasen genel haciz yoluyla takibe başvurarak para alacağının tahsilini sağlayabilir. Ancak kira bedelinin yanında aynı zamanda kiracının kiralanan taşınmazdan tahliyesi de isteniyorsa, bu durumda kiralayan kira bedelinin ödenmemesi nedenine dayalı olarak ilamsız tahliye talebinde bulunabilir. Hem genel haciz yolunda olduğu gibi bir para alacağının tahsili usulü hem de tahliye prosedürü aynı anda yürütülür.

Kira süresinin sona ermesi nedeniyle ilamsız tahliye yoluna başvurabilmek için kiraya verenin (alacaklının) elinde yazılı bir kira sözleşmesi veya tahliye taahhüdü bulunmalıdır. İlamsız tahliye takibi yapılabilmesi için kira süresinin sona ermesinden itibaren bir ay içinde icra dairesine başvurulmalıdır.