İcra-İflas Hukuku’na İlişkin Yazı ve Yazışmalar II

İcra ve iflas daireleri ile icra mahkemeleri, İcra ve İflas Hukuku'na ilişkin yetkilerini kullanırken ve görevlerini yerine getirirken pek çok belge hazırlamaktadırlar. Bu belgeler görülen dava veya takipler dolayısıyla olabileceği gibi diğer konularda da olabilmektedir. Esasen İcra ve İflas Hukuku'nda pek çok yazı ve yazışma mevcuttur. Ancak bu bölümde günlük hayatta karşımıza daha çok çıkabilecek belli başlı yazı ve yazışmalara yer verilmiştir.

İcra ve iflas dairelerinde kullanılan belgelerden belli başlıları; ödeme, icra ve tahliye emri, itiraz belgesi, haciz tutanağı, açık artırma ilanı, müzekkere ve aciz vesikası gibi belgelerdir. İcra müdürü, takip talebini kabul ederse borçluya gönderilmek üzere bir emir hazırlar. İlamsız takiplerde bu ödeme emri adını alırken; taşınmaz tahliyelerinde tahliye emri ve ilamlı takiplerde de icra emri adını alır. Borçlu ödeme emrine itiraz ederse icra takibi durur ve icra dairesi borçluya itiraz ettiğine dair bedava ve pulsuz bir belge verir. İşte bu belgeye itiraz belgesi denir. Borçlu ödeme emrine itiraz etmezse veya itiraz edip de itirazı hükümden düşürtülürse takip kesinleşir ve takibe devam edilir. Artık haciz aşamasına geçilir. Bu aşamada alacaklı artık borçlunun mallarının haczini isteyebilir. Alacaklı borçlunun mallarının haczini isterse icra dairesi talepten itibaren üç gün içinde haczi yapmalıdır. İcra memuru, haciz yaparsa hacze ilişkin bir tutanak düzenleyerek yapılan işlemleri sırasıyla belirtir. Bu tutanak haciz tutanağıdır. Borçlunun malları haczedildikten sonra, bu mallar doğrudan alacaklıya verilmez. İcra ve iflas hukukunda para ile tatmin ilkesi geçerlidir. Bu nedenle alacaklının alacağı, borçlunun haczedilen mallarının satılıp paraya çevrilmesi sonucu elde edilen para ile karşılanır. İcra müdürü, satış talebinin usule ve kanuna uygun olduğunu tespit ederse hacizli malın satışına karar verir. Bunun üzerine icra müdürü, satılacak mal taşınır ise taşınırın açık artırma şartnamesi ve tutanağı; taşınmaz ise taşınmazın açık artırma şartnamesi ve tutanağı hazırlar. Daha sonra taşınır veya taşınmaz açık artırma ilanı ile satışa ilişkin bilgiler kamuya duyurulur. İcra takibi neticesinde, borçlunun mal varlığının alacaklının alacağını, karşılayacak derecede olmaması ihtimali de söz konusu olabilir. Hatta borçlunun haczi kabil herhangi bir malı dahi bulunmayabilir. Alacaklı, alacağının tamamını alamamış ve aciz vesikası düzenlenmesi için gerekli şartlar yerine gelmişse icra dairesi, kalan miktar için hemen bir aciz vesikası düzenleyip alacaklıya ve bir suretini de borçluya verir.

Bu belgeler adli yazışma kurallarına uygun olarak hazırlanır. Yine bunlar ve bunlar gibi onlarca belgenin içeriği ve şekli konusunda İcra ve İflas Kanunu Yönetmeliği'nde Ekler bölümünde gösterilen basılı formların kullanılması gerekir. Her belgenin düzenleniş amacına göre, içeriği de farklı olarak belirlenmiştir. Bir icra takibi sırasında karşımıza çıkabilecek bazı belgeler takibin aşamalarına göre sırasıyla anlatılmaya çalışılmıştır.

İcra mahkemelerinde de icra ve iflas işleri dolayısıyla onlarca belge hazırlanıp düzenlenilmektedir. Tutanaklar, talimatlar, müzekkereler, bilirkişi raporları, ilanlar ve makbuzlar bu belgelerin bazılarıdır. bu belgelerin de Adli Yazışma Yönetmeliği'ne uygun şekilde hazırlanması gerekir. Bu belgelerin içeriğinde kanunlarda yazılı hususların bulunması gerekir. İcra mahkemelerinde kullanılan belgelerin düzenlenme amacı ve niteliklerine uygun olarak hazırlanması ehemmiyet arz eder. Bölümün sonunda metin içerisinde anlatılan yazı ve yazışmalara örnekler verilerek bu yazı ve yazışmaların nasıl olması geretiği gösterilmiştir.

İcra ve iflas işlerinde kullanılan bu belgeler icra ve iflas organlarınca yapılan işlerin şeffaflığını sağladığı gibi ilgililer bakımından da ispat fonksiyonu görmektedirler.